Sửa đổi Münchhausen (phim 1942)/đang phát triển

{{mới}}
{{Infobox film
| name = Münchhausen
| image = Münchhausen_(1942)_-_Chân_dung.jpg
| image_size = 292px
| caption = Họa phẩm chân dung [[nam tước Münchhausen]] theo hình vóc tài tử [[Hans Albers]].
| genre = Giả tưởng, khôi hài
| format = Đại vĩ tuyến
| rating = 
| creator = [[Joseph Goebbels|P. J. Goebbels]]
| developer = 
| writer = [[Gottfried August Bürger]]<br>[[Erich Kästner]]<br>[[Rudolf Erich Raspe]] (tiểu thuyết)
| director = [[Josef von Báky]]
| creative_director = 
| presenter = 
| starring = 
| judges =
| guides =
| voices = 
| narrated = 
| theme_music_composer = [[Georg Haentzschel]]
| opentheme = 
| endtheme = 
| slogan =
| composer = 
| country = [[Hình:Flag of Germany (1935–1945).svg|23px]] [[Đại Đức đế quốc]]
| language = [[Tiếng Đức]]
| num_seasons = 
| num_seasons_2 = 
| num_episodes = 
| list_episodes =
| num_seasons_vn = 
| num_seasons_2_vn = 
| num_episodes_vn = 
| list_episodes_vn =
| executive_producer = 
| co_exec = 
| producer = [[Eberhard Schmidt]]
| supervising_producer = [[Veit Massary]]
| asst_producer = 
| consulting_producer = 
| co-producer = 
| story_editor = 
| editor = [[Milo Harbich]]<br>[[Walter Wischniewsky]]<br>[[Andreas Lautil]]
| wardrobe = 
| stylist = 
| location = [[Berlin]]<br>[[Meißen]]<br>[[Babelsberg]]<br>[[Venezia]]
| cinematography = [[Konstantin Irmen-Tschet]]<br>[[Werner Krien]]
| camera = [[Heinz Schimmelpfennig]]<br>[[Yuon Ling Tschang]]
| runtime = 105 [[phút]]
| company = [[UFA]]
| distributor = [[UFA]]<br>Schorcht Filmverleih GmbH<br>Filmes Castello Lopes<br>L'Alliance Cinématographique Européenne (ACE)<br>Artus films<br>Divisa Home Video<br>Eureka Video<br>Kino Video<br>Rare Films and More<br>Warner Home Video
| channel = 
| channel_vn = 
| picture_format = [[Agfacolor]] 35mm
| audio_format = 
| first_run = [[Hình:Flag of Germany (1935–1945).svg|23px]] [[Đại Đức đế quốc|Đại Đức]]<br>[[Hình:Flag of Hungary (1915-1918, 1919-1946).svg|23px]] [[Hungary]]<br>[[Hình:Flag of France (1794–1815, 1830–1958).svg|23px]] [[Pháp]]<br>[[Hình:Flag of Greece (1822-1978).svg|23px]] [[Hi Lạp]]<br>[[Hình:Flag of Japan (1870–1999).svg|23px]] [[Đại Nhật Bản đế quốc|Đại Nhật]]<br>[[Hình:Flag of Spain (1945–1977).svg|23px]] [[Tây Ban Nha]]
| first_aired = [[03 tháng 03]], 1943
| last_aired = 
| first_aired_vn = 
| last_aired_vn = 
| status = 
| preceded_by = 
| followed_by = 
| related = 
| website = https://www.ufa.de/channels/spotlights/ufa_historie/baron_muenchhausen
| production_website = 
| website_vn = 
| imdb_id = 0036191}}
'''Münchhausen''' [ˈmʌntʃaʊzən] là một [[phim giả tưởng]] khôi hài do [[Josef von Báky]] đạo diễn, xuất phẩm ngày [[03 tháng 03]] năm 1943 tại [[Berlin]].
==Lịch sử==
Năm 1940, trong bối cảnh [[Đệ nhị thế chiến]] đang hồi khốc liệt, bộ [[phim]] đại vĩ tuyến ''[[Tên trộm thành Bagdad]]'' lập kỉ lục vô tiền khoáng hậu trên toàn [[thế giới]] cả về [[nghệ thuật]] và doanh thu, tính từ thời điểm [[điện ảnh]] ra đời. Không chỉ vậy, thành công của bộ [[phim]] còn coi như hiệu quả hợp tác [[Mỹ]]-[[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh]] trên phương diện [[chính trị]] - [[văn hóa]].

Ở cương vị lĩnh đạo [[Phe Trục]], ông bộ trưởng [[Reichsministerium für Volksaufklärung und Propaganda|tuyên giáo]] [[Joseph Goebbels]] thấy rằng, [[Đại Đức đế quốc]] cần có hành động thích đáng để đáp trả [[Đồng Minh]]. Việc này nhanh chóng được quốc trưởng [[Adolf Hitler]] tán thành, vì ông cho rằng, đã đến lúc phải phát huy Volksfilm<ref>Điện ảnh đặc sắc [[Đại Đức đế quốc|Đệ Tam đế quốc]].</ref>, đồng thời khích lệ quân dân [[Đại Đức đế quốc|Đức]] phấn đấu trong chiến cuộc mỗi lúc một cam go.

Việc tiến hành chế tác một cuốn [[phim]] như thế cũng để kỉ niệm 25 năm thành lập hãng [[UFA]] (Jubiläumsfilm). Mà theo cảm quan [[Joseph Goebbels]] và tổng giám chế [[Fritz Hippler]], tác phẩm [[điện ảnh]] này phải hợp chính sách [[Reichsfilmdramaturg]] và [[Gleichschaltung]]. Có nghĩa, truyện [[phim]] phải rút từ tác phẩm nào ưu tú trong [[Văn học Đức|văn chương cổ điển Đức]], vừa mang tính giải trí vừa thể hiện được tính cố kết của [[Chủng tộc thượng đẳng|chủng tộc Đức]], không nhất thiết phải [[anh hùng ca]].

Sau một vài phác thảo và tuyển lựa mấy kịch bản, rốt cuộc ''Münchhausen'' được chọn. Các trứ tác [[Rudolf Erich Raspe]] về nhân vật [[nam tước Münchhausen]] từ lâu là mảnh ghép không thể thiếu trong kho tàng [[Văn học phương Tây|văn chương cổ điển Tây phương]]. Yếu tố truyền cảm của nhân vật hư cấu này cũng là nguyên nhân khiến kịch bản được chọn chế tác<ref>[[Gottfried August Bürger]] : ''Wunderbare Reisen zu Wasser und Lande, Feldzüge und lustige Abenteuer des Freiherrn von Münchhausen : [Wie er dieselben bey der Flasche im Zirkel seiner Freunde selbst zu erzählen pflegt.] Mit e. Anh. älterer Lügendichtungen''. Hrsg. von Irene Ruttmann. Nachdr. d. 2. Ausg. London 1788, Reclam Stuttgart 1969</ref>.
==Nội dung==
Tại một dạ tiệc hạng sang, [[nam tước Münchhausen]] [[thế kỷ XX]] vui miệng kể cho vợ và mấy thực khách nghe truyện cố tổ nhà mình - ngài [[nam tước Münchhausen]] [[thế kỷ XVIII]].
* '''[[Bodenwerder]] :''' [[Nam tước Münchhausen]] chỉ quẩn quanh ở quê nhà với thằng hầu Christian Kuchenreutter biết phát minh khẩu đại bác bắn xa trăm dặm. Thế rồi ảo thuật gia [[Cagliostro]] tới rủ ngài [[nam tước]] theo mình sang [[Ba Lan]] đòi ngôi vua. [[Nam tước]] chấp nhận, nhưng nói, ngài chỉ thích phiêu lưu chứ chả thèm quyền quý.
* '''[[Sankt-Peterburg]] :''' Tại triều đình [[Yekaterina II]], [[nam tước Münchhausen|Münchhausen]] có cuộc chạm súng với [[vương công]] [[Grigory Potyomkin|Potyomkin]], duyên do là [[Grigory Potyomkin|Potyomkin]] thấy bà hoàng biệt đãi [[nam tước Münchhausen|Münchhausen]] quá nên ghen. [[nam tước Münchhausen|Münchhausen]] bị thương, phải nhờ [[Cagliostro]] chữa, bèn cảnh báo [[Cagliostro]] về nguy hiểm đang rình rập tính mạng ông ta. [[Cagliostro]] đành bỏ đi, quên hẳn dự định làm vua [[Ba Lan]], lại để cho [[nam tước Münchhausen|Münchhausen]] một hộp quà và bảo lúc nào cần lắm hẵng mở ra coi.
* '''[[Đế quốc Ottoman|Ottoman]] :''' Nga-Thổ giao chiến, tình thế pháo đài [[Nga]] khó đứng vững. [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]] liều mạng bảo [[vương công]] [[Grigory Potyomkin|Potyomkin]] để mình ngồi trên nòng pháo, rồi khai hỏa cho đạn đưa [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]] sang trại quân [[Đế quốc Ottoman|Thổ]]. Chẳng ngờ pháo giật dữ quá, [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]] bay thẳng tới hoàng cung [[Ottoman]]. Ngài [[nam tước]] bị bắt làm [[nô lệ]] cùng công chúa [[Ý]]. [[Nam tước]] giao hẹn, nếu ngài đem được chút rượu [[Tokaj]] từ [[Wien]] về [[Istanbul]] trong một giờ, vua [[Đế quốc Ottoman|Thổ]] phải thả ngài và công chúa. Rốt cuộc [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]] thắng, nhưng vua lại trao công chúa giả, ngài bèn dắt công chúa ngầm trốn đi.
* '''[[Venezia]] :''' Về kinh đô [[Venezia]], [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]] lại phải đấu gươm với trưởng vương tử. Vương tử thách đấu và nhận thua, bèn đâm gươm tự tử. [[Nam tước]] liền cùng Kuchenreutter cưỡi [[khinh khí cầu]] lên [[nguyệt cầu]].
* '''[[Nguyệt cầu]] :''' Thời gian ở [[Mặt trăng|nguyệt cầu]] trôi nhanh hơn [[địa cầu]] khiến Kuchenreutter già đi (vì năng nghĩ), còn [[nam tước]] vẫn vậy (vì lười nghĩ). Họ gặp hai cư dân [[Mặt trăng|nguyệt cầu]], liền được khuyên nên về [[địa cầu]] sớm, vì [[nguyệt cầu]] chẳng có nước uống và chỉ toàn cát. Tên Kuchenreutter đã già quá, bèn chết, còn mỗi [[nam tước]] rời [[nguyệt cầu]].
[[Nam tước]] hiện đại kể xong, chẳng ai tin. Họ bảo, ngài [[nam tước]] quá khứ vốn đã mất nhiều năm trước khi những sự kiện ấy kịp xảy ra.

Khách vội vàng tản đi hết, [[nam tước]] bực lắm bèn mở hộp quà năm xưa [[Cagliostro]] tặng. Ngài [[nam tước]] và phu nhân bỗng già đi chóng vánh. Bấy giờ, thực khách mới bàng hoàng hiểu ra hai người chính là vị [[nam tước]] và [[công chúa]] [[Ý]] xa xưa, họ đã sống qua ngót hai [[thế kỷ]].
==Kĩ thuật==
Trong quá trình thảo luận về định hướng tuyên truyền trong ''Münchhausen'', giữa [[Adolf Hitler]] và [[Joseph Goebbels|P. J. Goebbels]] rõ ràng có những bất đồng, nhưng tựu trung cả hai đều nhất trí về phương thức thực hiện một xuất phẩm Volksfilm.

Theo hồi kí [[Joseph Goebbels]], năm 1940, tổ hợp nghiên cứu thí nghiệm [[Agfa]] đã chế tạo thành công thuốc nhuộm [[Agfacolor]] đặc trưng [[Đại Đức đế quốc|Đức]] để bắt kịp [[Technicolor]] [[Mĩ]] đang trên đà thống soái [[thế giới]] sau xuất phẩm ''[[Phù thủy xứ Oz (phim 1938)|Phù thủy xứ Oz]]''. ''Münchhausen'' là cuốn [[phim]] thứ ba thí điểm [[Agfacolor]].

Năm 1941, đề án ''Münchhausen'' được đầu tư ngân sách 4.5 triệu [[Reichsmark]] (ℛℳ), sau đó tăng lên 6.5 triệu, bởi ý định bộ trưởng [[Joseph Goebbels]] là phải vượt siêu phẩm ''[[Tên trộm thành Bagdad (phim 1940)|Tên trộm thành Bagdad]]'' "cả về hiệu ứng đặc biệt cho đến nghệ thuật phối màu". Đạo diễn [[Josef von Báky]] sau này thừa nhận, ông lấy cảm hứng dựng ảnh từ hai xuất phẩm ''[[Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn (phim 1937)|Bạch Tuyết và bảy chú lùn]]'' và ''[[Cuốn theo chiều gió (phim)|Cuốn theo chiều gió]]''.

Ngân quỹ dồi dào cho phép nhà sản xuất thể hiện vô vàn ý tưởng, kể cả khó tin nhất. Tuy nhiên, khác xu hướng [[phim]] [[Hollywood]] đương thời, [[Josef von Báky]] chọn góc máy và bối cảnh hẹp, chỉ tập trung vào biểu cảm diễn viên cùng sự sinh động cảnh trí. Thí dụ, tại phân cảnh hoàng cung [[Đế quốc Nga|Nga]] dựng trong lâu đài [[Albrechtsburg]], toàn bộ dụng cụ ẩm thực đều trưng dụng từ các bảo tàng viện, trong quá trình quay phải cử một đội [[Schutzstaffel]] đứng canh.

[[Phim]] được thực hiện tại các địa điểm [[Berlin]], [[Meißen]], [[:de:Studio Babelsberg|phim trường Babelsberg]] và [[Venezia]] ròng rã từ [[13 tháng 04]] đến [[16 tháng 12]] năm 1942 mới xong.
===Sản xuất===
* Điều phối : Werner Klein
* Tuyển lựa : Jobst von Reiht-Zanthier
* Thiết kế : Otto Gülstorff, Emil Hasler
* [[Phục trang]] : Manon Hahn
* Hòa âm : Thomas Orthofer, Erich Schmidt
* Hiệu ứng : Gerhard Huttula, Konstantin Irmen-Tschet, Ernst Kunstmann, Theo Nischwitz
* Đóng thế : Hermann Stetza
* Đối thoại : Fritz Thiery
===Diễn xuất===
{| class="wikitable"
! Tài tử
! Vai trò
|-
| [[Hans Albers]] ||[[Nam tước Münchhausen]]
|-
| [[Ilse Werner]] ||[[Công tước]] phu nhân [[Isabella d'Este]]
|-
| [[Wilhelm Bendow]] || Người nguyệt cầu
|-
| [[Brigitte Horney]] ||[[Sa hoàng]] [[Yekaterina II]]
|-
| [[Michael Bohnen]] ||[[Công tước]] [[Karl von Braunschweig]]
|-
| [[Ferdinand Marian]] ||[[Bá tước]] [[Alessandro Cagliostro]]
|-
| [[Hans Brausewetter]] || Freiherr von Hartenfeld
|-
| [[Hermann Speelmans]] || Christian Kuchenreutter
|-
| [[Marina von Ditmar]] || Sophie von Riedesel
|-
| [[Andrews Engelmann]] ||[[Vương công]] [[Grigory Potyomkin]]
|-
| [[Käthe Haack]] || Nam tước phu nhân [[Nam tước Münchhausen|Münchhausen]]
|-
| [[Waldemar Leitgeb]] ||[[Vương công]] [[Grigory Orlov]]
|-
| Walter Lieck || Người chạy
|-
| [[Hubert von Meyerinck]] ||[[Vương công]] [[Anton Ulrich]]
|-
| [[Jaspar von Oertzen]] ||[[Bá tước]] [[Aleksandr Lanskoy]]
|-
| [[Werner Scharf]] ||[[Vương công]] [[:it:Francesco III d'Este|Francesco d'Este]]
|-
| [[Armin Schweizer]] || Johann
|-
| [[Leo Slezak]] ||[[Sultan]] [[Abdul Hamid I|Abdul Hamid]]
|-
| [[Louis Brody]] ||Nô bộc
|-
|[[Hilde von Stolz]]||Louise la Tour
|}
==Hậu trường==
[[Phim]] được công chiếu đúng thời điểm [[Tập đoàn quân số 6 (Đức Quốc Xã)|quân đoàn 06]] chịu tổn thất lớn tại chiến trường [[Stalingrad]], gây nguy cơ cùng cực cho chế độ. Bởi thế, xuất phẩm [[điện ảnh]] này được coi như tiếp thêm nghị lực cho quân dân [[Đại Đức đế quốc|Đức]], đồng thời, bộ máy tuyên truyền [[Đức Quốc Xã]] được đà vận hành hết công suất. [[Phim]] đại thắng tại phòng vé, chẳng những thâu hồi khoản đầu tư lớn của chính phủ mà còn giành được nhiều tán dương về chất lượng [[nghệ thuật]].

Giới phê bình [[điện ảnh]] trong chính quyền thời ấy đánh giá ''Münchhausen'' vừa có "giá trị nghệ thuật đặc biệt" (künstlerisch besonders wertvoll) vừa "đậm tính chủng tộc" (volkstümlich wertvoll). Không chỉ vậy, cho đến nay, bộ [[phim]] được các nhà bình giảng [[điện ảnh]] coi là một trong những xuất phẩm tiêu biểu cho giới chế tác tham khảo học tập. Nhà khảo cứu lịch sử điện ảnh [[Eric Rentschler]] thì cho rằng, đây đáng là "cuốn phim màu Đức vĩ đại nhất mọi thời đại".

Sau [[Đệ nhị thế chiến]], ''Münchhausen'' thuộc số ít văn hóa phẩm [[Đức Quốc Xã|Quốc Xã]] tránh được xu thế bài phát xít. [[Phim]] vẫn được phép lưu hành mọi cấp tại [[Đông Đức]], [[Tây Đức]], [[Tô Duy]] cùng nhiều quốc gia nặng thành kiến bài phát xít. [[Thập niên 2010]], bộ [[phim]] được hãng [[UFA]] phục chế [[Bluray]] phát hành rộng rãi toàn [[thế giới]]<ref>{{chú thích web|url=https://www.imdb.com/title/tt0036191/dvd|title=The Adventures of Baron Munchausen|date=ngày 6 tháng 8 năm 1943|publisher=|via=IMDb}}</ref><ref>{{chú thích web|url=http://eurekavideo.co.uk/classics/munchhausen/|title=Münchhausen - Eureka|publisher=}}</ref>.
* Phân cảnh ngài [[nam tước Münchhausen]] ngồi trên quả [[đạn pháo]] bay sang trại [[Đế quốc Ottoman|quân Thổ]] được liệt hạng kinh điển trong các [[Phim điện ảnh|phim màn ảnh đại vĩ tuyến]] truyền thống, sau này nhiều tác phẩm giả tưởng cũng bắt chước.
* ''Münchhausen'' là đề án [[điện ảnh]] [[Đức Quốc Xã]] có sự tham gia của công dân rất nhiều quốc gia. Bản thân đạo diễn [[Josef von Báky]] là [[Người Hungary|người gốc Hung]], phụ tá quay phim [[Yuon Ling Tschang]] là người [[Trung Hoa]].
* Sau [[Chiến dịch Berlin]], ''Münchhausen'' nằm trong số [[phim chiến lợi phẩm]] [[Hồng quân Tô Liên]] tịch thu được từ kho lưu trữ [[UFA]], trước khi bàn giao cho chính quyền [[Cộng hòa Dân chủ Đức]].
==Tham khảo==
* [[Nam tước Münchhausen]]
==Liên kết==
{{reflist|4}}
===Tài liệu===
* [[Knut Hickethier]]: ''Münchhausen''. In: Dieter Krusche: ''Reclams Filmführer''. Reclam, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-15-010676-1, S. 458–462.
* [[Günter Helmes]]: Erich Kästner als Medienautor: Die Drehbücher zu den Filmen ''Münchhausen'' und ''Dann schon lieber Lebertran''. In: Jahrbuch zur Kultur und Literatur der Weimarer Republik 2007, S. 167–181.
* Alfons Maria Arns: ''Lügen für Deutschland - Antisemitismus und NS-Wirklichkeit in Erich Kästners und Josef von Bakys Münchhausen (1943)''. In: Antisemitismus im Film – Laupheimer Gespräche 2008. Haus der Geschichte Baden-Württemberg (Hg.). Heidelberg: Universitätsverlag Winter 2011, S. 127–148, ISBN 978-3-8253-5898-3.
* Alfons Maria Arns: ''Die halbe Wahrheit. Zum Umgang mit NS-Spielfilmen in Fernsehen und Kritik am Beispiel von Münchhausen.'' In: medium, H. 4, 1991, S. 35–41.
* Wingrove, David. ''Science Fiction Film Source Book'' (Longman Group Limited, 1985)
===Tư liệu===
* [http://www.virtual-history.com/movie/film/2820/muenchhausen ''Münchhausen''] tại Virtual History
* [https://www.filmportal.de/film/muenchhausen_f827ffaac9804d95a321338fab25323b ''Münchhausen''] (u.&nbsp;a. Uraufführungsplakate, zeitgenössische Zeitschriftentitel, Fotos)
* [http://www.murnau-stiftung.de/stiftung/projekte/projekt-muenchhausen Projekt: Münchhausen] tại [[Friedrich-Wilhelm-Murnau-Stiftung]]
* [https://www.cinema.de/film/muenchhausen,1304912.html Münchhausen] tại Cinema.DE
* [https://www.youtube.com/watch?v=IJzPOM3rQBg Ansage Ilse Werners zu ''Münchhausen'']
[[Thể loại:Phim Đức]]