Sửa đổi Sao tháng Tám/đang phát triển

{{mới}}
{{Infobox television
| name = Sao tháng Tám
| image = Hanoi, The uprising on August 19, 1945.jpg
| caption = Phân cảnh quần chúng chiếm [[Bắc Bộ Phủ|phủ Khâm sai Bắc Kỳ]] trong ''Sao tháng Tám'' bị [[truyền thông]] hiện đại tưởng nhầm tư liệu [[lịch sử]].
| show_name_2 = 
| genre = Chiến tranh cách mạng, [[dã sử]]
| format = [[Phim trắng đen]]
| rating = 
| creator = 
| developer = 
| writer = [[Đào Công Vũ]]<br>[[Trần Đắc]]
| director = [[Trần Đắc]]<br>[[Đức Hoàn]]
| creative_director = 
| presenter = 
| starring = 
| judges =
| guides =
| voices = 
| narrated = 
| theme_music_composer = [[Nguyễn Văn Thương]]
| opentheme = 
| endtheme = 
| slogan =
| composer = 
| country = [[Hình:Flag of Vietnam.svg|23px]] [[Việt Nam]]
| language = [[Tiếng Việt]]<br>[[Tiếng Pháp]]<br>[[Tiếng Nhật]]
| num_seasons = 
| num_seasons_2 = 
| num_episodes = 
| list_episodes =
| num_seasons_vn = 
| num_seasons_2_vn = 
| num_episodes_vn = 
| list_episodes_vn =
| executive_producer = 
| co_exec = 
| producer = 
| supervising_producer = 
| asst_producer = 
| consulting_producer = 
| co-producer = 
| story_editor = 
| editor = [[Hoàng Tích Chỉ]]
| wardrobe = 
| stylist =
| location = [[Hà Nội]]<br>[[Hưng Yên]]
| cinematography = Đỗ Mạnh Hùng
| camera = Đinh Văn Viện
| runtime = 75 [[phút]] x 2 tập
| company = [[Hãng Phim truyện Việt Nam|Xưởng Phim truyện I]]
| distributor = [[Đài Truyền hình Việt Nam]]<br>[[Hãng phim Phương Nam]]
| channel = [[VTV1]]
| channel_vn = 
| picture_format = 
| audio_format = 
| first_run = [[Hình:Flag of Vietnam.svg|23px]] [[Việt Nam]]<br>[[Hình:Flag of Soviet Union.svg|23px]] [[Tô Duy]]
| first_aired = 1976
| last_aired = 
| first_aired_vn = 
| last_aired_vn = 
| status = 
| preceded_by = 
| followed_by = 
| related = 
| website = 
| production_website = 
| website_vn = 
| imdb_id = 0329566}}
'''Sao tháng Tám'''<ref>[https://laodongthudo.vn/sao-thang-tam-bo-phim-kinh-dien-cua-dien-anh-viet-nam-59238.html ''Sao tháng Tám'' - Xuất phẩm kinh điển của điện ảnh Việt Nam]</ref> là một [[phim]] chiến tranh cách mạng do [[NSND]] [[Trần Đắc]] đạo diễn, xuất phẩm năm 1976 tại [[Hà Nội]].
==Lịch sử==
Trong không khí nhiệt liệt hoan nghinh ngày toàn quốc thống nhất (1975), cũng trùng đợt kỷ niệm 30 năm [[cách mạng Tháng Tám]] và quốc khánh [[mồng 02 tháng 09]], các yếu nhân [[Hãng Phim truyện Việt Nam|Xưởng Phim truyện I]] quyết định thực hiện một tác phẩm [[điện ảnh]] lấy bối cảnh những năm [[Đế quốc Việt Nam|tiền khởi nghĩa]]<ref>[https://dantri.com.vn/van-hoa/hao-khi-cach-mang-thang-tam-trong-bo-phim-sao-thang-tam-1345589176.htm Hào khí cách mạng trong ''Sao tháng Tám'']</ref>. Tuy nhiên, do nhiều yếu tố khó khăn khách quan, bộ [[phim]] chỉ được bấm máy giữa năm 1975 và mãi đến năm 1976 mới xong để phát hành.
==Nội dung==
* '''Tập 1 :''' Mùa xuân báo bão
[[Hà Nội]] giữa năm 1945, tại triển lãm Chiến thắng phát xít [[Đức]], trong khi công dân khối [[Đồng Minh]] hân hoan thì những [[người Việt]] thân [[Đế quốc Nhật Bản|Nhật]] sa sầm mặt mày. Vừa lúc đó, tướng Kawasaki dẫn lính Nhật vào bắn chết sĩ quan [[Pháp]]. Cũng khi, tập truyền đơn kháng Nhật do Nhu và Kiên nhét lên cánh quạt trần bay lả tả. Một lá [[Cờ đỏ sao vàng|cờ Việt Minh]] bay xuống đám đông đang náo loạn, báo hiệu một trận cuồng phong sắp nổi lên.

Nhu là một nữ sinh Đồng Khánh sớm thoát li đi làm cách mạng. Chị xin vào [[Nhà máy điện Yên Phụ]] vừa làm công nhân vừa tuyên truyền cách mạng, trong lúc bụng mang dạ chửa. Thi thoảng, chị được cử về [[Hưng Yên]] trong vai mụ mò cua và [[ni cô]] để gây cơ sở bí mật. Còn Kiên là cựu học sinh trường Bưởi, con một gia đình trí thức danh giá bậc nhất [[Hà Nội]]. Kiên có chị là Kiều Trinh thường giao du với giới chính trị [[salon]] [[Pháp]], đến khi [[Chiến dịch Đông Dương (1940)|Nhật vào]] thì lại làm thân với tướng Kawasaki.

Trong lúc đó, xã hội [[Bắc Kỳ]] dường như phân cực sâu sắc: Đối lập với cảnh thiếu đói thê thảm của phần đông quần chúng là lối sống xa hoa phè phỡn của quan chức và [[địa chủ]]. Nhà quê trở nên hoang vắng, điêu tàn với đầy tiếng khóc than cùng xác người đói la liệt. Sau khi giác ngộ được một số quần chúng, cán bộ [[Việt Minh]] bèn huy động đồng bào tấn công kho [[thóc]] của quan lại [[địa chủ]], nhưng tình thế chỉ giải quyết được số ít vấn nạn.
* '''Tập 2 :''' Mùa thu hồi sinh
Sau khi [[Chiến dịch Đông Dương (1945)|hất cẳng được người Pháp]], tướng tá sĩ quan [[Đế quốc Nhật Bản|Nhật]] sa vào ăn chơi trụy lạc, biến [[Hà Nội]] thành động [[đĩ]] nhơ nhớp. Kiều Trinh hi vọng có thể dựa vào [[Lục quân Đế quốc Nhật Bản|tập đoàn quân Nhật]] để vươn lên trong chính giới [[Bắc Kỳ]], nhưng vụ Kawasaki bắn chết Kiên trong đám quần chúng biểu tình đã khiến ả lâm vào bế tắc, chỉ còn biết chìm trong men [[rượu]] cho vơi nỗi nhục nhằn về tai tiếng "chị giết em".

Cái thai trong bụng Nhu ngày một lớn, khiến chị không còn chủ động tham gia công tác bí mật được nữa. Các đồng chí bèn đưa chị vào [[bệnh viện]], sinh xong thì nhờ các [[bác sĩ]] cho cải trang làm [[y tá]] để trốn [[mật thám]] cùng [[Hiến binh Nhật|hiến binh]]. Khi gặp lại [[giáo sư]] Trung (cha Kiên và Trinh), Nhu mới tiết lộ đó là giọt máu của Kiên, và như thế cái chết của anh không mất ý nghĩa.

Trước áp lực ngày càng lớn của quần chúng cùng tình thế tuyệt vọng tại chiến trường [[Thái Bình Dương]], tướng Kawasaki đại diện [[Lục quân Đế quốc Nhật Bản|tập đoàn quân Nhật]] chấp thuận nhượng bộ, không can thiệp vào phong trào quần chúng [[Đông Dương]] nữa. Các toán [[Lục quân Đế quốc Nhật Bản|quân Nhật]] vốn được rải khắp [[Hà Nội]] được lệnh rút dần vào doanh trại, chỉ cuối tuần mới được xả trại đi chơi [[vũ trường]]. Nhưng ngay tại những tụ điểm ăn chơi, thực khách bắt đầu sì sầm về các hoạt động của quân [[Việt Minh]], đồng thời truyền tay nhau truyền đơn [[Quân lệnh số 01]].

Ngày [[Tổng khởi nghĩa Hà Nội|19 tháng 08]] tại [[Bắc Bộ Phủ|phủ Khâm Sai]], trong lúc Kiều Trinh đang lắng nghe viên [[gián điệp]] [[Mĩ]] tường trình kế hoạch can thiệp [[Đông Dương]] của [[chính phủ Hoa Kỳ]] thì hay tin quần chúng rước [[Cờ đỏ sao vàng|cờ Việt Minh]] tiến ào ào về phủ. Ả bèn nhanh chân chạy ra định trốn, nhưng một toán [[Đoàn Thanh niên Tuyên truyền Xung phong thành Hoàng Diệu|đội viên Hoàng Diệu]] đã kịp tới bắt. Tất cả quan chức và bảo an binh đều vứt [[súng]] tháo chạy trước quần chúng đông đảo. Lá [[cờ quẻ Ly]] bị hạ để nhường chỗ cho [[cờ đỏ sao vàng]]. Đôi nhân vật Nhu và Mến nhận ra nhau trong đám biểu tình.
==Kĩ thuật==
[[Phim]] thực hiện chủ yếu tại [[Hà Nội]] và một số tại [[Hưng Yên]] năm 1975-6.
===Sản xuất===
* Trợ lí : Hoài Linh
* Bí thư : Vũ Châu
* Thiết kế : [[Ngọc Linh]], [[Ngô Xuân Hoằng]]
* [[Âm thanh]] : Hoàng Việt
* Dựng phim : Minh Tân, Nguyễn Văn Long
* Phối sáng : Nguyễn Thiệp
* Hóa trang : Nguyễn Thị Thanh Hảo
* Dựng cảnh : Phạm Đức Mạnh
* Kĩ xảo : Nguyễn Duy Với
với Dàn nhạc [[Hãng Phim truyện Việt Nam|Xưởng Phim truyện Việt Nam]] ([[nhạc trưởng]] [[Vũ Lương]]).
===Diễn xuất===
* [[Vũ Thanh Tú]]... ''Nhu''
* [[Dũng Nhi]]... ''Kiên''
* [[Đức Hoàn]]... ''Kiều Trinh''
* [[Trần Phương]]... ''[[Giáo sư]] Trung''
* [[Thanh Hiền]]... ''Mến''
* Hồng Liên... ''Mẹ Vận''
* Trần Đình Thọ... ''Lĩnh tụ [[Đại Việt Quốc dân Đảng|Đại Việt]]''
* Quốc Trung... ''Kawasaki - Tổng tư lệnh quân Nhật tại [[Bắc Kỳ]]''
* Hòa Tâm... ''Công - mật thám''
* Quang Thái... ''Talons''
* Hồ Thái... ''Tân''
* [[Ngọc Dậu]]... ''Mụ bán [[thóc]]''
* [[Văn Phức]]... ''Chồng mụ bán [[thóc]]''
* [[Nguyễn Anh Thái]]... ''Tí''
* [[Nông Ích Đạt]]... ''Tri huyện''
* Thụy Vân... ''Vợ tri huyện''
* Văn Hòa... ''[[Gián điệp]] [[Mỹ]]''
* Ngô Nam... ''Cai Túc''
* [[Thu Hiền]]... ''Cô hàng nước''
* Bích Hồng
* [[Thu An]]
* [[Hoàng Yến]]
* Tuấn Tú
* Bành Bảo
* Vũ Châu
* Phạm Gia Ngọc
* Ngọc Lan
* Thanh Thủy
* Hoài Linh
==Hậu trường==
''Sao tháng Tám'' hầu như là [[phim Việt Nam]] đầu tiên dàn dựng dưới hình thức [[dã sử]], không nhân vật nào được coi là chính mà chỉ có thể xem tần suất xuất hiện trong các phân cảnh. Đây cũng là xuất phẩm đầu tiên của dòng [[điện ảnh]] [[cách mạng]] [[Việt Nam]] quay bằng [[phim]] 35mm, thích hợp cho các rạp chiếu lớn, nhằm mô tả sinh động nhất một giai đoạn [[lịch sử]] bi tráng.
* Trước khi bắt tay vào soạn kịch bản ''Sao tháng Tám'', đạo diễn [[Trần Đắc]] tình cờ đọc được bán hồi ký ''[[Nắng Hưng Yên]]'' ([[Nhà xuất bản Phụ Nữ]], [[Hà Nội]] 1967) của [[nhà văn]] [[Hà Ân]] ([[Hứa Khắc Ân]]), kể lại đời hoạt động [[cách mạng]] bí mật của bà Nguyễn Thị Hưng (nhũ danh Nguyễn Thị Ức, 1920 - 1993)<ref>[http://daidoanket.vn/di-tim-nguyen-mau-nhan-vat-chinh-trong-phim-sao-thang-tam-445110.html Đi tìm nguyên mẫu nhân vật chị Nhu trong ''Sao tháng Tám'']</ref>. Đạo diễn [[Trần Đắc]] bèn xin phép tác giả [[Hà Ân]] mượn các tình tiết số phận bà Hưng để xây dựng hình tượng nữ cán bộ cách mạng Nhu - nhân vật xuất hiện nhiều nhất trong [[phim]]. Nhân vật chị Nhu cũng là vai chững chạc đầu tiên của nữ tài tử [[Vũ Thanh Tú|Thanh Tú]], bởi trước đó bà chỉ sắm các vai tiểu thư kiểu cách và vô tư lự<ref>[https://vtv.vn/viet-nam-va-the-gioi/gap-go-nu-dien-vien-thanh-tu-trong-phim-sao-thang-tam-20170819152720362.htm Gặp diễn viên Thanh Tú trong ''Sao tháng Tám'']</ref>.
* Nhân vật Kiều Trinh được lấy nguyên mẫu từ nữ gián điệp nhị trùng Nga Thiên Hương, vốn bị đội viên [[Đoàn Thanh niên Tuyên truyền Xung phong thành Hoàng Diệu|Tuyên truyền Hoàng Diệu]] ám sát tại vỉa hè phố [[Hàm Long]] ngày [[02 tháng 07]] năm 1945.
* Nhân vật Kiên là vai [[điện ảnh]] thứ nhì của [[Lê Dũng Nhi]] sau Nam trong ''[[Bài ca ra trận]]''. Tự bấy đến nhiều năm sau, ông chìm hẳn trong dạng vai thanh niên có cá tính giản dị, ít hoạt bát. Rốt cuộc, [[Dũng Nhi]] phải tạm bỏ nghề diễn để học nghề phó đạo diễn trước khi thành công với các bộ [[phim truyền hình]] [[thập niên 1990]] vắt sang [[thập niên 2000|2000]].
* Hàng chục năm sau khi [[phim]] ra mắt, trích đoạn cái cười cay độc của mụ bán gạo do nữ tài tử [[nhạc kịch]] [[Ngọc Dậu]] diễn được người dùng [[YouTube]] bình chọn là cảnh ấn tượng nhất không chỉ trong ''Sao tháng Tám'' mà toàn bộ nền [[điện ảnh Việt Nam]].
* Trường đoạn mô tả cái đói thê lương gây ám ảnh [[thị giác]] nhờ [[kỹ thuật]] diễn xuất kết hợp bộ ảnh người đói năm Ất Dậu của nhiếp ảnh gia [[Võ An Ninh]] cùng các phân cảnh tả lối sống dư dật nhưng đầy kèn cựa của tầng lớp [[địa chủ]] [[nông thôn]] về sau được dùng làm phương pháp dàn dựng [[phim]] ''[[Chị Dậu]]''.
* Cảnh quần chúng chiếm [[Bắc Bộ Phủ|phủ Khâm sai Bắc Kỳ]] trong ''Sao tháng Tám'' về sau được các kênh [[truyền thông]] quốc lập [[Việt Nam]] dùng để minh diễn cho sự kiện [[Cách mạng Tháng Tám]], khiến phần đông lầm tưởng [[phim]] tư liệu, dù trong thực tế sự kiện chiếm phủ Khâm Sai không hề diễn ra. Cho đến nay, ''Sao tháng Tám'' cũng là xuất phẩm [[điện ảnh]] duy nhất thể hiện [[cờ quẻ Ly]].
* Năm 2016, theo thống kê của [[Đài Tiếng nói Việt Nam]], qua hàng chục năm ''Sao tháng Tám'' vẫn là xuất phẩm [[điện ảnh]] [[chiến tranh cách mạng]] về đề tài [[cách mạng Tháng Tám]] và [[Ngày Quốc khánh (Việt Nam)|quốc khánh mồng 02 tháng 09]] giữ "kỉ lục buồn" là cuốn [[phim]] đáng xem nhất và khó thay thế được<ref>[https://vov.vn/van-hoa/dien-anh/sao-thang-tam-giu-ky-luc-den-khi-nao-536956.vov ''Sao tháng Tám'' giữ kỉ lục đến khi nào ?]</ref>.
===Nhạc nền===
* ''[[Diệt phát xít]]'' ([[Nguyễn Đình Thi]])
* ''[[Tiến quân ca]]'' ([[Văn Cao]])
* ''[[Mười chín tháng Tám]]'' ([[Xuân Oanh]])
* ''[[Quốc tế ca]]'' ([[Eugène Pottier]], [[Pierre Degeyter]])
* ''[[Quân chi đại]]''
===Lời thoại===
* ''Tôi chưa chết, đừng chôn tôi'' / ''Đằng nào cụ chả chết, cụ đi sớm cho mát mẻ''.
* ''Các bác ơi, cứu bà cháu với''.
* ''Mỗi đứa một bát cám, chiều giả''.
* ''Con này - để tôi trị''.
* ''Ngày mai, đến quan sáu Nhật mời, tao cũng chả thèm''.
==Vinh danh==
Bên cạnh giải [[Bông sen vàng]] (phim hay nhất, diễn viên xuất sắc nhất - [[Vũ Thanh Tú|Thanh Tú]]) tại [[Liên hoan phim Việt Nam]] IV ([[Hà Nội]] 1977), xuất phẩm ''Sao tháng Tám'' còn được chọn trình chiếu tại [[Liên hoan phim quốc tế Moskva]] [[tháng 07]] năm 1977<ref>[http://www.vinacomin.com.vn/tap-chi-than-khoang-san/sao-thang-tam-thong-diep-nhan-van-tu-doi-mat-2649.htm Thông điệp nhân văn từ đôi mắt]</ref>. Ngoài ra, nữ minh tinh [[Vũ Thanh Tú|Thanh Tú]] được [[Ủy ban Phụ nữ Toàn liên bang Tô Duy]] trao bằng khen đặc biệt<ref>[https://baokhanhhoa.vn/van-hoa/201508/suc-song-manh-liet-cua-sao-thang-tam-2404558/ Sức sống mãnh liệt của ''Sao tháng Tám'']</ref>.
==Xem thêm==
* ''[[Nổi gió]]''
* ''[[Chị Dậu]]''
* ''[[Sông Hồng reo]]''
* ''[[Bình minh đỏ]]''
==Tham khảo==
<references/>
* [https://vietnamnet.vn/vn/giai-tri/phim/dieu-chua-ke-ve-dan-dien-vien-bo-phim-kinh-dien-sao-thang-tam-559963.html Điều chưa kể về dàn diễn viên ''Sao tháng Tám'']
* [https://www.baothaibinh.com.vn/tin-tuc/55/30922/sang-mai-sao-thang-8 Sáng mãi ''Sao tháng Tám'']
[[Thể loại:Trần Đắc]]
[[Thể loại:Phim Việt Nam]]