Sửa đổi Dengue
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 35: | Dòng 35: | ||
Dengue thịnh hành ở nơi khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt ở các khu đô thị và bán đô thị.<ref name="WHO"/> [[Toàn cầu hóa]] và [[đô thị hóa]] trong thế kỷ 20 và 21 đã giúp bệnh lây lan nhanh chóng và rộng khắp, dẫn đến gia tăng tần suất và cấp độ các đợt dịch.<ref name="Guzman"/> Số ca bệnh được báo cáo tăng mạnh trong những thập kỷ gần đây, từ hơn 500.000 năm 2000 lên 5,2 triệu năm 2019.<ref name="WHO"/> Ước tính mỗi năm có 390 triệu ca mắc<ref name="Bhatt"/> và 3,9 tỷ người ở 128 quốc gia đối diện nguy cơ.<ref name="Brady"/> Gánh nặng bệnh chủ yếu nằm ở châu Á, đặc biệt là Nam Á và Đông Nam Á, tiếp đến là châu Mỹ và châu Phi.<ref name="Bhatt"/> Tổng quan bệnh tác động không lớn về mặt sức khỏe nhưng đặt áp lực đáng kể lên hệ thống chăm sóc y tế.<ref name="Simmons"/> Tỷ lệ tử vong là dưới 1% và WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm xuống 0% trong nỗ lực kiểm soát căn bệnh thuộc nhóm [[các bệnh nhiệt đới bị lãng quên]].<ref name="WHOUCNNTD"/> | Dengue thịnh hành ở nơi khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt ở các khu đô thị và bán đô thị.<ref name="WHO"/> [[Toàn cầu hóa]] và [[đô thị hóa]] trong thế kỷ 20 và 21 đã giúp bệnh lây lan nhanh chóng và rộng khắp, dẫn đến gia tăng tần suất và cấp độ các đợt dịch.<ref name="Guzman"/> Số ca bệnh được báo cáo tăng mạnh trong những thập kỷ gần đây, từ hơn 500.000 năm 2000 lên 5,2 triệu năm 2019.<ref name="WHO"/> Ước tính mỗi năm có 390 triệu ca mắc<ref name="Bhatt"/> và 3,9 tỷ người ở 128 quốc gia đối diện nguy cơ.<ref name="Brady"/> Gánh nặng bệnh chủ yếu nằm ở châu Á, đặc biệt là Nam Á và Đông Nam Á, tiếp đến là châu Mỹ và châu Phi.<ref name="Bhatt"/> Tổng quan bệnh tác động không lớn về mặt sức khỏe nhưng đặt áp lực đáng kể lên hệ thống chăm sóc y tế.<ref name="Simmons"/> Tỷ lệ tử vong là dưới 1% và WHO đặt mục tiêu đến năm 2030 giảm xuống 0% trong nỗ lực kiểm soát căn bệnh thuộc nhóm [[các bệnh nhiệt đới bị lãng quên]].<ref name="WHOUCNNTD"/> | ||
| − | Về từ nguyên, không rõ nguồn gốc của ''dengue'', nhưng khả năng nó bắt nguồn từ "Ka-dinga pepo", cụm từ [[tiếng Swahili]] có nghĩa "co giật như chuột rút do linh hồn ác quỷ".<ref name="Saeed"/> Từ ''dengue'' lần đầu được dùng để mô tả một chứng bệnh là ở Tây Ban Nha vào năm 1801.<ref name="Saeed"/> Sau đợt dịch năm 1828 ở Cuba, ''dengue'' trở nên được dùng phổ biến đến ngày nay.<ref name="Saeed"/> Từ này được Việt hóa thành '''đăng gơ'''. | + | Về từ nguyên, không rõ nguồn gốc của ''dengue'', nhưng khả năng nó bắt nguồn từ "Ka-dinga pepo", cụm từ [[tiếng Swahili]] có nghĩa "co giật như chuột rút do linh hồn ác quỷ".<ref name="Saeed"/> Từ ''dengue'' lần đầu được dùng để mô tả một chứng bệnh là ở Tây Ban Nha vào năm 1801.<ref name="Saeed"/> Sau đợt dịch năm 1828 ở Cuba, ''dengue'' trở nên được dùng phổ biến đến ngày nay.<ref name="Saeed"/> Từ này được Việt hóa thành '''đăng gơ'''. |
{{clear}} | {{clear}} | ||
| Dòng 71: | Dòng 71: | ||
<ref name="Saeed">{{cite book | editor1-last = Qureshi | editor1-first = Adnan I. | editor2-last = Saeed | editor2-first = Omar | title = Dengue Virus Disease: From Origin to Outbreak | last1 = Saeed | first1 = Omar | last2 = Asif | first2 = Ahmer | chapter = Dengue virus disease; the origins | date = 2020 | pages = 9–16 | publisher = Elsevier | doi = 10.1016/B978-0-12-818270-3.00002-3}}</ref> | <ref name="Saeed">{{cite book | editor1-last = Qureshi | editor1-first = Adnan I. | editor2-last = Saeed | editor2-first = Omar | title = Dengue Virus Disease: From Origin to Outbreak | last1 = Saeed | first1 = Omar | last2 = Asif | first2 = Ahmer | chapter = Dengue virus disease; the origins | date = 2020 | pages = 9–16 | publisher = Elsevier | doi = 10.1016/B978-0-12-818270-3.00002-3}}</ref> | ||
| − | |||
| − | |||
}} | }} | ||