Bản hiện tại |
Nội dung bạn nhập |
Dòng 1: |
Dòng 1: |
− | {{mới}}
| + | '''Truyền thuyết Arthur''' là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì [[trung đại]] chủ yếu xoay quanh hành trạng [[vua Arthur]] cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác. |
− | '''Truyền thuyết Arthur''' ([[Anh văn]] : ''Arthurian legend'') là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì [[trung đại]] chủ yếu xoay quanh hành trạng [[vua Arthur]] cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác. | |
− | [[Hình:Holy Grail tapestry The Failure of Sir Launcelot.jpg|nhỏ|phải|282px|[[Thiên sứ]] mặc khải [[Lancelot]] về [[Thánh Tước]].]]
| |
| ==Lịch sử== | | ==Lịch sử== |
− | Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là [[sử thi]] ''[[Bài ca của người Sachsen]]'' (La chanson des Saisnes) của ngâm du thi nhân [[Jean Bodel]], lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người [[La Mã]], dân [[Moor]] và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ [[Brittania]] và miền [[Brittany]] tương ứng [[quần đảo Anh]] và Đông Bắc [[Pháp]] ngày nay nhưng ở thời kì [[La Mã đế quốc]] vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh [[Bắc Hải]], tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút<ref>voir Aimé Petit, ''L'anachronisme dans les romans antiques du XIIe'', Champion 2002.</ref>. | + | Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là [[sử thi]] ''[[Bài ca của người Sachsen]]'' (La chanson des Saisnes) của ngâm du sĩ [[Jean Bodel]], lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người [[La Mã]], dân [[Moor]] và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ [[Brittania]] và miền [[Brittany]] tương ứng [[quần đảo Anh]] và Đông Bắc [[Pháp]] ngày nay nhưng ở thời kì [[La Mã đế quốc]] vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh [[Bắc Hải]], tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút. |
− | | + | ==Xem thêm== |
− | Trong nhiều thế kỉ hậu kì [[trung đại]] cho tới những năm hậu [[Đệ nhị thế chiến]], các giới văn nghệ và khảo cổ diễn ra những cuộc tranh cãi quyết liệt về thực hư nhân vật [[vua Arthur]] cũng như những nhân vật vây quanh ngài. Thậm chí ngay từ trung kì [[trung đại]], giữa các quân vương [[Anh]] và [[Cymru]] đã xảy ra tranh chấp di sản [[vua Arthur]], gồm : Địa điểm được cho là đô thành [[Camelot]], nấm mồ chôn [[vua Arthur]] và phu nhân... hoặc từng diễn ra những cuộc giao chiến để chiếm trọn [[Thánh Tước]] và bảo kiếm [[Excalibur]], mặc dù tựu trung, những di vật ấy đều chưa được kiểm chứng rõ ràng<ref>Joseph Bédier, ''Les légendes épiques'', Champion, 1908-1913.</ref>.
| |
− | ===Nhân vật===
| |
− | Danh tính các nhân vật truyền thuyết Arthur vốn tồn tại cả ở dạng khẩu truyền và thành văn nên chưa có thống kê chính xác về số lượng cách gọi. Trong giới hạn [[Bách khoa Toàn thư Việt Nam]], chuẩn mực được tạm dùng là [[Anh ngữ]].
| |
− | ;;'''Quân chủ sáng lập'''
| |
− | {{div col|colwidth=12em}}
| |
− | *[[Ambrosius Aurelianus]]
| |
− | *[[Brutus xứ Troia|Brutus]]
| |
− | *[[Cassivellaunus]]
| |
− | *[[Cadwaladr]]
| |
− | *[[Caradocus]]
| |
− | *[[Corineus]]
| |
− | *[[Coel Hen]]
| |
− | *[[Constantine]]
| |
− | *[[Cunobeline]]
| |
− | *[[Leir]]
| |
− | *[[Lot]]
| |
− | *[[Mark xứ Cornwall|Mark]]
| |
− | *[[Urien]]
| |
− | *[[Uther Pendragon]]
| |
− | {{div col end}}
| |
− | ;;'''Triều đình Camelot'''
| |
− | * [[Vua Arthur]]
| |
− | * [[Đoàn Trác huynh đệ]]
| |
− | * [[Guinevere]] - phu nhân Arthur
| |
− | * [[Excalibur]] - bảo kiếm Arthur, còn gọi ''ca tụng kiếm''
| |
− | * [[Uther Pendragon]] - cha Arthur
| |
− | * [[Mordred]] - con Arthur với chị ruột
| |
− | * [[Avalon]] - nơi Arthur an nghỉ vĩnh hằng
| |
− | ;;'''Đoàn Trác huynh đệ'''
| |
− | Gồm tôn xưng Sir (tôn ông) và nguyên danh.
| |
− | {{div col|colwidth=12em}}
| |
− | * [[Agravain]]
| |
− | * [[Bedivere]]
| |
− | * [[Bors]]
| |
− | * [[Caradoc]]
| |
− | * [[Gaheris]]
| |
− | * [[Galahad]]
| |
− | * [[Galehaut]]
| |
− | * [[Gareth]]
| |
− | * [[Gawain]]
| |
− | * [[Geraint]]
| |
− | * [[Lamorak]]
| |
− | * [[Lancelot]]
| |
− | * [[Kay]]
| |
− | * [[Lucan]]
| |
− | * [[Palamedes]]
| |
− | * [[Pelleas]]
| |
− | * [[Pellinore]]
| |
− | * [[Percival]]
| |
− | * [[Sagramore]]
| |
− | * [[Tristan]]
| |
− | * [[Ywain]]
| |
− | {{div col end}}
| |
− | ;;'''Giang hồ'''
| |
− | * [[Ector]]
| |
− | * [[Hồ trung yêu nữ]] - nữ thần hai lần ban [[Excalibur]] cho Arthur và một lần thu lại
| |
− | * Bà vương [[Mab]] - nữ thần thống lĩnh [[Linh vật giáo|cựu giáo]]
| |
− | * [[Merlin]] - pháp sư kiêm thầy dạy học cho Arthur
| |
− | * [[Morgan Tiên Nữ]] - chị ruột kiêm tình nhân Arthur, có với Arthur đứa con [[Mordred]]
| |
− | ===Sự kiện===
| |
− | {{div col|colwidth=30em}}
| |
− | * Rợ Sachsen xâm lăng Brittania
| |
− | * Khổng nhân giúp Merlin dựng Stonehenge
| |
− | * Vortigern tiếm ngôi Constant
| |
− | * Chiến tranh Uther Pendragon với Vortigern
| |
− | * Thiếu niên Arthur rút thanh gươm trong đá
| |
− | * Vua Arthur dựng đô thành Camelot và lập Đoàn Trác huynh đệ
| |
− | * Vua Arthur lập vương hậu Guinevere
| |
− | * Vua Arthur bị chị ruột Morgan quyến rũ sinh ra Mordred
| |
− | * Sứ mạng săn lùng Thánh Tước
| |
− | * Galahad và Percival tìm được Thánh Tước
| |
− | * Guinevere tư thông Lancelot
| |
− | * Trận Camlann
| |
− | * Cái chết vua Arthur
| |
− | * Triều đình Camelot suy vong
| |
− | {{div col end}}
| |
− | ==Văn hóa==
| |
− | Truyền thuyết Arthur là thành tựu trọng yếu của [[văn học Âu châu]] [[trung đại]], được coi như nền tảng kiến tạo bản sắc [[phong hóa]] và [[ngôn ngữ]] nhiều [[quốc gia]] [[Âu châu]] [[cận đại]]<ref>voir [[Wace]], [https://books.google.fr/books?id=e6oZAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=brut+wace&hl=fr&ei=ZwDdTZyuI4q88gOi760F&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false ''Roman de Brut''].</ref>.
| |
− | ==Tham khảo== | |
| * [[Anh quốc liệt vương sử]] | | * [[Anh quốc liệt vương sử]] |
− | * [[Tristan và Iseult]] | + | * [[Văn học kị sĩ]] |
− | ==Liên kết==
| + | * [[Thập tự chinh]] |
− | {{reflist|4}}
| |
− | ===Tài liệu===
| |
− | * {{cite book |first=Derek |last=Pearsall |title=Arthurian Romance: a short introduction |publisher=Blackwell |location=Oxford |date=2005 |ref=harv }}
| |
− | * {{cite book |first=D.H. |last=Green |title=The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150–1220 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |date=2005 |ref=harv }}
| |
− | * {{cite book |editor-first=Carol |editor-last=Dover |title=A Companion to the Lancelot-Grail Cycle |publisher=Boydell & Brewer |date=2005 |ref=harv }}
| |
− | ===Tư liệu===
| |
− | *[http://www.lib.rochester.edu/camelot/AUTHMENU.htm The Camelot Project] contains a large selection of Arthurian etexts from the sixth to the early 20th centuries
| |
− | *[http://www.internationalarthuriansociety.com/ International Arthurian Society]
| |
− | *[http://www.arthuriana.co.uk Arthurian Resources: King Arthur, History and the Welsh Arthurian Legends] - detailed and comprehensive academic site, includes numerous scholarly articles, from Thomas Green of Oxford University
| |
− | *[http://faculty.smu.edu/arthuriana/ Arthuriana] - the only academic journal solely concerned with the Arthurian Legend with a selection of resources and links
| |
− | *[https://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A533350 The Medieval Development of Arthurian Literature] - from [[H2G2]]
| |
− | *[http://www.lib.rochester.edu/camelot/cphome.stm The Camelot Project at the University of Rochester] - provides valuable bibliographies and freely downloadable versions of Arthurian texts
| |
− | *[https://web.archive.org/web/20080117172755/http://www.maryjones.us/ctexts/index_welsh.html Celtic Literature Collective] - provides texts and translations (of varying quality) of Welsh medieval sources, many of which mention Arthur
| |
− | *[http://www.heroicage.org/ The Heroic Age] - an online peer-reviewed journal which includes regular Arthurian articles, especially the first issue | |
− | *[https://web.archive.org/web/20080512153652/http://www.blaenau-gwent.gov.uk/8035.asp Arthurian Folklore] - a website detailing Welsh Arthurian folklore
| |
− | *[https://web.archive.org/web/20091027111317/http://geocities.com/vortigernstudies/bibliograrth.htm Vortigern Studies] - a collection of articles on King Arthur by various Arthurian enthusiasts
| |
| [[Thể loại:Truyền thuyết Arthur| ]] | | [[Thể loại:Truyền thuyết Arthur| ]] |