Sửa đổi Lĩnh Nam trích quái liệt truyện
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 27: | Dòng 27: | ||
| followed_by = | | followed_by = | ||
}} | }} | ||
| − | '''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện''' ([[Hán văn]] : 嶺南摭怪列傳) là nhan đề một trứ tác [[thần thoại]] [[An Nam]] [[trung đại]] | + | '''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện''' ([[Hán văn]] : 嶺南摭怪列傳) là nhan đề một trứ tác [[thần thoại]] [[An Nam]] [[trung đại]]. |
==Nguyên tự== | ==Nguyên tự== | ||
Chính văn ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' diễn [[Nôm]] là "hợp tuyển những sự lạ ở cõi [[Lĩnh Nam]]". Yếu tố "Lĩnh Nam" (嶺南) ở ngữ cảnh [[trung đại]] là chỉ chung những khu vực phía Nam [[Ngũ Lĩnh]]. Nhìn chung, nhan đề ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' có liên hệ chặt chẽ với ''[[Việt điện u linh tập]]'' về [[thi pháp]]. | Chính văn ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' diễn [[Nôm]] là "hợp tuyển những sự lạ ở cõi [[Lĩnh Nam]]". Yếu tố "Lĩnh Nam" (嶺南) ở ngữ cảnh [[trung đại]] là chỉ chung những khu vực phía Nam [[Ngũ Lĩnh]]. Nhìn chung, nhan đề ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' có liên hệ chặt chẽ với ''[[Việt điện u linh tập]]'' về [[thi pháp]]. | ||
==Lịch sử== | ==Lịch sử== | ||
| − | Cứ theo [[thông tin]] tản mác trong các [[sách]] ''[[Vịnh sử thi tập]]'' của ông Thoát Hiên [[Đặng Minh Khiêm]], ''[[Kiến văn tiểu lục]]'' của ông Quế Đường [[Lê Quý Đôn]], ''[[Lịch triều hiến chương loại chí]]'' của ông Mai Phong [[Phan Huy Chú]], tác giả ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' là danh sĩ Trần Thế Pháp (陳世法), [[Biểu tự|tự]] Thức Chi (式之), người huyện [[Thạch Thất]], soạn khoảng thời [[Triều Trần|Trần mạt]] | + | Cứ theo [[thông tin]] tản mác trong các [[sách]] ''[[Vịnh sử thi tập]]'' của ông Thoát Hiên [[Đặng Minh Khiêm]], ''[[Kiến văn tiểu lục]]'' của ông Quế Đường [[Lê Quý Đôn]], ''[[Lịch triều hiến chương loại chí]]'' của ông Mai Phong [[Phan Huy Chú]], tác giả ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' là danh sĩ Trần Thế Pháp (陳世法), [[Biểu tự|tự]] Thức Chi (式之), người huyện [[Thạch Thất]], soạn khoảng thời [[Triều Trần|Trần mạt]]. Tuy nhiên, cứ bài tựa, [[sách]] được tiến hành hiệu chính (hoặc phát hiện) năm [[Lê Thánh Tông|Hồng Đức]] thứ 23 (Nhâm Tí 1492), nghĩa là sau thời điểm xuất hiện cả thế kỉ. Tác giả tựa là nhị vị [[tiến sĩ]] [[Triều Lê sơ|Lê triều]] [[Võ Quỳnh]] (武瓊) và [[Kiều Phú]] (喬富), đều không nhắc gì đến tác giả thủ cảo này, cho nên chỉ là huyên truyền. |
Các đời [[Triều Mạc|Mạc]] và [[Lê trung hưng]] về sau đều có sĩ nhân gia thêm ''tục biên'', gây nên những tranh luận trong [[sĩ lâm]] [[An Nam]] về cả nội dung, [[thi pháp]] và thể tài. Tới hậu kì [[hiện đại]], trứ tác này lại gieo tranh cãi trong học giới [[Hán Nôm]] về [[văn bản học]] cũng như [[sử liệu học]]. | Các đời [[Triều Mạc|Mạc]] và [[Lê trung hưng]] về sau đều có sĩ nhân gia thêm ''tục biên'', gây nên những tranh luận trong [[sĩ lâm]] [[An Nam]] về cả nội dung, [[thi pháp]] và thể tài. Tới hậu kì [[hiện đại]], trứ tác này lại gieo tranh cãi trong học giới [[Hán Nôm]] về [[văn bản học]] cũng như [[sử liệu học]]. | ||
| Dòng 37: | Dòng 37: | ||
''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' còn tới nay ở dạng tam sao thất bản chính là do trường kì [[lịch sử]] liên tục bị biến đổi cấu trúc. Tại [[Việt Nam]] có 4 sao bản trữ tại [[Thư viện Khoa học Xã hội]] ([[Hà Nội]]), kí hiệu '''A33''', '''A1200''', '''A1300''', '''A2107''' ; tuy nhiên sao bản thứ 5 trữ tại [[Viện Sử học]] ([[Hà Nội]]) kí hiệu '''HV486''' lại được chuộng nhất. Sao bản trữ tại [[Đại học Yale]] ([[Mĩ]]) và ấn bản của [[Trung Châu cổ tịch xuất bản xã]] ([[Trịnh Châu]], [[Hà Nam (Trung Hoa)|Hà Nam]], [[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa|Trung Cộng]]) đều dựa theo HV486. | ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' còn tới nay ở dạng tam sao thất bản chính là do trường kì [[lịch sử]] liên tục bị biến đổi cấu trúc. Tại [[Việt Nam]] có 4 sao bản trữ tại [[Thư viện Khoa học Xã hội]] ([[Hà Nội]]), kí hiệu '''A33''', '''A1200''', '''A1300''', '''A2107''' ; tuy nhiên sao bản thứ 5 trữ tại [[Viện Sử học]] ([[Hà Nội]]) kí hiệu '''HV486''' lại được chuộng nhất. Sao bản trữ tại [[Đại học Yale]] ([[Mĩ]]) và ấn bản của [[Trung Châu cổ tịch xuất bản xã]] ([[Trịnh Châu]], [[Hà Nam (Trung Hoa)|Hà Nam]], [[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa|Trung Cộng]]) đều dựa theo HV486. | ||
==Nội dung== | ==Nội dung== | ||
| − | Trứ tác này đáng coi là tập hợp những [[thần tích]] [[Trung Hoa]], [[An Nam]] và đôi chút [[Ấn Độ]], hầu như không tồn tại vấn đề niên đại trong các cố sự. Các ấn bản [[hiện đại]] thường lược bớt bài tựa và bạt trong cổ bản | + | Trứ tác này đáng coi là tập hợp những [[thần tích]] [[Trung Hoa]], [[An Nam]] và đôi chút [[Ấn Độ]], hầu như không tồn tại vấn đề niên đại trong các cố sự. Các ấn bản [[hiện đại]] thường lược bớt bài tựa và bạt trong cổ bản. |
<center> | <center> | ||
| − | {|class=wikitable | + | {|class="wikitable" |
| − | !Quyển thượng!!Nhan đề!!Khái lược | + | |- |
| + | ! Quyển thượng !! Nhan đề !! Khái lược | ||
|- | |- | ||
| 01 || Hồng Bàng thị truyện<br>(鴻龐氏傳) || Cố sự người Hồng Bàng khai tịch. | | 01 || Hồng Bàng thị truyện<br>(鴻龐氏傳) || Cố sự người Hồng Bàng khai tịch. | ||
| Dòng 62: | Dòng 63: | ||
| 10 || Bạch trĩ truyện<br>(白雉傳) || Cố sự người Việt Thường dâng giống gà lạ thời [[Châu Văn công]]. | | 10 || Bạch trĩ truyện<br>(白雉傳) || Cố sự người Việt Thường dâng giống gà lạ thời [[Châu Văn công]]. | ||
|} | |} | ||
| − | {|class=wikitable | + | </center> |
| − | !Quyển hạ!!Nhan đề!!Khái lược | + | <center> |
| + | {|class="wikitable" | ||
| + | |- | ||
| + | ! Quyển hạ !! Nhan đề !! Khái lược | ||
|- | |- | ||
| 01 || Lý Ông Trọng truyện<br>(李翁仲傳) || Cố sự Lý Ông Trọng giúp [[Tần Thủy Hoàng]] đuổi rợ [[Hung Nô|Hung]]. | | 01 || Lý Ông Trọng truyện<br>(李翁仲傳) || Cố sự Lý Ông Trọng giúp [[Tần Thủy Hoàng]] đuổi rợ [[Hung Nô|Hung]]. | ||
| Dòng 69: | Dòng 73: | ||
| 02 || Việt tỉnh truyện<br>(越井傳) || Cố sự tiểu sinh Thôi Vĩ được vợ tiên. | | 02 || Việt tỉnh truyện<br>(越井傳) || Cố sự tiểu sinh Thôi Vĩ được vợ tiên. | ||
|- | |- | ||
| − | | 03 || Kim quy truyện<br>(金龜傳) || Cố sự thần rùa giúp [[An Dương Vương]] cất thành [[Cổ Loa]]<br> | + | | 03 || Kim quy truyện<br>(金龜傳) || Cố sự thần rùa giúp [[An Dương Vương]] cất thành [[Cổ Loa]]<br>rồi cho [[thần cơ nỗ]] kháng quân [[Triệu Võ đế|Triệu Đà]]. |
|- | |- | ||
| 04 || Nhị Trưng phu nhân truyện<br>(二徵夫人傳) || Cố sự [[Hai Bà Trưng]] dấy nghĩa xưng vương. | | 04 || Nhị Trưng phu nhân truyện<br>(二徵夫人傳) || Cố sự [[Hai Bà Trưng]] dấy nghĩa xưng vương. | ||
| Dòng 81: | Dòng 85: | ||
| 08 || Tản Viên sơn truyện<br>(傘圓山傳) || Cố sự [[Tản Viên sơn thánh]]. | | 08 || Tản Viên sơn truyện<br>(傘圓山傳) || Cố sự [[Tản Viên sơn thánh]]. | ||
|- | |- | ||
| − | | 09 || Long Nhãn Như Nguyệt nhị thần truyện<br>(龍眼如月二神傳) || Cố sự vua [[Lê Hoàn]] được nhị [[hà bá]] | + | | 09 || Long Nhãn Như Nguyệt nhị thần truyện<br>(龍眼如月二神傳) || Cố sự vua [[Lê Hoàn]] được nhị [[hà bá]]<br>phù hộ kháng quân [[Triều Tống|Tống]]. |
|- | |- | ||
| 10 || Từ Đạo Hạnh Nguyễn Minh Không truyện<br>(徐道行阮明空傳) || Cố sự nhị thiền sư [[Từ Đạo Hạnh]] và [[Nguyễn Minh Không]]. | | 10 || Từ Đạo Hạnh Nguyễn Minh Không truyện<br>(徐道行阮明空傳) || Cố sự nhị thiền sư [[Từ Đạo Hạnh]] và [[Nguyễn Minh Không]]. | ||
| Dòng 95: | Dòng 99: | ||
''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' có thể coi là kế tục ''[[Việt điện u linh tập]]'' trong việc chép lại sinh hoạt tâm linh của người [[An Nam]] [[trung đại]] trung kì. Mặt khác, tác phẩm cũng bộc lộ những khiếm khuyết trong phong tục [[An Nam]] ở buổi đầu kiến tạo đặc sắc. | ''Lĩnh Nam trích quái liệt truyện'' có thể coi là kế tục ''[[Việt điện u linh tập]]'' trong việc chép lại sinh hoạt tâm linh của người [[An Nam]] [[trung đại]] trung kì. Mặt khác, tác phẩm cũng bộc lộ những khiếm khuyết trong phong tục [[An Nam]] ở buổi đầu kiến tạo đặc sắc. | ||
| − | Đối với học giới | + | Đối với học giới hiện đại, trứ tác này là cứ liệu quý về bối cảnh [[An Nam]] [[trung đại]] trung kì - giai đoạn vốn ít tư liệu và có nhiều điều tồn nghi. Bởi [[sách]] chỉ thuần túy đề cập yếu tố [[tín ngưỡng]] mà không để ý tới sự chính xác [[lịch sử]], hay có chăng, [[lịch sử]] chỉ là cái cớ tung hoành [[Thi pháp|bút pháp]]. |
==Tham khảo== | ==Tham khảo== | ||
* [[Việt điện u linh tập]] | * [[Việt điện u linh tập]] | ||
| Dòng 101: | Dòng 105: | ||
{{reflist|4}} | {{reflist|4}} | ||
===Tài liệu=== | ===Tài liệu=== | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
===Tư liệu=== | ===Tư liệu=== | ||
| − | |||
[[Thể loại:Thần tích Việt Nam]] | [[Thể loại:Thần tích Việt Nam]] | ||
[[Thể loại:Văn kiện Việt Nam]] | [[Thể loại:Văn kiện Việt Nam]] | ||
[[Thể loại:Văn học trung đại]] | [[Thể loại:Văn học trung đại]] | ||
| − | |||
[[Thể loại:Chí quái]] | [[Thể loại:Chí quái]] | ||