Khác biệt giữa các bản “Triều Nguyễn/đang phát triển”

Bản hiện tại lúc 09:50, ngày 15 tháng 11 năm 2020

Triều Nguyễn (Hán văn : 阮朝) là triều đại An Nam tồn tại giai đoạn 1802 - 1945.

Lịch sử[sửa]

Triều Nguyễn được thành lập ngày 01 tháng 06 năm 1802 với sự kiện chúa Nguyễn Phước Ánh xưng đế và định niên hiệu Gia Long, sau khi biết chắc triều Tây Sơn chỉ còn là nhúm tàn quân cố thủ thành Đông Kinh. Hoàng đế Gia Long vốn thuộc tộc Nguyễn Phước có vị trí như quân chủ một nước ở phía Nam sông Gianh từ thế kỉ XVII.

Trong thời gian rất ngắn thời hoàng đế Nguyễn Thánh Tổ, triều Nguyễn đã kiến tạo Đại Nam đế quốc hùng cường, bành trướng lĩnh thổ lớn nhất lịch sử Việt Nam^[1]. Đây cũng là triều đại tích cực chấn hưng Nho giáo và quốc học, có sự bảo trợ xứng đáng cho ngành ấn loát cổ văn, đồng thời đẩy nhanh tiến trình Âu hóa và tiếp thu cái tân tiến của thế giới. Nên cho dù sau đó bị Đế quốc Thực dân Pháp khuất phục bằng võ lực, triều đại vẫn sinh tồn^[2].

Tờ chiếu thoái vị 30 tháng 08 năm 1945 được coi như kết thúc triều Nguyễn hoặc toàn bộ nền quân chủ An Nam.

Lịch đại quân chủ[sửa]

Chân dung	Miếu hiệu	Thụy hiệu	Niên hiệu	Thời gian	Húy	An táng
	Thế Tổ	Khai-thiên Hoằng-đạo Lập-kỉ Thùy-thống Thần-văn Thánh-võ Tuấn-đức Long-công Chí-nhơn Đại-hiếu Cao hoàng-đế	Gia Long	1802-20	Nguyễn Phúc Chủng Nguyễn Phúc Noãn	Thiên Thọ lăng
	Thánh Tổ	Thể-thiên Xương-vận Chí-hiếu Thuần-đức Văn-võ Minh-đoán Sáng-thuật Đại-thành Hậu-trạch Phong-công Nhơn hoàng-đế	Minh Mệnh	1820-41	Nguyễn Phúc Đởm	Hiếu lăng
·	Hiến Tổ	Thiệu-thiên Long-vận Chí-thiện Thuần-hiếu Khoan-minh Duệ-đoán Văn-trị Võ-công Thánh-triết Chương hoàng-đế	Thiệu Trị	1841-7	Nguyễn Phúc Dung	Xương lăng
	Dực Tôn	Thế-thiên Hanh-vận Chí-thành Đạt-hiếu Thể-kiện Đôn-nhơn Khiêm-cung Minh-lược Duệ-văn Anh hoàng-đế	Tự Đức	1847-83	Nguyễn Phúc Thì	Khiêm lăng
·	Cung Tôn	Khoan-nhơn Duệ-triết Tịnh-minh Huệ hoàng-đế	Tự Đức	1883	·	An lăng
	Phế đế	Trang-cung Văn-lãng quận-vương	Hiệp Hòa	1883	Nguyễn Phúc Thăng	Trang Cung lăng
	Giản Tôn	Thiệu-đức Chí-hiếu Uyên-duệ Nghị hoàng-đế	Kiến Phúc	1883-4	Nguyễn Phúc Hạo	Bồi lăng
	·	·	Hàm Nghi	1884-5	Nguyễn Phước Minh	Nghĩa trang Thonac
	Cảnh Tôn	Phối-thiên Minh-vận Hiếu-đức Nhơn-võ Vĩ-công Hoằng-liệt Thông-triết Mẫn-huệ Thuần hoàng-đế	Đồng Khánh	1885-9	Nguyễn Phước Biện	Tư lăng
	·	Hoài Trạch công	Thành Thái	1889-1907	Nguyễn Phước Thiều	An lăng
	·	·	Duy Tân	1907-16	Nguyễn Phước Hoàng	An lăng
	Hoằng Tôn	Tự-thiên Gia-vận Thánh-minh Thần-trí Nhơn-hiếu Thành-kính Di-mô Thừa-liệt Tuyên hoàng-đế	Khải Định	1916-25	Nguyễn Phước Tuấn	Ứng lăng
	·	·	Bảo Đại	1926-45	Nguyễn Phước Thiển	Nghĩa trang Passy

Tham khảo[sửa]

Lịch sử Việt Nam

Tài liệu[sửa]

Tài liệu lưu trữ Hán Nôm, do Nha Kinh lược Bắc Kỳ biên soạn. Khối tài liệu này là một trong những nguồn sử liệu gốc có thể phục vụ cho việc nghiên cứu lịch sử về các mặt chính trị, kinh tế, an ninh trật tự, giao thông, tổ chức bộ máy nhà nước, văn hóa xã hội... thời kỳ phong kiến triều Nguyễn. Nó đang được lưu tại Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I.

Tư liệu[sửa]

Lịch sử tóm tắt nhà Nguyễn
Hình ảnh nhà Nguyễn thời xưa
Nhà Nguyễn - lịch sử thăng trầm của một dòng họ, báo Tuổi trẻ: kỳ 1, kỳ 2, kỳ 3, kỳ 4, kỳ 5,kỳ 6, kỳ 7, kỳ cuối
Nguyễn Quang Trung Tiến - Triều Nguyễn - cảm nhận đa chiều: kỳ 1, kỳ 2, kỳ 3
Lần đầu tiên công bố bảo vật Hoàng cung và Ấn, kiếm vàng thời Nguyễn

[1] Lệ Thần Trần Trọng Kim 1971, tr. 198.

[2] Tạ Chí Đại Trường & 1973.

[1]

[2]

@@ Dòng 8: / Dòng 8: @@
 Tờ chiếu thoái vị 30 tháng 08 năm 1945 được coi như kết thúc triều Nguyễn hoặc toàn bộ nền quân chủ [[An Nam]].
 ==Lịch đại quân chủ==
+<center>
 {|class="wikitable"
-!Chân dung!!Miếu hiệu!!Thụy hiệu!!Niên hiệu!!Thời gian!!Danh húy!!An táng
+!Chân dung!!Miếu hiệu!!Thụy hiệu!!Niên hiệu!!Thời gian!!Húy!!An táng
 |-
 |[[Hình:Emperor Gia Long.jpg|100px]]
-|Thế Tổ||Khai-thiên Hoằng-đạo Lập-kỉ Thùy-thống<br>Thần-văn Thánh-võ Tuấn-đức Long-công<br>Chí-nhơn Đại-hiếu Cao hoàng-đế
+|[[Nguyễn Thế Tổ|Thế Tổ]]||Khai-thiên Hoằng-đạo Lập-kỉ Thùy-thống<br>Thần-văn Thánh-võ Tuấn-đức Long-công<br>Chí-nhơn Đại-hiếu Cao hoàng-đế
 |Gia Long
-|1802-20||Nguyễn Phúc Chủng<br>Nguyễn Phúc Noãn<br>Nguyễn Phúc Ánh
+|1802-20||Nguyễn Phúc Chủng<br>Nguyễn Phúc Noãn
 |Thiên Thọ lăng
 |-
 |[[Hình:Minh Mang.gif|100px]]
-|Thánh Tổ||Thể-thiên Xương-vận Chí-hiếu Thuần-đức<br>Văn-võ Minh-đoán Sáng-thuật Đại-thành<br>Hậu-trạch Phong-công Nhơn hoàng-đế
+|[[Nguyễn Thánh Tổ|Thánh Tổ]]||Thể-thiên Xương-vận Chí-hiếu Thuần-đức<br>Văn-võ Minh-đoán Sáng-thuật Đại-thành<br>Hậu-trạch Phong-công Nhơn hoàng-đế
 |Minh Mệnh
-|1820-41||Nguyễn Phúc Đởm<br>Nguyễn Phúc Hiểu
+|1820-41||Nguyễn Phúc Đởm
 |Hiếu lăng
 |-
 |<center>·</center>
-|Hiến Tổ||Thiệu-thiên Long-vận Chí-thiện Thuần-hiếu<br>Khoan-minh Duệ-đoán Văn-trị Võ-công<br>Thánh-triết Chương hoàng-đế
+|[[Nguyễn Hiến Tổ|Hiến Tổ]]||Thiệu-thiên Long-vận Chí-thiện Thuần-hiếu<br>Khoan-minh Duệ-đoán Văn-trị Võ-công<br>Thánh-triết Chương hoàng-đế
 |Thiệu Trị
-|1841-7||Nguyễn Phúc Dung<br>Nguyễn Phúc Tuyền
+|1841-7||Nguyễn Phúc Dung
 |Xương lăng
 |-
 |[[Hình:Tu-duc empereur d'Annam mort le 17 juillet 1883.jpg|100px]]
-|Dực Tôn||Thế-thiên Hanh-vận Chí-thành Đạt-hiếu<br>Thể-kiện Đôn-nhơn Khiêm-cung Minh-lược<br>Duệ-văn Anh hoàng-đế
+|[[Nguyễn Dực Tôn|Dực Tôn]]||Thế-thiên Hanh-vận Chí-thành Đạt-hiếu<br>Thể-kiện Đôn-nhơn Khiêm-cung Minh-lược<br>Duệ-văn Anh hoàng-đế
 |Tự Đức
 |1847-83||Nguyễn Phúc Thì
@@ Dòng 36: / Dòng 37: @@
 |-
 |<center>·</center>
-|Cung Tôn||Khoan-nhơn Duệ-triết Tĩnh-minh<br>Huệ hoàng-đế
+|[[Nguyễn Cung Tôn|Cung Tôn]]||Khoan-nhơn Duệ-triết Tịnh-minh<br>Huệ hoàng-đế
 |Tự Đức
 |1883||<center>·</center>
@@ Dòng 43: / Dòng 44: @@
 |[[Hình:Hiep Hoa.jpg|100px]]
 |Phế đế||Trang-cung Văn-lãng quận-vương
-|Hiệp Hòa
+|[[Hiệp Hòa]]
 |1883||Nguyễn Phúc Thăng
 |Trang Cung lăng
 |-
 |[[Hình:Kien Phuc.jpg|100px]]
-|Giản Tôn||Thiệu-đức Chí-hiếu Uyên-duệ Nghị hoàng-đế
+|[[Nguyễn Giản Tôn|Giản Tôn]]||Thiệu-đức Chí-hiếu Uyên-duệ Nghị hoàng-đế
 |Kiến Phúc
 |1883-4||Nguyễn Phúc Hạo
@@ Dòng 55: / Dòng 56: @@
 |[[Hình:Ham Nghi.jpg|100px]]
 |<center>·</center>||<center>·</center>
-|Hàm Nghi
+|[[Hàm Nghi]]
 |1884-5||Nguyễn Phước Minh
-|Nghĩa địa [[Thonac]] ([[Pháp]])
+|Nghĩa trang [[Thonac]]
 |-
 |[[Hình:DongKhanh.jpg|100px]]
-|Cảnh Tôn||Phối-thiên Minh-vận Hiếu-đức Nhơn-võ<br>Vĩ-công Hoằng-liệt Thông-triết Mẫn-huệ<br>Thuần hoàng-đế
+|[[Nguyễn Cảnh Tôn|Cảnh Tôn]]||Phối-thiên Minh-vận Hiếu-đức Nhơn-võ<br>Vĩ-công Hoằng-liệt Thông-triết Mẫn-huệ<br>Thuần hoàng-đế
 |Đồng Khánh
 |1885-9||Nguyễn Phước Biện
@@ Dòng 67: / Dòng 68: @@
 |[[Hình:Emperor Thanh Thai.jpg|100px]]
 |<center>·</center>||Hoài Trạch công
-|Thành Thái
+|[[Thành Thái]]
 |1889-1907||Nguyễn Phước Thiều
 |An lăng
@@ Dòng 73: / Dòng 74: @@
 |[[Hình:Vua Duy Tan nho.jpg|100px]]
 |<center>·</center>||<center>·</center>
-|Duy Tân
+|[[Duy Tân]]
 |1907-16||Nguyễn Phước Hoàng
 |An lăng
 |-
 |[[Hình:Roi-Khai-Dinh.jpg|100px]]
-|Hoằng Tôn||Tự-thiên Gia-vận Thánh-minh Thần-trí<br>Nhơn-hiếu Thành-kính Di-mô Thừa-liệt<br>Tuyên hoàng-đế
+|[[Nguyễn Hoằng Tôn|Hoằng Tôn]]||Tự-thiên Gia-vận Thánh-minh Thần-trí<br>Nhơn-hiếu Thành-kính Di-mô Thừa-liệt<br>Tuyên hoàng-đế
 |Khải Định
 |1916-25||Nguyễn Phước Tuấn
@@ Dòng 85: / Dòng 86: @@
 |[[Hình:Emperor Bảo Đại.jpg|100px]]
 |<center>·</center>||<center>·</center>
-|Bảo Đại
+|[[Bảo Đại]]
 |1926-45||Nguyễn Phước Thiển
-|Nghĩa địa Passy ([[Pháp]])
+|Nghĩa trang [[Passy]]
 |}
+</center>
 ==Tham khảo==
 * [[Lịch sử Việt Nam]]

Chưa đăng nhập

Tác vụ

Trang

Công cụ