Sửa đổi DOI
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
Dòng 2: | Dòng 2: | ||
<center>[[File:UnderCon icon.svg|frameless|30px|link=]] ''Mục từ này chưa được [[BKTT:Tiêu chuẩn mục từ|bình duyệt]] và có thể cần sự [[Trợ giúp:Hướng dẫn|giúp đỡ của bạn]] để hoàn thiện.''</center> |}} | <center>[[File:UnderCon icon.svg|frameless|30px|link=]] ''Mục từ này chưa được [[BKTT:Tiêu chuẩn mục từ|bình duyệt]] và có thể cần sự [[Trợ giúp:Hướng dẫn|giúp đỡ của bạn]] để hoàn thiện.''</center> |}} | ||
[[Tập tin:DOI logo.svg|thumb|Logo Tổ chức Quốc tế<ref name="trangchudoi">[https://www.doi.org/ Tổ chức DOI Quốc tế] (nhận dạng biểu trưng của DOI)</ref> DOI]] | [[Tập tin:DOI logo.svg|thumb|Logo Tổ chức Quốc tế<ref name="trangchudoi">[https://www.doi.org/ Tổ chức DOI Quốc tế] (nhận dạng biểu trưng của DOI)</ref> DOI]] | ||
− | '''DOI''' (viết tắt của '''Digital Object Identifier''' - '''Định danh số cho đối tượng''')<ref name="doi1">Digital object identifier system: An overview, [[doi]]:[https://doi.org/10.1108/02640470610689151 10.1108/02640470610689151]</ref>là một định danh (không phải vị trí) của một thực thể trên mạng [[kỹ thuật số]] | + | '''DOI''' (viết tắt của '''Digital Object Identifier''' - '''Định danh số cho đối tượng''')<ref name="doi1">Digital object identifier system: An overview, [[doi]]:[https://doi.org/10.1108/02640470610689151 10.1108/02640470610689151]</ref><ref name="ISO 26324:2012">[https://www.iso.org/obp/ui/#iso:std:iso:26324:ed-1:v1:en Tiêu chuẩn Quốc tế ISO 26324:2012 về DOI]</ref><ref name="TCVN 12198:2018">[https://vientieuchuan.vn/tieu-chuan-viet-nam-tcvn121982018.html Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam TCVN 12198:2018 về DOI]</ref> là một định danh (không phải vị trí) của một thực thể trên mạng [[kỹ thuật số]]<ref name="doi1"/> cung cấp một [[hệ thống]] để xác định liên tục và có thể hành động cũng như trao đổi [[thông tin]] được quản lý liên tục trên các mạng kỹ thuật số.<ref name="doi1445">Digital object identifier system: An overview, [[doi]]:[https://doi.org/10.1108/02640470610689151 10.1108/02640470610689151], trang 445</ref>. Tên DOI có thể được gán cho bất kỳ thực thể vật lý, kỹ thuật số hoặc trừu tượng để chia sẻ với cộng đồng người dùng quan tâm hoặc quản lý dưới dạng [[tài sản trí tuệ]] và cũng có thể được biểu thị dưới dạng [[URL]] (URI).<ref name="doi1445"/> Hệ thống DOI được thiết kế cho khả năng tương tác làm việc với các lược đồ [[định danh]] và [[siêu dữ liệu]] hiện có.<ref name="sotaydoi">Sổ tay về DOI, [[doi]]:[https://www.doi.org/10.1000/182 10.1000/182]</ref> |
== Lịch sử == | == Lịch sử == | ||
Dòng 22: | Dòng 22: | ||
== Cấu trúc == | == Cấu trúc == | ||
− | Cú pháp của DOI được tạo thành từ một tiền tố và một hậu tố DOI được ngăn cách nhau bởi dấu gạch chéo; không có giới hạn cho độ dài của [[định danh]] DOI hay cho tiền tố và hậu tố DOI; [[định danh]] DOI không phân biệt chữ thường và hoa, có thể chứa bất kỳ ký tự in được từ bảng ký tự của Unicode.<ref name=" | + | Cú pháp của DOI được tạo thành từ một tiền tố và một hậu tố DOI được ngăn cách nhau bởi dấu gạch chéo; không có giới hạn cho độ dài của [[định danh]] DOI hay cho tiền tố và hậu tố DOI; [[định danh]] DOI không phân biệt chữ thường và hoa, có thể chứa bất kỳ ký tự in được từ bảng ký tự của Unicode.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | Sự kết hợp của một tiền tố DOI duy nhất (được cấp cho một đơn vị chủ thể đăng ký DOI cụ thể) và một hậu tố DOI duy nhất (được chính chủ thể đăng ký đó gán cho một đối tượng cụ thể) sẽ đảm bảo tính duy nhất cũng như cho phép phân bố định danh DOI theo phân cấp; [[định danh]] DOI là một chuỗi “mờ” cho các mục đích của hệ thống DOI; không có thông tin dứt khoát nào có thể được suy ra từ chuỗi ký tự cụ thể của một tên DOI.<ref name=" | + | Sự kết hợp của một tiền tố DOI duy nhất (được cấp cho một đơn vị chủ thể đăng ký DOI cụ thể) và một hậu tố DOI duy nhất (được chính chủ thể đăng ký đó gán cho một đối tượng cụ thể) sẽ đảm bảo tính duy nhất cũng như cho phép phân bố định danh DOI theo phân cấp; [[định danh]] DOI là một chuỗi “mờ” cho các mục đích của hệ thống DOI; không có thông tin dứt khoát nào có thể được suy ra từ chuỗi ký tự cụ thể của một tên DOI.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | Một định danh DOI cho đối tượng không phải là một sự thay thế cho các sơ đồ định danh khác như [[ISAN]], [[ISBN]], [[ISRC]], [[ISSN]], [[ISTC]], [[ISNI]] và những định danh được chấp nhận khác; khi được sử dụng cùng chúng, nó có thể tăng cường chức năng [[định danh]] được cung cấp bởi các hệ thống đó với những chức năng bổ sung của hệ thống DOI.<ref name=" | + | Một định danh DOI cho đối tượng không phải là một sự thay thế cho các sơ đồ định danh khác như [[ISAN]], [[ISBN]], [[ISRC]], [[ISSN]], [[ISTC]], [[ISNI]] và những định danh được chấp nhận khác; khi được sử dụng cùng chúng, nó có thể tăng cường chức năng [[định danh]] được cung cấp bởi các hệ thống đó với những chức năng bổ sung của hệ thống DOI.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | '''Tiền tố của định danh DOI''' bao gồm một chỉ số thư mục và theo sau đó là một mã số đăng ký; hai thành phần này được phân cách nhau bởi dấu chấm (“.”); chỉ số thư mục là “10”, chỉ số thư mục này sẽ phân biệt toàn bộ các chuỗi ký tự (tiền tố và hậu tố) chính là [[định danh]] của đối tượng số trong hệ thống phân giải; thành phần thứ hai của tiền tố định danh DOI là một mã số đăng ký đây là một chuỗi duy nhất được gán cho một chủ thể đăng ký; ví dụ: 10.1000 Tiền tố định danh DOI bao gồm một chỉ số thư mục “10” và sau đó là mã số đăng ký “1000”.<ref name=" | + | '''Tiền tố của định danh DOI''' bao gồm một chỉ số thư mục và theo sau đó là một mã số đăng ký; hai thành phần này được phân cách nhau bởi dấu chấm (“.”); chỉ số thư mục là “10”, chỉ số thư mục này sẽ phân biệt toàn bộ các chuỗi ký tự (tiền tố và hậu tố) chính là [[định danh]] của đối tượng số trong hệ thống phân giải; thành phần thứ hai của tiền tố định danh DOI là một mã số đăng ký đây là một chuỗi duy nhất được gán cho một chủ thể đăng ký; ví dụ: 10.1000 Tiền tố định danh DOI bao gồm một chỉ số thư mục “10” và sau đó là mã số đăng ký “1000”.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | '''Hậu tố của định danh DOI''' bao gồm một chuỗi ký tự có độ dài bất kỳ được lựa chọn bởi người đăng ký; mỗi hậu tố này phải là duy nhất cho một tiền tố; hậu tố duy nhất này có thể có một số tuần tự, hoặc nó có thể kết hợp với một định danh được tạo ra từ hoặc dựa trên một hệ thống định danh khác (ví dụ ISBN, ISSN…); ví dụ: 10.1000/123456 Định danh DOI với tiền tố “10.1000” và hậu tố “123456”.<ref name=" | + | '''Hậu tố của định danh DOI''' bao gồm một chuỗi ký tự có độ dài bất kỳ được lựa chọn bởi người đăng ký; mỗi hậu tố này phải là duy nhất cho một tiền tố; hậu tố duy nhất này có thể có một số tuần tự, hoặc nó có thể kết hợp với một định danh được tạo ra từ hoặc dựa trên một hệ thống định danh khác (ví dụ ISBN, ISSN…); ví dụ: 10.1000/123456 Định danh DOI với tiền tố “10.1000” và hậu tố “123456”.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | Khi hiển thị trên màn hình hoặc trong [[in ấn]], một định danh DOI được bắt đầu bởi một chữ thường “doi:” trừ khi bối cảnh chỉ rõ ràng một định danh DOI đang được nói đến; các nhãn “doi:” đi kèm này không phải là một phần của giá trị định danh DOI.<ref name=" | + | Khi hiển thị trên màn hình hoặc trong [[in ấn]], một định danh DOI được bắt đầu bởi một chữ thường “doi:” trừ khi bối cảnh chỉ rõ ràng một định danh DOI đang được nói đến; các nhãn “doi:” đi kèm này không phải là một phần của giá trị định danh DOI.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | Ví dụ: Định danh DOI “10.1006/jmbi.1998.2354” sẽ được hiển thị và in ra là “doi:10.1006/jmbi.1998.2354”.<ref name=" | + | Ví dụ: Định danh DOI “10.1006/jmbi.1998.2354” sẽ được hiển thị và in ra là “doi:10.1006/jmbi.1998.2354”.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
− | Định danh DOI khi biểu diễn trong một [[URL]] được trao đổi qua giao thức [[HTTP]] sẽ cần có những ràng buộc để tuân theo hướng dẫn tiêu chuẩn [[IETF]] cho biểu diễn [[URI]]; cú pháp của URI là hạn chế hơn so với cú pháp cho DOI; một số ký tự đặc biệt sẽ cần được mã hóa phần trăm.<ref name=" | + | Định danh DOI khi biểu diễn trong một [[URL]] được trao đổi qua giao thức [[HTTP]] sẽ cần có những ràng buộc để tuân theo hướng dẫn tiêu chuẩn [[IETF]] cho biểu diễn [[URI]]; cú pháp của URI là hạn chế hơn so với cú pháp cho DOI; một số ký tự đặc biệt sẽ cần được mã hóa phần trăm.<ref name="TCVN 12198:2018"/> |
== Lợi ích DOI == | == Lợi ích DOI == | ||
Dòng 62: | Dòng 62: | ||
* [[LCCN]] (Số kiểm soát của Thư viện Quốc hội Mỹ) | * [[LCCN]] (Số kiểm soát của Thư viện Quốc hội Mỹ) | ||
− | == | + | == Tham khảo == |
− | + | * Rajesh Chandrakar, ''Digital object identifier system: An overview'', [[doi]]:[https://doi.org/10.1108/02640470610689151 101108/02640470610689151], tháng 7 năm 2006 | |
− | + | * ''Digital object identifier'', Jesse Russell, Ronald Cohn, ISBN: [https://books.google.com.vn/books/about/Digital_Object_Identifier.html?id=h_EBMwEACAAJ&redir_esc=y 9785512673713], Book on Demand, 2012 | |
− | + | * ''Syntax for the Digital Object Identifier: An American National Standard'', American National Standards Institute, ISBN: [https://books.google.com.vn/books?id=am7gAAAAMAAJ&redir_esc=y 9781880124680], National Information Standards Organization, 2006 | |
− | + | * ''Digital object identifier'', García Testal, Cristina, ISSN: [https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo;jsessionid=CFCBA6203F8DDB3498A902BEC5FB7F8E.dialnet02?codigo=200385 1699-2407], tập 10, Số 7-8, 2001 | |
− | + | * ''DOI - Digital Object Identifier'', Martin Žnideršič, ISSN: [https://www.worldcat.org/title/doi-digital-object-identifier-revolucija-v-upravljanju-in-trgovanju-z-avtorsko-pravno-zascitenimi-informacijami-na-internetu-v-tretjem-tisocletju/oclc/443996366&referer=brief_results 0023-2424], Knjižnica, 41, št, 4 (1997), str, 33-39 | |
− | + | * ''The CAL Digital Object Identifier Coursepack Implementation Project'', Copyright Agency Ltd, ISBN: [https://www.worldcat.org/title/cal-digital-object-identifier-coursepack-implementation-project-lessons-learned/oclc/224275781&referer=brief_results 9780646436531], Sydney, 2004 | |
− | + | * ''Digital object identifier'', Cristina García Testal, ISBN: 6895363882, ISSN: [https://www.worldcat.org/title/digital-object-identifier/oclc/6895363882&referer=brief_results 1386-6710], El Profesional de la Informacion, v10 n7-8 (20010601): 26-31 | |
− | + | * ''DOI - Digital Object Identifier conceito, requisitos e responsabilidades dos editores'', Weber - Claudiane, OCLC: [https://www.worldcat.org/title/doi-digital-object-identifier-conceito-requisitos-e-responsabilidades-dos-editores/oclc/796343178&referer=brief_results 796343178], [https://repositorio.ufsc.br/xmlui/handle/123456789/7069 Dữ liệu pdf], 2012 | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
== Chú thích == | == Chú thích == | ||
{{Tham khảo}} | {{Tham khảo}} | ||
<references /> | <references /> | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
[[Thể loại:Tiêu chuẩn ISO]] | [[Thể loại:Tiêu chuẩn ISO]] |