Sửa đổi Ung thư đường mật
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
Dòng 15: | Dòng 15: | ||
| types = Carcinoma đường mật trong gan (iCCA), carcinoma đường mật quanh rốn (pCCA), carcinoma đường mật xa gan (dCCA) | | types = Carcinoma đường mật trong gan (iCCA), carcinoma đường mật quanh rốn (pCCA), carcinoma đường mật xa gan (dCCA) | ||
| causes = | | causes = | ||
− | | risks = Các bệnh về gan, các bệnh đường tiêu hóa, rối loạn đường mật, rối loạn nội tiết và chuyển hóa, nhiễm ký sinh trùng, lối sống (rượu, thuốc lá), môi trường (hóa chất, bức xạ ion hóa), đa hình gen<ref name="Khan">{{cite journal | last1 = Khan | first1 = Shahid A. | last2 = Tavolari | first2 = Simona | last3 = Brandi | first3 = Giovanni | title = Cholangiocarcinoma: Epidemiology and risk factors | journal = Liver International | date = 24 March 2019 | volume = 39 | issue = S1 | pages = 19–31 | doi = 10.1111/liv.14095 | pmid = 30851228 | s2cid = 73487015 | + | | risks = Các bệnh về gan, các bệnh đường tiêu hóa, rối loạn đường mật, rối loạn nội tiết và chuyển hóa, nhiễm ký sinh trùng, lối sống (rượu, thuốc lá), môi trường (hóa chất, bức xạ ion hóa), đa hình gen<ref name="Khan">{{cite journal | last1 = Khan | first1 = Shahid A. | last2 = Tavolari | first2 = Simona | last3 = Brandi | first3 = Giovanni | title = Cholangiocarcinoma: Epidemiology and risk factors | journal = Liver International | date = 24 March 2019 | volume = 39 | issue = S1 | pages = 19–31 | doi = 10.1111/liv.14095 | pmid = 30851228 | s2cid = 73487015}}</ref> |
| diagnosis = Tạo ảnh y khoa, chỉ dấu sinh học, sinh thiết | | diagnosis = Tạo ảnh y khoa, chỉ dấu sinh học, sinh thiết | ||
| differential = | | differential = | ||
Dòng 33: | Dòng 33: | ||
Bệnh nhân iCCA thường có các triệu chứng giai đoạn muộn không đặc biệt như đau bụng, khó chịu, đổ mồ hôi đêm, suy mòn.<ref name="Blechacz">{{cite journal | last1 = Blechacz | first1 = Boris | title = Cholangiocarcinoma: Current Knowledge and New Developments | journal = Gut and Liver | date = 15 January 2017 | volume = 11 | issue = 1 | pages = 13–26 | doi = 10.5009/gnl15568 | pmid = 27928095 | pmc = 5221857 | s2cid = 16309768 | doi-access = free}}</ref> [[Vàng da]] do tắc ống mật là triệu chứng điển hình ở pCCA và dCCA;<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> 90% bệnh nhân pCCA bị vàng da và 56% có những dấu hiệu phổ quát của ung thư như chán ăn, mệt mỏi, sụt cân.<ref name="Blechacz"/> Vì bệnh diễn tiến âm thầm, cơ hội phát hiện sớm duy nhất là tình cờ nhờ tạo ảnh cắt ngang vì những lý do khác.<ref name="Banales"/> Các kỹ thuật tạo ảnh quan trọng gồm siêu âm, siêu âm tăng độ tương phản, chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ.<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> Kháng nguyên carbohydrate 19-9 (CA 19-9) là chỉ dấu sinh học huyết thanh truyền thống dùng trong chẩn đoán CCA, nồng độ CA 19-9 cao hơn 1.000 U/ml báo hiệu ung thư di căn.<ref name="Razumilava"/><ref name="Brindley"/> Tuy nhiên mức CA 19-9 có thể tăng cao do viêm đường mật hoặc ứ mật và không thể phát hiện ở người âm tính kháng nguyên Lewis (7% dân số).<ref name="Razumilava"/><ref name="Cardinale"/> Chẩn đoán xác nhận đòi hỏi phân tích tế bào và mô bệnh.<ref name="Banales"/> | Bệnh nhân iCCA thường có các triệu chứng giai đoạn muộn không đặc biệt như đau bụng, khó chịu, đổ mồ hôi đêm, suy mòn.<ref name="Blechacz">{{cite journal | last1 = Blechacz | first1 = Boris | title = Cholangiocarcinoma: Current Knowledge and New Developments | journal = Gut and Liver | date = 15 January 2017 | volume = 11 | issue = 1 | pages = 13–26 | doi = 10.5009/gnl15568 | pmid = 27928095 | pmc = 5221857 | s2cid = 16309768 | doi-access = free}}</ref> [[Vàng da]] do tắc ống mật là triệu chứng điển hình ở pCCA và dCCA;<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> 90% bệnh nhân pCCA bị vàng da và 56% có những dấu hiệu phổ quát của ung thư như chán ăn, mệt mỏi, sụt cân.<ref name="Blechacz"/> Vì bệnh diễn tiến âm thầm, cơ hội phát hiện sớm duy nhất là tình cờ nhờ tạo ảnh cắt ngang vì những lý do khác.<ref name="Banales"/> Các kỹ thuật tạo ảnh quan trọng gồm siêu âm, siêu âm tăng độ tương phản, chụp cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ.<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> Kháng nguyên carbohydrate 19-9 (CA 19-9) là chỉ dấu sinh học huyết thanh truyền thống dùng trong chẩn đoán CCA, nồng độ CA 19-9 cao hơn 1.000 U/ml báo hiệu ung thư di căn.<ref name="Razumilava"/><ref name="Brindley"/> Tuy nhiên mức CA 19-9 có thể tăng cao do viêm đường mật hoặc ứ mật và không thể phát hiện ở người âm tính kháng nguyên Lewis (7% dân số).<ref name="Razumilava"/><ref name="Cardinale"/> Chẩn đoán xác nhận đòi hỏi phân tích tế bào và mô bệnh.<ref name="Banales"/> | ||
− | Carcinoma đường mật không có cách nào chữa khỏi ngoại trừ phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn,<ref name="Cardinale"/> tuy nhiên điều này không thể thực hiện ở | + | Carcinoma đường mật không có cách nào chữa khỏi ngoại trừ phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn,<ref name="Cardinale"/> tuy nhiên điều này không thể thực hiện ở phần đông bệnh nhân do phát hiện bệnh muộn.<ref name="Banales"/> Tổng quan, tỷ lệ sống 5 năm sau phẫu thuật là từ 10 đến dưới 50%, thuận lợi nếu biên không u, không có xâm lấn mạch hay di căn hạch bạch huyết, và gan còn đảm bảo chức năng.<ref name="Cardinale"/> Cấy ghép gan hậu hóa trị bổ trợ là một phương án khác cho bệnh nhân giai đoạn sớm.<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> Với trường hợp không thể phẫu thuật hay đã di căn, chăm sóc giảm nhẹ bằng hóa trị toàn thân (tiêu chuẩn [[gemcitabine]] + [[cisplatin]]) là trụ cột.<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/><ref name="Cardinale"/> Tuy nhiên CCA có tính kháng hóa chất cao, làm giảm tác dụng của dược phẩm.<ref name="Banales"/><ref name="Cardinale"/> Các [[liệu pháp nhắm đích]] và [[liệu pháp miễn dịch]] đang được thử nghiệm (tính đến 2021).<ref name="Banales"/><ref name="Brindley"/> |
− | |||
{{clear}} | {{clear}} | ||
== Tham khảo == | == Tham khảo == | ||
{{reflist}} | {{reflist}} |