Sửa đổi Đờn ca tài tử
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
Dòng 1: | Dòng 1: | ||
− | {{sơ}} | + | {{sơ}}'''Đờn ca tài tử''' là một loại hình âm nhạc cổ truyền của Nam Bộ Việt Nam. Đờn ca tài tử còn được gọi là '''nhạc tài tử miền Nam''', '''nhạc tài tử Nam Bộ''', là loại hình âm nhạc thuộc về phạm trù âm nhạc cổ điển của dân tộc Việt Nam, tức là nhạc cổ hay nhạc cổ truyền. Tuy là loại hình âm nhạc cổ truyền nhưng đờn ca tài tử lại ra đời muộn hơn so với các loại hình âm nhạc cổ truyền của miền Bắc và miền Trung như: [[ca trù]], [[quan họ]], [[chèo]], [[tuồng]] (hát bội), [[xẩm]], [[hát ví]], [[hát trống quân]]… Đờn ca tài tử trình diễn trong một không gian như cung đình, tư gia, phòng nhỏ… Người trình diễn có khả năng sử dụng nhạc cụ, trình bày tác phẩm, còn người thưởng thức có khả năng hiểu về tác phẩm đó. Đờn ca tài tử là loại hình trình diễn bao gồm những người đờn, người ca với nhạc khí trong dàn nhạc tài tử, những bài bản trong nhạc mục tài tử, cùng sáng tạo của người chơi đờn ca tài tử. |
− | '''Đờn ca tài tử''' là một loại hình âm nhạc cổ truyền của Nam Bộ Việt Nam. Đờn ca tài tử còn được gọi là '''nhạc tài tử miền Nam''', '''nhạc tài tử Nam Bộ''', là loại hình âm nhạc thuộc về phạm trù âm nhạc cổ điển của dân tộc Việt Nam, tức là nhạc cổ hay nhạc cổ truyền. Tuy là loại hình âm nhạc cổ truyền nhưng đờn ca tài tử lại ra đời muộn hơn so với các loại hình âm nhạc cổ truyền của miền Bắc và miền Trung như: [[ca trù]], [[quan họ]], [[chèo]], [[tuồng]] (hát bội), [[xẩm]], [[hát ví]], [[hát trống quân]]… Đờn ca tài tử trình diễn trong một không gian như cung đình, tư gia, phòng nhỏ… Người trình diễn có khả năng sử dụng nhạc cụ, trình bày tác phẩm, còn người thưởng thức có khả năng hiểu về tác phẩm đó. Đờn ca tài tử là loại hình trình diễn bao gồm những người đờn, người ca với nhạc khí trong dàn nhạc tài tử, những bài bản trong nhạc mục tài tử, cùng sáng tạo của người chơi đờn ca tài tử. | ||
==Nguồn gốc== | ==Nguồn gốc== | ||
Đờn ca tài tử ra đời tại Nam Bộ vào khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Chữ ''tài tử'' có thể hiểu theo hai nghĩa. Thứ nhất, đó là những người tài năng giống như chữ dùng của [[Nguyễn Du]] trong [[Truyện Kiều]]: ''Dập dìu tài tử giai nhân'', hay chữ dùng để gọi các nhà Nho tài tử từ giai đoạn hậu kỳ trung đại. Ngoài ra, chữ tài tử còn có một nghĩa nữa là dùng để chỉ những người trình diễn không lấy loại hình ca nhạc này làm phương tiện mưu sinh mà chỉ để giải trí và gửi gắm tâm sự. Chính điều này đã làm nên một đặc điểm đặc biệt của đờn ca tài tử là: tính ngẫu hứng. Đó là việc người nghệ sĩ thường có cách chơi nhạc độc đáo riêng của mình. Tức là họ dựa vào những chữ nhạc chính nhưng lại thêm thắt sự nhấn nhá, luyến láy và kết hợp hài hòa với những nghệ sĩ khác khi trình diễn khiến cho cùng một bản đàn nhưng những lần nghe sau vẫn cảm nhận được sự mới mẻ, thú vị. | Đờn ca tài tử ra đời tại Nam Bộ vào khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Chữ ''tài tử'' có thể hiểu theo hai nghĩa. Thứ nhất, đó là những người tài năng giống như chữ dùng của [[Nguyễn Du]] trong [[Truyện Kiều]]: ''Dập dìu tài tử giai nhân'', hay chữ dùng để gọi các nhà Nho tài tử từ giai đoạn hậu kỳ trung đại. Ngoài ra, chữ tài tử còn có một nghĩa nữa là dùng để chỉ những người trình diễn không lấy loại hình ca nhạc này làm phương tiện mưu sinh mà chỉ để giải trí và gửi gắm tâm sự. Chính điều này đã làm nên một đặc điểm đặc biệt của đờn ca tài tử là: tính ngẫu hứng. Đó là việc người nghệ sĩ thường có cách chơi nhạc độc đáo riêng của mình. Tức là họ dựa vào những chữ nhạc chính nhưng lại thêm thắt sự nhấn nhá, luyến láy và kết hợp hài hòa với những nghệ sĩ khác khi trình diễn khiến cho cùng một bản đàn nhưng những lần nghe sau vẫn cảm nhận được sự mới mẻ, thú vị. | ||
Dòng 12: | Dòng 11: | ||
Nghệ thuật đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật “tâm tấu” mang đậm tính chất tự sự, trữ tình, lại được sàng lọc qua quá trình sáng tạo tập thể của các thế hệ nghệ nhân, nhạc sĩ tài tử, nên chất lượng nghệ thuật được nâng cao không ngừng. Hệ thống bài bản: Bắc, Hạ, Nam, Oán; cùng các hơi: Xuân, Ai, Đảo, Ngự, đáp ứng khả năng diễn đạt các cấp độ tình cảm, trạng thái cảm xúc thẩm mỹ của con người. Sự kết hợp tinh tế giữa âm nhạc và lời ca có thể diễn tả các phạm trù mỹ học từ cái đẹp, hùng, cao cả đến cái bi, hài… | Nghệ thuật đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật “tâm tấu” mang đậm tính chất tự sự, trữ tình, lại được sàng lọc qua quá trình sáng tạo tập thể của các thế hệ nghệ nhân, nhạc sĩ tài tử, nên chất lượng nghệ thuật được nâng cao không ngừng. Hệ thống bài bản: Bắc, Hạ, Nam, Oán; cùng các hơi: Xuân, Ai, Đảo, Ngự, đáp ứng khả năng diễn đạt các cấp độ tình cảm, trạng thái cảm xúc thẩm mỹ của con người. Sự kết hợp tinh tế giữa âm nhạc và lời ca có thể diễn tả các phạm trù mỹ học từ cái đẹp, hùng, cao cả đến cái bi, hài… | ||
− | [[File:Các loại nhạc cụ.JPG|nhỏ|Các loại nhạc cụ dùng trong đờn ca tài tử: | + | [[File:Các loại nhạc cụ.JPG|nhỏ|Các loại nhạc cụ dùng trong đờn ca tài tử: đàn tứ, đàn tam, đàn sến, đàn kìm, đàn đáy, đàn bầu, đàn cò, đàn vĩ cầm, ...]] |
Về tổ chức dàn nhạc, đờn ca tài tử thường sử dụng nhạc cụ [[đàn kìm]], [[đàn tranh]]. Bên cạnh đó, còn có thêm [[đàn bầu]], [[đàn nhị]], [[đàn tam]], [[đàn tỳ bà]]. Đối với những bản nhạc buồn thường có thêm: [[sáo]], [[ống tiêu]] và [[song lang]]. Về sau, dàn nhạc đờn ca tài tử còn có thêm [[guita]] phím lõm, [[vĩ cầm]], [[hạ uy cầm]]. | Về tổ chức dàn nhạc, đờn ca tài tử thường sử dụng nhạc cụ [[đàn kìm]], [[đàn tranh]]. Bên cạnh đó, còn có thêm [[đàn bầu]], [[đàn nhị]], [[đàn tam]], [[đàn tỳ bà]]. Đối với những bản nhạc buồn thường có thêm: [[sáo]], [[ống tiêu]] và [[song lang]]. Về sau, dàn nhạc đờn ca tài tử còn có thêm [[guita]] phím lõm, [[vĩ cầm]], [[hạ uy cầm]]. | ||