Sửa đổi Văn học kị sĩ/đang phát triển
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
| − | + | '''Văn học kị sĩ''' ([[Pháp ngữ]] : ''Roman de chevalerie'', [[Đức ngữ]] : ''Höfische roman'', [[Anh ngữ]] : ''Chivalric romance'', [[Hán ngữ]] : 騎士文學) là thuật ngữ đề cập các [[tài liệu]] thế tục mô tả lối sống và hành trạng giới [[kị sĩ]], sau bành trướng thành [[tinh thần]] và [[phẩm hạnh]] [[kị nhân]], trực tiếp liên đới ''[[Bộ quy tắc hiệp sĩ]]''<ref>{{cite encyclopedia | last=Chris Baldick | title=Chivalric Romance | encyclopedia=The Oxford Dictionary of Literary Terms | date=2008 | edition=3rd | publisher=Oxford University Press | isbn=978-0-19-172717-7 | oclc=4811919031}}</ref>. | |
| + | |||
| + | Dòng [[văn nghệ]] này manh nha tại nơi ngày nay là [[Pháp]] thế kỉ XI và chóng phát triển dưới sự bảo trợ của [[Tòa Thánh]] trong nhiều thế kỉ tiếp theo. Đa số [[trứ tác]] thường tập trung phản ánh đức trung thành phụng hiến tín điều, sự thượng võ, những cuộc phiêu lưu hành hiệp và [[ái tình]] của [[kị nhân]], hoặc có thể là quá trình rèn rũa từ [[kị nhân]] nên [[kị sĩ]] rồi cuối cùng là [[hiệp sĩ]]. Cùng dòng [[văn học thành thị]], [[văn học]] [[kị sĩ]] đã phá thế độc quyền của [[văn học]] [[nhà thờ]], nhưng lại vun bồi cho [[văn học]] và [[triết học sĩ lâm]] thêm dồi dào sống động. Nhân vật chính trong các truyện kể [[kị sĩ]] thường có hành động trượng nghĩa và vô cùng mộ đạo, do thế, được coi là sự tiếp nối dạng nhân vật tráng sĩ [[cổ đại]]<ref>{{cite book | last=Lewis | first=C. S. | author-link=C. S. Lewis | title=[[The Discarded Image]] | location=Cambridge | date=1994 | edition=Canto | publisher=Cambridge University Press | isbn=978-0-521-47735-2 | page=9 | ref=harv}}</ref>. | ||
==Lịch sử== | ==Lịch sử== | ||
| − | [[Hình:Ywain-Gawain.JPG|nhỏ|phải| | + | [[Hình:Ywain-Gawain.JPG|nhỏ|phải|222px|[[Yvain]] đấu [[Gawain]]. Minh họa tác phẩm của [[Chrétien de Troyes]] - ''[[Yvain, le Chevalier au Lion]]''.]] |
| − | + | [[File:Holger danske.jpg|right|thumb|222px|Holger Danske, or Ogier the Dane, from the Matter of France]] | |
| − | |||
| − | |||
Theo nghĩa hẹp, [[văn học]] [[kị sĩ]] gồm những [[trứ tác]] xuất hiện tại [[Âu châu]] [[trung đại]] và xoay quanh lối sống cùng đức tin của giới [[kị nhân]]. Nhưng một cách phổ quát hơn, là những [[văn phẩm]] thể hiện được lối sống, tính cách và lí tưởng giới [[võ bị]], do đó mà không cố định thời đại và [[quốc gia]] nào. Cả hai ý nghĩa này đều được chấp nhận trong học giới, nhưng vế sau có nhiều phần trội hơn<ref>{{cite book | last=Lewis | first=C. S. | title=A Preface to Paradise Lost | location=London | date=1961 | publisher=Oxford University Press | isbn=978-0-19-500345-1 | page=6}}</ref>. | Theo nghĩa hẹp, [[văn học]] [[kị sĩ]] gồm những [[trứ tác]] xuất hiện tại [[Âu châu]] [[trung đại]] và xoay quanh lối sống cùng đức tin của giới [[kị nhân]]. Nhưng một cách phổ quát hơn, là những [[văn phẩm]] thể hiện được lối sống, tính cách và lí tưởng giới [[võ bị]], do đó mà không cố định thời đại và [[quốc gia]] nào. Cả hai ý nghĩa này đều được chấp nhận trong học giới, nhưng vế sau có nhiều phần trội hơn<ref>{{cite book | last=Lewis | first=C. S. | title=A Preface to Paradise Lost | location=London | date=1961 | publisher=Oxford University Press | isbn=978-0-19-500345-1 | page=6}}</ref>. | ||
Ngay từ [[trung đại]], các [[văn phẩm]] [[kị sĩ]] đã được sáng tác bằng nhiều [[ngôn ngữ]] khác nhau nên ngày nay ít nhất có giá trị chủ đạo trong phạm trù [[ngôn ngữ học]], thậm chí bảo tồn nhiều [[tử ngữ]], ngoài ra còn tự gầy dựng được phong cách [[mĩ thuật]] độc đáo thông qua sự minh diễn nội dung câu từ. Đây cũng là một trong những dòng [[văn học]] hi hữu hấp dẫn được lượng tác gia, độc giả và phong cách sáng tạo khổng lồ. Đối với các [[quốc gia]] hình thành muộn tại [[Âu châu]], nó còn có tác dụng kiến tạo bản sắc<ref>{{cite book | last=Huizinga | first=Johan | title=The Autumn of the Middle Ages | location=Chicago | date=1996 | publisher=University of Chicago Press | isbn=978-0-226-35992-2 | page=354 | ref=harv}}</ref>. | Ngay từ [[trung đại]], các [[văn phẩm]] [[kị sĩ]] đã được sáng tác bằng nhiều [[ngôn ngữ]] khác nhau nên ngày nay ít nhất có giá trị chủ đạo trong phạm trù [[ngôn ngữ học]], thậm chí bảo tồn nhiều [[tử ngữ]], ngoài ra còn tự gầy dựng được phong cách [[mĩ thuật]] độc đáo thông qua sự minh diễn nội dung câu từ. Đây cũng là một trong những dòng [[văn học]] hi hữu hấp dẫn được lượng tác gia, độc giả và phong cách sáng tạo khổng lồ. Đối với các [[quốc gia]] hình thành muộn tại [[Âu châu]], nó còn có tác dụng kiến tạo bản sắc<ref>{{cite book | last=Huizinga | first=Johan | title=The Autumn of the Middle Ages | location=Chicago | date=1996 | publisher=University of Chicago Press | isbn=978-0-226-35992-2 | page=354 | ref=harv}}</ref>. | ||
==Tiêu biểu== | ==Tiêu biểu== | ||
| − | |||
===Tác phẩm=== | ===Tác phẩm=== | ||
| − | {{div col|colwidth= | + | {{div col|colwidth=12em}} |
* Trứ tác [[Chrétien de Troyes]] | * Trứ tác [[Chrétien de Troyes]] | ||
*''[[Queste del Saint Graal]]'' | *''[[Queste del Saint Graal]]'' | ||
| Dòng 48: | Dòng 47: | ||
==Văn hóa== | ==Văn hóa== | ||
Dòng [[văn học]] này là cảm hứng vô tận cho nhiều ngành [[nghệ thuật]] và [[khoa học]] khác nhau, thậm chí là nền cho sự phát triển tiểu thuyết võ hiệp Á Đông. | Dòng [[văn học]] này là cảm hứng vô tận cho nhiều ngành [[nghệ thuật]] và [[khoa học]] khác nhau, thậm chí là nền cho sự phát triển tiểu thuyết võ hiệp Á Đông. | ||
| − | == | + | ==Xem thêm== |
* [[Bộ quy tắc hiệp sĩ]] | * [[Bộ quy tắc hiệp sĩ]] | ||
* [[Sĩ lâm triết học]] | * [[Sĩ lâm triết học]] | ||
| − | == | + | ==Tham khảo== |
{{reflist|4}} | {{reflist|4}} | ||
* [http://www.clas.ufl.edu/icls/ The International Courtly Literature Society] | * [http://www.clas.ufl.edu/icls/ The International Courtly Literature Society] | ||