Sửa đổi Truyền thuyết Arthur/đang phát triển

{{mới}}
'''Truyền thuyết Arthur''' ([[Anh văn]] : ''Arthurian legend'') là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì [[trung đại]] chủ yếu xoay quanh hành trạng [[vua Arthur]] cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác.
[[Hình:Holy Grail tapestry The Failure of Sir Launcelot.jpg|nhỏ|phải|333px|[[Thiên sứ]] mặc khải [[Lancelot]] về [[Thánh Tước]].]]
==Lịch sử==
Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là [[sử thi]] ''[[Bài ca của người Sachsen]]'' (La chanson des Saisnes) của ngâm du thi nhân [[Jean Bodel]], lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người [[La Mã]], dân [[Moor]] và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ [[Brittania]] và miền [[Brittany]] tương ứng [[quần đảo Anh]] và Đông Bắc [[Pháp]] ngày nay nhưng ở thời kì [[La Mã đế quốc]] vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh [[Bắc Hải]], tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút<ref>voir Aimé Petit, ''L'anachronisme dans les romans antiques du XIIe'', Champion 2002.</ref>.

Trong nhiều thế kỉ hậu kì [[trung đại]] cho tới những năm hậu [[Đệ nhị thế chiến]], các giới văn nghệ và khảo cổ diễn ra những cuộc tranh cãi quyết liệt về thực hư nhân vật [[vua Arthur]] cũng như những nhân vật vây quanh ngài. Thậm chí ngay từ trung kì [[trung đại]], giữa các quân vương [[Anh]] và [[Cymru]] đã xảy ra tranh chấp di sản [[vua Arthur]], gồm : Địa điểm được cho là đô thành [[Camelot]], nấm mồ chôn [[vua Arthur]] và phu nhân... hoặc từng diễn ra những cuộc giao chiến để chiếm trọn [[Thánh Tước]] và bảo kiếm [[Excalibur]], mặc dù tựu trung, những di vật ấy đều chưa được kiểm chứng rõ ràng<ref>Joseph Bédier, ''Les légendes épiques'', Champion, 1908-1913.</ref>.
===Nhân vật===
Danh tính các nhân vật truyền thuyết Arthur vốn tồn tại cả ở dạng khẩu truyền và thành văn nên chưa có thống kê chính xác về số lượng cách gọi. Trong giới hạn [[Bách khoa Toàn thư Việt Nam]], chuẩn mực được tạm dùng là [[Anh ngữ]].
;;'''Quân chủ sáng lập'''
{{div col|colwidth=12em}}
*[[Ambrosius Aurelianus]]
*[[Brutus xứ Troia|Brutus]]
*[[Cassivellaunus]]
*[[Cadwaladr]]
*[[Caradocus]]
*[[Corineus]]
*[[Coel Hen]]
*[[Constantine]]
*[[Cunobeline]]
*[[Leir]]
*[[Lot]]
*[[Mark xứ Cornwall|Mark]]
*[[Urien]]
*[[Uther Pendragon]]
{{div col end}}
;;'''Triều đình Camelot'''
* [[Vua Arthur]]
* [[Đoàn Trác huynh đệ]]
* [[Guinevere]] - phu nhân Arthur
* [[Excalibur]] - bảo kiếm Arthur, còn gọi ''ca tụng kiếm''
* [[Uther Pendragon]] - cha Arthur
* [[Mordred]] - con Arthur với chị ruột
* [[Avalon]] - nơi Arthur an nghỉ vĩnh hằng
;;'''Đoàn Trác huynh đệ'''
Gồm tôn xưng Sir (tôn ông) và nguyên danh.
{{div col|colwidth=12em}}
* [[Agravain]]
* [[Bedivere]]
* [[Bors]]
* [[Caradoc]]
* [[Gaheris]]
* [[Galahad]]
* [[Galehaut]]
* [[Gareth]]
* [[Gawain]]
* [[Geraint]]
* [[Lamorak]]
* [[Lancelot]]
* [[Kay]]
* [[Lucan]]
* [[Palamedes]]
* [[Pelleas]]
* [[Pellinore]]
* [[Percival]]
* [[Sagramore]]
* [[Tristan]]
* [[Ywain]]
{{div col end}}
;;'''Giang hồ'''
* [[Ector]]
* [[Hồ trung yêu nữ]] - nữ thần hai lần ban [[Excalibur]] cho Arthur và một lần thu lại
* Bà vương [[Mab]] - nữ thần thống lĩnh [[Linh vật giáo|cựu giáo]]
* [[Merlin]] - pháp sư kiêm thầy dạy học cho Arthur
* [[Morgan Tiên Nữ]] - chị ruột kiêm tình nhân Arthur, có với Arthur đứa con [[Mordred]]
===Sự kiện===
{{div col|colwidth=30em}}
* Rợ Sachsen xâm lăng Brittania
* Khổng nhân giúp Merlin dựng Stonehenge
* Vortigern tiếm ngôi Constant
* Chiến tranh Uther Pendragon với Vortigern
* Thiếu niên Arthur rút thanh gươm trong đá
* Vua Arthur dựng đô thành Camelot và lập Đoàn Trác huynh đệ
* Vua Arthur lập vương hậu Guinevere
* Vua Arthur bị chị ruột Morgan quyến rũ sinh ra Mordred
* Sứ mạng săn lùng Thánh Tước
* Galahad và Percival tìm được Thánh Tước
* Guinevere tư thông Lancelot
* Trận Camlann
* Cái chết vua Arthur
* Triều đình Camelot suy vong
{{div col end}}
==Văn hóa==
Truyền thuyết Arthur là thành tựu trọng yếu của [[văn học Âu châu]] [[trung đại]], được coi như nền tảng kiến tạo bản sắc [[phong hóa]] và [[ngôn ngữ]] nhiều [[quốc gia]] [[Âu châu]] [[cận đại]]<ref>voir [[Wace]], [https://books.google.fr/books?id=e6oZAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=brut+wace&hl=fr&ei=ZwDdTZyuI4q88gOi760F&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false ''Roman de Brut''].</ref>.
==Tham khảo==
* [[Anh quốc liệt vương sử]]
* [[Tristan và Iseult]]
==Liên kết==
{{reflist|4}}
===Tài liệu===
* {{cite book |first=Derek |last=Pearsall |title=Arthurian Romance: a short introduction |publisher=Blackwell |location=Oxford |date=2005 |ref=harv }}
* {{cite book |first=D.H. |last=Green |title=The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150–1220 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |date=2005 |ref=harv }}
* {{cite book |editor-first=Carol |editor-last=Dover |title=A Companion to the Lancelot-Grail Cycle |publisher=Boydell & Brewer |date=2005 |ref=harv }}
===Tư liệu===
*[http://www.lib.rochester.edu/camelot/AUTHMENU.htm The Camelot Project] contains a large selection of Arthurian etexts from the sixth to the early 20th centuries
*[http://www.internationalarthuriansociety.com/ International Arthurian Society]
*[http://www.arthuriana.co.uk Arthurian Resources: King Arthur, History and the Welsh Arthurian Legends] - detailed and comprehensive academic site, includes numerous scholarly articles, from Thomas Green of Oxford University
*[http://faculty.smu.edu/arthuriana/ Arthuriana] - the only academic journal solely concerned with the Arthurian Legend with a selection of resources and links
*[https://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A533350 The Medieval Development of Arthurian Literature] - from [[H2G2]]
*[http://www.lib.rochester.edu/camelot/cphome.stm The Camelot Project at the University of Rochester] - provides valuable bibliographies and freely downloadable versions of Arthurian texts
*[https://web.archive.org/web/20080117172755/http://www.maryjones.us/ctexts/index_welsh.html Celtic Literature Collective] - provides texts and translations (of varying quality) of Welsh medieval sources, many of which mention Arthur
*[http://www.heroicage.org/ The Heroic Age] - an online peer-reviewed journal which includes regular Arthurian articles, especially the first issue
*[https://web.archive.org/web/20080512153652/http://www.blaenau-gwent.gov.uk/8035.asp Arthurian Folklore] - a website detailing Welsh Arthurian folklore
*[https://web.archive.org/web/20091027111317/http://geocities.com/vortigernstudies/bibliograrth.htm Vortigern Studies] - a collection of articles on King Arthur by various Arthurian enthusiasts
[[Thể loại:Truyền thuyết Arthur| ]]