Ý thức hệ

Tư tưởng Marxist

Pol Pot, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Campuchia và Thủ tướng Campuchia Dân chủ

Các học giả nhìn chung nhấn mạnh nguồn gốc Marxist của Khmer Đỏ, nhiều biểu đạt và thực hành của Khmer Đỏ trực tiếp cộng hưởng với những phong trào Marxist-Leninist khác, nhất là chủ nghĩa Mao. Tuy nhiên nó là "kiểu" chủ nghĩa Marx gì lại là điều tranh luận: Marx, Marx-Lenin, Marx-Lenin-Mao, hay Mao cực đoan. Những diễn giải hàn lâm về vị trí chính trị của nó thiếu sự nhất quán, có khi cho rằng nó là phong trào Marx–Lenin chủ nghĩa "thuần túy nhất" nhưng có khi mô tả nó như một cuộc "cách mạng nông dân" chống chủ nghĩa Marx. Theo nhà sử học Ben Kiernan, đây không phải một cuộc cách mạng vô sản dành cho giai cấp công nhân và cũng chẳng phải cách mạng nông dân có lợi cho đối tượng này.

Khmer Đỏ không sao chép bất kỳ chỉ một hình mẫu triết học nào mà chọn lọc lấy các yếu tố của từng loại, từ ý tưởng của Mao, Stalin, Frantz Fanon, hay Samir Amin. Vào đầu thập niên 1970 Khmer Đỏ xếp Albania là nhà nước cộng sản tân tiến nhất khi ấy, kế đến là Trung Quốc, còn Việt Nam là "đồng chí số 7". Ý thức hệ chủ nghĩa Mao tỏ ra ảnh hưởng sâu đậm đến nhiều đặc điểm của chế độ như việc chú trọng tầng lớp nông dân nông thôn làm lực lượng bảo vệ cách mạng hơn là vô sản đô thị, những sáng kiến kiểu Đại nhảy vọt, khát khao xóa bỏ lợi ích cá nhân trong hành vi con người, thúc đẩy lối sống và ăn uống cộng đồng, hiểu biết lẽ thường hơn là kiến thức kỹ thuật hay hàn lâm, ... Tuy nhiên Khmer Đỏ thể hiện những đặc điểm này ở mức độ cực đoan hơn.

Tham khảo

Sách

• Jackson, Karl D., bt. (1989), Cambodia, 1975-1978: Rendezvous with Death, Princeton University Press, ISBN 978-0-691-02541-4, JSTOR j.ctt6wq0t4
• Kiernan, Ben (2008), The Pol Pot Regime: Race, Power, and Genocide in Cambodia Under the Khmer Rouge, 1975-79 (lxb. 3), Yale University Press, ISBN 978-0-300-14434-5
• Tyner, James A. (2017), From Rice Fields to Killing Fields: Nature, Life, and Labor under the Khmer Rouge, Syracuse University Press, ISBN 978-0-8156-5422-3