Sửa đổi Kalevala/đang phát triển
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
| − | + | '''Kalevala''' (phiên âm : [ˈkɑle̞ʋɑlɑ]) là nhan đề hợp tuyển [[sử thi]] bằng ngôn ngữ [[Karjala]] và [[Suomi]] do tác gia [[Elias Lönnrot]] sưu tầm và ấn hành năm 1835. | |
| − | '''Kalevala''' [ˈkɑle̞ʋɑlɑ] là nhan đề hợp tuyển [[sử thi]] bằng ngôn ngữ [[Karjala]] và [[Suomi]] do tác gia [[Elias Lönnrot]] sưu tầm và ấn hành năm 1835 | ||
==Lịch sử== | ==Lịch sử== | ||
==Nội dung== | ==Nội dung== | ||
Bối cảnh sử thi là thuở hồng hoang, chủ yếu xoay quanh những tranh đấu giữa hai chủng tộc Kalevala và Pohjala. Thực tế, người Kalevala được khắc họa là giống dân thuần nông, định cư ở miền ấm và thường bị người Pohjala từ cực Bắc lạnh giá xuống quấy quả. | Bối cảnh sử thi là thuở hồng hoang, chủ yếu xoay quanh những tranh đấu giữa hai chủng tộc Kalevala và Pohjala. Thực tế, người Kalevala được khắc họa là giống dân thuần nông, định cư ở miền ấm và thường bị người Pohjala từ cực Bắc lạnh giá xuống quấy quả. | ||
| − | Đại diện dân Kalevala là các anh hùng giai nhân tận tụy với sự tồn vong của bản quán, ngược lại, miền Pohjala chỉ toàn yêu quỷ dưới sự điều khiển của bà chúa [[Louhi]] thâm độc. Nhưng cả hai chủng tộc này đều chịu sự sai khiến của thần Thái Dương vĩnh hằng. | + | Đại diện dân Kalevala là các anh hùng giai nhân tận tụy với sự tồn vong của bản quán, ngược lại, miền Pohjala chỉ toàn yêu tinh quỷ dữ dưới sự điều khiển của bà chúa [[Louhi]] thâm độc. Nhưng cả hai chủng tộc này đều chịu sự sai khiến của thần Thái Dương vĩnh hằng. |
[[Hình:Gallen Kallela The Aino Triptych.jpg|nhỏ|giữa|999px|Bích họa ''Nàng Aino'' (Aino-taru) năm 1891 của họa gia [[Akseli Gallen-Kallela]].]] | [[Hình:Gallen Kallela The Aino Triptych.jpg|nhỏ|giữa|999px|Bích họa ''Nàng Aino'' (Aino-taru) năm 1891 của họa gia [[Akseli Gallen-Kallela]].]] | ||
* '''Phần 01 :''' [[Väinämöinen]] (I) | * '''Phần 01 :''' [[Väinämöinen]] (I) | ||
| Dòng 18: | Dòng 17: | ||
* '''Phần 10 :''' [[Marjatta]] | * '''Phần 10 :''' [[Marjatta]] | ||
==Ảnh hưởng== | ==Ảnh hưởng== | ||
| − | ''Kalevala'' xuất hiện trong thời kì các sắc tộc [[Phần Lan]] còn tùy thuộc [[Đế quốc Nga]] và đang | + | ''Kalevala'' xuất hiện trong thời kì các sắc tộc [[Phần Lan]] còn tùy thuộc [[Đế quốc Nga]] và đang trong quá trình tìm bản sắc cho mình. Vì thế, trứ tác này đã làm dấy lên trào lưu tầm khảo [[văn học dân gian]] trong các cộng đồng dùng ngữ hệ [[Phần Lan]]. Sau [[Đệ nhị thế chiến]], ''Kalevala'' được tôn làm biểu tượng bản sắc [[Phần Lan]] (Suomalaisuusliikkeeksi), thường được mệnh danh ''quốc sử'', đồng thời tác giả [[Elias Lönnrot]] được coi là nhân vật tiên phong trào lưu học tập nghiên cứu ngôn ngữ [[Karjala]] và [[Suomi]]. |
Tại [[Việt Nam]], kể từ [[thập niên 1990]] dưới sự bảo trợ của đại sứ quán [[Phần Lan]] tại [[Hà Nội]], ''Kalevala'' lần lượt được giới thiệu trong các ấn phẩm văn nghệ [[Phần Lan]] rồi chính thức được dịch in theo từng tập để độc giả dễ nắm bắt. | Tại [[Việt Nam]], kể từ [[thập niên 1990]] dưới sự bảo trợ của đại sứ quán [[Phần Lan]] tại [[Hà Nội]], ''Kalevala'' lần lượt được giới thiệu trong các ấn phẩm văn nghệ [[Phần Lan]] rồi chính thức được dịch in theo từng tập để độc giả dễ nắm bắt. | ||
| − | == | + | ==Xem thêm== |
* [[Văn học Phần Lan]] | * [[Văn học Phần Lan]] | ||
| − | |||
* [[Văn học Nga]] | * [[Văn học Nga]] | ||
| − | == | + | ==Tham khảo== |
| − | + | <references/> | |
| − | === | + | ===Nội ngữ=== |
* [https://finlandabroad.fi/web/vnm/cac-cong-viec-hien-tai/-/asset_publisher/h5w4iTUJhNne/content/vietnam-sai-oman-kalevalansa-suomalaisten-avulla/384951 Việt Nam đã có sử thi với sự giúp đỡ của Phần Lan] | * [https://finlandabroad.fi/web/vnm/cac-cong-viec-hien-tai/-/asset_publisher/h5w4iTUJhNne/content/vietnam-sai-oman-kalevalansa-suomalaisten-avulla/384951 Việt Nam đã có sử thi với sự giúp đỡ của Phần Lan] | ||
* [https://vietvafin.wordpress.com/2017/03/01/kalevala-va-ngay-van-hoa-phan-lan/ Kalevala và ngày văn hóa Phần Lan] | * [https://vietvafin.wordpress.com/2017/03/01/kalevala-va-ngay-van-hoa-phan-lan/ Kalevala và ngày văn hóa Phần Lan] | ||
| Dòng 36: | Dòng 34: | ||
* [https://dantri.com.vn/the-gioi/bui-viet-hoa-nguoi-viet-su-thi-viet-tren-dat-phan-lan-20200324162922810.htm Người soạn sử thi Việt trên đất Phần Lan] | * [https://dantri.com.vn/the-gioi/bui-viet-hoa-nguoi-viet-su-thi-viet-tren-dat-phan-lan-20200324162922810.htm Người soạn sử thi Việt trên đất Phần Lan] | ||
* [https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/hanh-vi-dep-cua-nha-xuat-ban-ve-ban-quyen-trong-sgk-233351.html Hành vi đẹp của nhà xuất bản về bản quyền trong sách giáo khoa] | * [https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/hanh-vi-dep-cua-nha-xuat-ban-ve-ban-quyen-trong-sgk-233351.html Hành vi đẹp của nhà xuất bản về bản quyền trong sách giáo khoa] | ||
| − | ===Ngoại | + | ===Ngoại ngữ=== |
| − | * {{cite book |last= Lönnrot |first= Elias |author-link= Elias Lönnrot |translator-last= Bosley |translator-first= Keith |translator-link= Keith Bosley |title= The Kalevala |year= 1989 |location= Oxford / New York |publisher= Oxford University Press |isbn= 978-0-19-953886-7}} | + | *{{librivox book | title=Kalevala | author=Elias Lönnrot}} |
| − | * | + | *{{citation | title = The Kalevala: The Epic Poem of Finland | editor-first = John Martin | editor-last = Crawford | editorlink = John Martin Crawford (scholar) | year = 1888 | isbn = 978-0-7661-8938-6 | url = http://www.gutenberg.org/ebooks/5186 }}. Text at [[Project Gutenberg]]: [https://www.gutenberg.org/ebooks/5184 Volume 1], [https://www.gutenberg.org/ebooks/5185 Volume 2], and [http://www.gutenberg.org/ebooks/5186 Complete work]. |
| − | * | + | *{{citation | title = The Kalevala: Or the Land of Heroes | editor-first = William Forsell | editor-last = Kirby | editorlink = William Forsell Kirby | isbn = 978-1-85810-198-9 | year = 1907 | url = }}. Text at [[Project Gutenberg]]: [https://www.gutenberg.org/ebooks/25953 Volume 1] and [https://www.gutenberg.org/ebooks/33089 Volume 2]. |
| − | + | *{{citation | title = The Kalevala: Or Poems of the Kaleva District | editor-first = Francis Peabody | editor-last = Magoun | editorlink = Francis Peabody Magoun | isbn = 978-0-674-50010-5 | url = https://archive.org/details/kalevalaorpoemso00elia | year = 1963 }} | |
| − | [[ | + | *{{citation | title = The Old Kalevala and Certain Antecedents | editor-first = Francis Peabody | editor-last = Magoun | editorlink = Francis Peabody Magoun | isbn = 978-0-674-63235-6 | year = 1969 }} , translation of the 1835 ''Old Kalevala'' |
| + | *{{citation | title = The Kalevala: Epic of the Finnish People | editor-first = Eino | editor-last = Friberg | editorlink = Eino Friberg | editor2-first = Björn | editor2-last = Landström | editor2-link = Björn Landström | editor3-first = George C. | editor3-last = Schoolfield | editor3-link = George C. Schoolfield | isbn = 978-951-1-10137-6 | year = 1988 }} | ||
| + | *{{cite book |last= Lönnrot |first= Elias |author-link= Elias Lönnrot |translator-last= Bosley |translator-first= Keith |translator-link= Keith Bosley |title= The Kalevala |year= 1989 |location= Oxford / New York |publisher= Oxford University Press |isbn= 978-0-19-953886-7}} | ||
| + | *{{citation | title = Finnish Legends for English Children | url = http://www.gutenberg.org/files/24948/24948-h/24948-h.htm | year = 1893 | first = R. | last = Eivind }} , near complete prose translation based on Crawford | ||
| + | *{{citation | title = The Canine Kalevala | editor-first = Tim | editor-last = Steffa | editorlink = Tim Steffa | editor2-first = Mauri | editor2-last = Kunnas | editor2-link = Mauri Kunnas | isbn = 978-951-1-12442-9 | year = 1997}} | ||
| + | *{{citation | title = The Kalevala Graphic Novel | first = Kristian | last = Huitula | authorlink = Kristian Huitula | editor-first = Eino | editor-last = Friberg | editorlink = Eino Friberg | isbn = 978-952-99022-1-7 | year = 2005}} | ||
| + | *{{citation | title = The Magic Storysinger: A Tale from the Finnish Epic Kalevala | first = M.E.A | last = McNeil | authorlink = M. E. A. McNeil | isbn = 978-0-88045-128-4 | year = 1994 | url = https://archive.org/details/magicstorysinger00mcne }} , a retelling in a style friendly to children | ||
| + | * {{citation | title = The Quest for Kalevala | work = Uncle Scrooge | number = 334 | first = Don | last = Rosa | authorlink = Don Rosa | isbn = 978-0-911903-55-3 | year = 1999 }} , a story in tribute to the ''Kalevala'' featuring Scrooge McDuck and some characters from the ''Kalevala | ||
| + | *{{citation | title = The Wizard of the North : A Tale From the Land of Heroes | first = Parker Hoysted | last = Fillmore | authorlink = Parker Hoysted Fillmore | year = 1923 }} | ||
| + | *{{citation | title = Epic of the North | first = John Ilmari | last = Kolehmainen | year = 1973 }} | ||
| + | *{{citation | title = The Kalevala and the World's Traditional Epics | editor-first = Lauri | editor-last = Honko | editorlink = Lauri Honko | year = 2002 | isbn = 978-951-746-422-2}} | ||
| + | *{{citation | title = A History of Finland's Literature | editor-first = George C. | editor-last = Schoolfield | editorlink = | year = 1998 | isbn = 978-0-8032-4189-3 | url = https://archive.org/details/historyoffinland00geor }} | ||
| + | *{{citation | title = Finland: a cultural encyclopedia | editor-first = Olli | editor-last = Alho | editorlink = | year = 1997 | isbn = 978-951-717-885-3}} | ||
| + | *{{citation | title = Finland: A Cultural Outline | last = Kallio | first = Veikko | year = 1994 | isbn = 978-951-0-19421-8}} | ||
| + | *{{citation | title = The Uses of Tradition: a Comparative Enquiry Into the Nature, Uses and Functions of Oral Poetry in the Balkans, the Baltic and Africa | editor-first = Michael | editor-last = Branch | editorlink = | editor2-first = Celia | editor2-last = Hawkesworth | editor2-link = | year = 1994 | isbn = 978-0-903425-38-4}} | ||
| + | *{{citation | title = Religion, Myth, and Folklore in the World's Epics | editor-first = Lauri | editor-last = Honko | editorlink = | year = 1990 | isbn = 978-0-89925-625-2}} | ||
| + | *{{citation | title = Kalevala Mythology | last = Pentikäinen | first = Juha Y. | year = 1999 | isbn = 978-0-253-33661-3}} | ||
| + | *{{citation | title = The Key to The Kalevala | last = Ervast | first = Pekka | authorlink = Pekka Ervast | last2 = Jenkins | first2 = John Major | authorlink2 = John Major Jenkins | last3 = Tapio | first3 = Joensuu | authorlink3 = Tapio Joensuu | isbn = 978-1-57733-021-9 | year = 1916 }} | ||
| + | *{{citation | title = Studies in Finnish Folklore | last = Oinas | first = Felix J. | year = 1985 | isbn = 978-951-717-315-5}} | ||
| + | *{{citation | title = Finnish Folk Poetry | editor-first = Matti | editor-last = Kuusi | editorlink = | year = 1977 | isbn = 978-951-717-087-1 | url = https://archive.org/details/finnishfolkpoetr00kuus }} | ||
| + | *{{citation | title = Folklore and Nationalism in Modern Finland | last = Wilson | first = William A. | year = 1976 | isbn = 978-0-253-32327-9}} | ||
| + | *{{citation | title = Väinämöinen, Eternal Sage | last = Haavio | first = Martti Henrikki | year = 1952 }} | ||
| + | *{{citation | title = Sammon Arvoitus | trans-title = The Riddle of the Sampo | last = Setälä | first = E.N. | year = 1932 }} | ||
| + | *{{citation | title = Lönnrot ja Kalevala | trans-title = Lönnrot and The Kalevala | last = Kaukonen | first = Väinö | year = 1978 }} | ||
| + | * {{citation | last = Hämäläinen | first = Niina | title = "Do Not, Folk of the Future, Bring up a Child Crookedly!": Moral Intervention and Other Textual Practices by Elias Lönnrot | journal = [[RMN Newsletter]] | date = Dec 2013 | volume = 7 | pages = 43–56 | url = }} | ||
| + | * {{Cite EB1911 | last = Gosse | first = Edmund | authorlink = Edmund Gosse | wstitle = Kalewala | short = x}} | ||
| + | * {{Cite Americana | last = Wiener | first = Leo | authorlink = Leo Wiener | wstitle = Kalevala | short = x}} | ||
[[Thể loại:Sử thi]] | [[Thể loại:Sử thi]] | ||