Ung thư đường mật

Carcinoma đường mật
Tên khác	Ung thư đường mật, ung thư ống mật
Carcinoma đường mật ở gan người
Chuyên khoa	Ung thư học
Yếu tố nguy cơ	Các bệnh về gan, các bệnh đường tiêu hóa, rối loạn đường mật, rối loạn nội tiết và chuyển hóa, lối sống (rượu, thuốc lá), môi trường (hóa chất, bức xạ ion hóa), di truyền

Carcinoma/Caxinôm đường mật (CCA) là ung thư tế bào biểu mô có thể phát sinh từ bất kỳ vị trí nào thuộc hệ thống đường mật. Căn cứ vào địa điểm giải phẫu gốc mà CCA được phân thành ba loại là trong gan (iCCA), quanh rốn (pCCA), và xa gan (dCCA). Giữa các loại có sự khác biệt về sinh bệnh học, biểu hiện lâm sàng, và phương pháp điều trị. pCCA chiếm khoảng 50–60% tổng số, dCCA 20–30%, còn iCCA 10–20%. Căn bệnh thường không có triệu chứng ở giai đoạn sớm và do đó hay được chẩn đoán khi đã bước vào giai đoạn muộn, làm mất đi hy vọng vào những phương án điều trị hiệu quả đồng nghĩa với tiên lượng ảm đạm. Đây là loại ung thư rất hiểm nghèo, 95% bệnh nhân qua đời trong vòng 5 năm.

Mặc dù đa số trường hợp carcinoma đường mật xảy ra không rõ nguyên nhân, con người đã biết đến những yếu tố nguy cơ rõ rệt. Nhiễm sán lá gan do ăn cá nước ngọt chưa nấu chín là nguyên nhân nổi bật ở một số khu vực như Thái Lan, bán đảo Triều Tiên, Đông Á. Tỷ lệ xuất hiện CCA tăng dần theo thời gian từ 7 đến 20% ở người bị viêm xơ đường mật nguyên phát. Gần đây, viêm gan B, viêm gan C và xơ gan được công nhận là rủi ro, đặc biệt là loại trong gan (iCCA). Sỏi gan, sỏi ống mật hay những dị tật đường mật bẩm sinh như bệnh Caroli và nang ống mật cũng tạo điều kiện cho CCA phát triển.