Sửa đổi Bộ quy tắc hiệp sĩ/đang phát triển

[[Hình:Meister der Manessischen Liederhandschrift 001.jpg|nhỏ|phải|222px|[[Họa phẩm]] kị sĩ Konrad von Limpurg nhận gia miện từ một quý nương trong [[Codex Manesse]] (đầu thế kỷ XIV).]]
[[Hình:Leighton-God Speed!.jpg|nhỏ|phải|222px|Họa phẩm [[Edmund Leighton]] năm 1900 : Thiếu phụ chít khăn hồng lên tay áo chiến sĩ trước khi xuất kích.]]
'''Bộ quy tắc hiệp sĩ''' ({{lang-la|Caballārius}}) là các lề luật ứng xử gắn liền với định chế [[hiệp sĩ]] [[trung đại]] được phát triển từ giai đoạn 1170 - 1200 tại [[Âu châu]]<ref>{{Cite book|title=HOLT Literature & Language Arts|last=|first=|publisher=Holt, Rinehart, and Winston|year=2003|isbn=0-03-056498-0|location=Houston, Texas|pages=100- 101}}</ref>.
==Lịch sử==
Những lí tưởng [[hiệp sĩ]] được phổ biến trong [[Văn học kị sĩ|văn chương trung đại]], đặc biệt truyền thuyết [[Anh]] và [[Pháp]], với dòng truyện tiên phong dựa trên công trình ''[[Anh quốc liệt vương sử]]'' của tác giả [[Geoffrey xứ Monmouth]] mà trong đó trình bày huyền thoại [[vua Arthur]], được soạn vào thập niên 1130<ref>{{cite book|last1=Keen|first1=Maurice Hugh|title=Chivalry|date=2005|publisher=Yale University Press|page=102}}</ref>.
===Thuật ngữ===
Bộ quy tắc tinh thần hiệp sĩ phát triển ở [[Âu châu]] [[trung đại]] có gốc rễ từ các định chế lẻ tẻ trong các thế kỉ trước đó. Nó nổi lên tại [[Thánh chế La Mã]] từ sự lý tưởng hóa [[kị binh]] - bao hàm sự quả cảm, huấn luyện cá nhân, và phụng sự người khác - đặc biệt tại [[Francia]] giữa các [[kị binh]] của [[Charlemagne]]. Thuật ngữ ''tinh thần hiệp sĩ'' khởi phát từ một thuật ngữ [[Cổ Pháp văn]] là "''chevalerie''", có thể được dịch thành "''kị binh đội''". Gautier cho rằng phẩm chất [[kị sĩ]] nổi lên từ người [[Moor]] cũng như các khu rừng [[Teuton]] và được dung nạp vào trong nền [[văn minh]] cùng [[tinh thần]] [[hiệp sĩ]] bởi [[Công giáo hội]]. Qua thời gian, ý nghĩa của nó tại [[Âu châu]] đã được trau chuốt nhằm nhấn mạnh các phẩm chất [[đạo đức]] và [[xã hội]] một cách tổng quát và nghiêm khắc hơn<ref>{{harvp|Keen|2005|p=15}}</ref>.
===Nội dung===
Bộ quy tắc hiệp sĩ được duy trì ở hậu kỳ [[trung đại]] là một hệ thống đạo đức bao gồm đặc tính chiến binh, lòng mộ đạo, và phong cách cung đình, tất cả nhằm mục đích kiến tạo ý niệm danh dự và địa vị [[quý tộc]]<ref>{{harvp|Keen|2005|p=17}}</ref>.
{{cquote|<center>MƯỜI ĐIỀU RĂN KỊ SĨ</center>
#Ngươi phải tin tưởng và chấp hành mọi lời dạy của Thánh Hội.
#Ngươi phải bảo vệ Thánh Hội.
#Ngươi phải tôn trọng mọi kẻ yếu và tự khiến mình bảo vệ họ.
#Ngươi phải kính ái xứ sở mình sinh trưởng.
#Ngươi không được chùn bước trước kẻ thù mình.
#Ngươi phải chiến đấu chống kẻ ngoại giáo, không thỏa hiệp và không thương xót.
#Ngươi phải tận tâm thực hiện mọi bổn phận phong kiến của mình, nếu chúng không trái Lề Luật Thiên Chúa.
#Ngươi không được phép gian dối và phải tận trung với phát thệ của mình.
#Ngươi phải rộng lượng và biết làm phước cho mọi người.
#Ngươi phải hiện diện khắp nơi và luôn làm kẻ bênh vực cho lẽ Phải và lòng Tốt chống lại Bất Công và Yêu Quỷ.|||Gautier<ref>{{harvp|Gautier|1891|p=26}}</ref>}}
==Văn hóa==
;;'''Văn chương kị sĩ'''
{{chính|Văn học kị sĩ}}
Dòng [[văn học kị sĩ]] manh nha tại [[Pháp]] [[thế kỷ XI]] và chóng vánh phát triển dưới sự bảo trợ của [[Tòa Thánh]] trong nhiều [[thế kỷ]] tiếp theo, đặc biệt từ khi bộ quy tắc hiệp sĩ được thống hợp và hoằng dương. Đa số [[trứ tác]] thường tập trung phản ánh đức trung thành phụng sự tín điều, những chặng đường phiêu lưu hành hiệp và [[ái tình]] của [[kị nhân]], hoặc có thể là quá trình rèn rũa từ [[kị nhân]] nên [[kị sĩ]] rồi cuối cùng là [[hiệp sĩ]]. Cùng dòng [[văn học thành thị]], [[văn học]] [[kị sĩ]] đã phá vỡ thế độc quyền của [[văn học]] [[nhà thờ]], nhưng chính nó lại bồi đắp cho [[văn học]] và [[triết học sĩ lâm]] dồi dào sống động thêm. Nhân vật chính trong các truyện kể [[kị sĩ]] thường là người có hành động trượng nghĩa và vô cùng mộ đạo, do thế, được coi là sự tiếp nối dạng nhân vật [[anh hùng]] [[cổ đại]]<ref>{{cite book | last=Lewis | first=C. S. | author-link=C. S. Lewis | title=[[The Discarded Image]] | location=Cambridge | date=1994 | edition=Canto | publisher=Cambridge University Press | isbn=978-0-521-47735-2 | page=9 | ref=harv}}</ref>.
;;'''Văn nghệ Thập Tự Chinh'''
{{chính|Thánh Tước}}
Từ [[thập niên]] 1370 đã xuất hiện những truyền kỳ về một cung thủ tên [[Robin Hood]] (hoặc Robyn Hode) và những giai thoại gắn liền [[vua]] [[Richard Anh Dũng]]. Chúng thường được phổ biến bởi các [[ngâm du thi nhân]] qua hình thức diễn xướng và ca vũ.
==Xem thêm==
* [[Văn học kị sĩ]]
* [[Sĩ lâm triết học]]
* [[Thập tự chinh]]
==Tham khảo==
{{reflist|4}}
===Tài liệu===
* Alexander, Michael. (2007) ''Medievalism: The Middle Ages in Modern England'', Yale University Press. Alexander rejects the idea that medievalism, a pervasive cultural movement in the nineteenth and early twentieth centuries, was confined to the Victorian period and argues against the suspicion that it was by its nature escapist.
* {{cite book|last=Davis|first=Alex|title=Chivalry and Romance in the English Renaissance|year=2004|publisher=Woodcock, Matthew.}}
* Barber, Richard (1980). "The Reign of Chivalry".
* Bouchard, Constance Brittain (1998). ''Strong of Body, Brave and Noble: Chivalry and Society in Medieval France''. [[Cornell University Press]], 1998. {{ISBN|0-8014-8548-7}}
* [[Geoffroi de Charny|Charny, Geoffroi de]], died 1356 (2005). ''A Knight's Own Book of Chivalry'' (The Middle Ages Series). Translated by Eslpeth Kennedy. Edited and with a historical introduction by [[Richard W. Kaeuper]]. University of Pennsylvania Press. Celebrated treatise on knighthood by [[Geoffroi de Charny]] (1304?-56), considered by his contemporaries the quintessential knight of his age. He was killed during the [[Hundred Years War]] at the [[Battle of Poitiers]].
* [[Léon Gautier|Gautier, Léon]], (1895) (1883, [https://archive.org/details/lachevalerie00gautuoft 3rd ed. 1895| ''La Chevalerie''])
* [[Mark Girouard|Girouard, Mark]] (1981). ''The Return to Camelot: Chivalry and the English Gentleman''. Yale University Press.
* [http://www.gutenberg.org/files/15262/15262-h/15262-h.htm Haines, Charles Reginald. (1889). ''Christianity and Islam in Spain, A.D. 756-1031''. London: Kegan Paul, Trench & Co.] Project Guttnberg online book.
* Prestage, Edgar (1928). "Chivalry: A Series of Studies to Illustrate Its Historical Significance and Civilizing Influence".
* [[Richard W. Kaeuper|Kaeuper, Richard W.]] (1999). ''Chivalry and Violence in Medieval Europe''. Oxford University Press, 1999.
* [[Richard W. Kaeuper|Kaeuper, Richard W.]] (2009) ''Holy Warriors: The Religious Ideology of Chivalry (The Middle Ages Series)''. University of Pennsylvania Press. Foremost scholar of chivalry argues that knights proclaimed the validity of their bloody profession by selectively appropriating religious ideals. 
* [[Maurice Keen|Keen, Maurice]] (1984). ''Chivalry''. Yale University Press. {{ISBN|0-300-03150-5}} / {{ISBN|0-300-10767-6}} (2005 reprint).
* Mills, Charles (2004). "The History of Chivalry or knighthood and its Times" Volume I-II.
* Read, Charles Anderson (2007). ''The Cabinet Of Irish Literature; Selections From The Works Of The Chief Poets, Orators, And Prose Writers Of Ireland - Vol IV'' (Paperback).
* Saul, Nigel. (2011) ''Chivalry in Medieval England''. Harvard University Press. Explores chivalry's role in English history from the Norman Conquest to Henry VII's victory at Bosworth in the War of the Roses.
*{{cite book |author=Anonymous |title=The World Book Encyclopedia|year=1994|publisher=World Book |isbn=0-7166-0094-3 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Bromiley |first=Geoffrey W. |year=1994 |title=International Standard Bible Encyclopedia: K–P |publisher= |isbn=0-8028-3783-2 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Corrêa de Oliveira |first=Plinio |authorlink=Plinio Corrêa de Oliveira |year=1993 |title=Nobility and Analogous Traditional Elites in the Allocutions of Pius XII |publisher= |isbn=0-8191-9310-0 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Crouch |first=David |authorlink=David Crouch (historian) |year=2005 |title=The Birth of Nobility: Constructing Aristocracy in England and France 900–1300 |location=Harlow, UK |publisher=Pearson |isbn=0-582-36981-9 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Felson |first=Richard B. |year=2002 |chapter=Violence and gender reexamined |title=Law and public policy |pages=67–82 |location=Washington, DC |publisher=[[American Psychological Association]] |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book|authorlink=Jean Flori |last=Flori |first=Jean |year=1998 |title=La Chevalerie |publisher=J.&nbsp;P. Gisserot |isbn=2877473457 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Gautier |first=Léon |year=1891 |title=Chivalry |others=translated by Henry Frith |ref=harv}}
*{{cite book |last=Gravett |first=Christopher |year=2008 |title=Knight: Noble Warrior of England 1200–1600 |location=Oxford |publisher=Osprey Publishing |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Hoad |first=T.&nbsp;F. Hoad |year=1993 |title=The Concise Oxford Dictionary of English Etymology |publisher=[[Oxford University Press]] |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Hodges |first=Kenneth |year=2005 |title=Forging Chivalric Communities in Malory's Le Morte Darthur |location=New York |publisher=Palgrave Macmillan |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Huizinga |first=Johan |authorlink=Johan Huizinga |year=1924 |origyear=1919 |title=[[The Autumn of the Middle Ages]] |publisher= |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Keen |first=Maurice Keen |year=2005 |title=Chivalry |location=New Haven, CT |publisher=[[Yale University Press]] |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Manchester |first=William R. |year=1978 |title=American Caesar: Douglas MacArthur 1880-1964 |location=Boston & Toronto |publisher=Little, Brown and Company |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Oakeshott |first=R.&nbsp;E. |authorlink=Ewart Oakeshott |year=1980 |title=European Weapons and Armour: from the Renaissance to the Industrial Revolution |publisher= |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Sweeney |first=James Ross |year=1983 |chapter=Chivalry |title=[[Dictionary of the Middle Ages]] |volume=III |pages={{page needed|date=May 2013}} |publisher= |isbn= |ref=harv}}
*{{cite book |last=Tucker |first=Ruth |year=1987 |title=Daughters of the Church |publisher= |isbn=0-310-45741-6 |ref=harv}}
*{{cite book |last=Wilkins |first=Christopher |year=2010 |title=The Last Knight Errant: Sir Edward Woodville and the Age of Chivalry |location=London & New York |publisher=I.&nbsp;B. Tauris |isbn= |ref=harv}}
===Tư liệu===
* [http://www.bbc.co.uk/programmes/b03tt7kn  Laura Ashe (University of Oxford), Miri Rubin (University of London), and Matthew Strickland (University of Glasgow), interviewed by Melvin Bragg, "Chivalry", ''In Our Time'', BBC Radio 4 (February 13, 2014)]. Includes bibliography for further reading. Downloadable podcast available.
* [http://www.newadvent.org/cathen/03691a.htm "Chivalry"], ''[[Old Catholic Encyclopedia]]'', 1914.
* [http://www.britannica.com/eb/article-9082230/chivalry "Chivalry"], ''[[Encyclopædia Britannica]]'', full-article, newest edition.
* [http://www.shadowedrealm.com/articles/exclusive/article.php?id=2 "Chivalry during the Reign of Edward III"], from Shadow Realms.
* {{cite web|url=http://www.medieval-life.net/chivalry.htm|title=Medieval Chivalry}}
* {{cite web|url=http://litmisto.org.ua/?p=25985|title=Spatial Dichotomy in the Medieval Chivalry Romance ( City / forest ) Elbakidze, M.V.}}
* [http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/ref/collection/p15324coll10/id/135959 ''The Art of Chivalry : European arms and armor from the Metropolitan Museum of Art : an exhibition''], Issued in connection with a 1982 exhibition at The Metropolitan Museum of Art
[[Thể loại:Công giáo]]
[[Thể loại:Trung đại]]