Sửa đổi Historíai (Hiródotos)/đang phát triển
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
| − | |||
{{Infobox book | {{Infobox book | ||
| name = Historíai<br><small>(Khảo lục)</small> | | name = Historíai<br><small>(Khảo lục)</small> | ||
| Dòng 11: | Dòng 10: | ||
| illustrator = | | illustrator = | ||
| cover_artist = | | cover_artist = | ||
| − | | country = [[ | + | | country = [[Cổ Hi Lạp]] |
| language = [[Hi văn]] | | language = [[Hi văn]] | ||
| series = | | series = | ||
| Dòng 33: | Dòng 32: | ||
Tác phẩm được học giới hiện đại coi là tiên phong trong phương pháp biên niên sử [[Tây phương]]<ref>Arnold, John H. (2000). ''History: A Very Short Introduction''. Oxford University Press. 17. {{ISBN|0-19-285352-X}}.</ref>. Mặt khác, cũng là một trong những nguồn cứ liệu thỏa đáng nhất về bối cảnh [[Âu châu]], [[Trung Đông]] và [[Bắc Phi]] cổ đại. | Tác phẩm được học giới hiện đại coi là tiên phong trong phương pháp biên niên sử [[Tây phương]]<ref>Arnold, John H. (2000). ''History: A Very Short Introduction''. Oxford University Press. 17. {{ISBN|0-19-285352-X}}.</ref>. Mặt khác, cũng là một trong những nguồn cứ liệu thỏa đáng nhất về bối cảnh [[Âu châu]], [[Trung Đông]] và [[Bắc Phi]] cổ đại. | ||
==Nội dung== | ==Nội dung== | ||
| − | |||
* '''Quyển I''' (Kleió) : Kí thuật vua [[Ba Tư]] Kūruš Đệ Nhị quật khởi chinh phục xứ [[Lȳdíā]] miền [[Tiểu Á]] | * '''Quyển I''' (Kleió) : Kí thuật vua [[Ba Tư]] Kūruš Đệ Nhị quật khởi chinh phục xứ [[Lȳdíā]] miền [[Tiểu Á]] | ||
* '''Quyển II''' (Eftérpi) : Tình huống [[Ai Cập]] | * '''Quyển II''' (Eftérpi) : Tình huống [[Ai Cập]] | ||
| Dòng 39: | Dòng 37: | ||
* '''Quyển IV''' (Melpoméni) : Vua Dārayavahuš dấy binh kháng rợ [[Skýthis]] và [[Libyā]] | * '''Quyển IV''' (Melpoméni) : Vua Dārayavahuš dấy binh kháng rợ [[Skýthis]] và [[Libyā]] | ||
* '''Quyển V''' (Terpsichóri) : Người [[Iōnía]] phản kháng ách thống trị của [[Ba Tư]], người [[Athênai]] vì hiệp trợ [[Iōnía]] mà chuốc thù [[Ba Tư]] | * '''Quyển V''' (Terpsichóri) : Người [[Iōnía]] phản kháng ách thống trị của [[Ba Tư]], người [[Athênai]] vì hiệp trợ [[Iōnía]] mà chuốc thù [[Ba Tư]] | ||
| − | * '''Quyển VI''' (Erató) : Vua Dārayavahuš công phạt [[Hi Lạp]], | + | * '''Quyển VI''' (Erató) : Vua Dārayavahuš công phạt [[Hi Lạp]], xác động chiến dịch [[Marathōnos]] |
* '''Quyển VII''' (Polýmnia) : Vua Xšayaṛšā tái phạt [[Hi Lạp]], gây chiến dịch [[Thermopylōn]] | * '''Quyển VII''' (Polýmnia) : Vua Xšayaṛšā tái phạt [[Hi Lạp]], gây chiến dịch [[Thermopylōn]] | ||
* '''Quyển VIII''' (Ouranía) : Hạm đội [[Hi Lạp]] thắng [[Ba Tư]] trong hải chiến [[Salamînos]] | * '''Quyển VIII''' (Ouranía) : Hạm đội [[Hi Lạp]] thắng [[Ba Tư]] trong hải chiến [[Salamînos]] | ||
* '''Quyển IX''' (Kalliópi) : Liên quân [[Hi Lạp]] phản công [[Ba Tư]] ở [[Sistós]] | * '''Quyển IX''' (Kalliópi) : Liên quân [[Hi Lạp]] phản công [[Ba Tư]] ở [[Sistós]] | ||
| + | ==Văn bản== | ||
[[Hình:Orbis Herodoti.jpg|nhỏ|phải|333px|Dư đồ địa cầu theo thế giới quan [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]].]] | [[Hình:Orbis Herodoti.jpg|nhỏ|phải|333px|Dư đồ địa cầu theo thế giới quan [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]].]] | ||
| − | + | Nguyên bản tới nay đã mất, chỉ còn những sao bản và dị bản. | |
| + | ===Thủ cảo=== | ||
* [[Papyrus Oxyrhynchus 18]] | * [[Papyrus Oxyrhynchus 18]] | ||
* [[Papyrus Oxyrhynchus 19]] | * [[Papyrus Oxyrhynchus 19]] | ||
* [[Papyrus Oxyrhynchus 2099]], tương ứng quyển VIII, soạn thế kỉ II | * [[Papyrus Oxyrhynchus 2099]], tương ứng quyển VIII, soạn thế kỉ II | ||
| − | + | ===Ấn phẩm=== | |
* C. Hude (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens.'' ([[Oxford]] 1908) | * C. Hude (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens.'' ([[Oxford]] 1908) | ||
* C. Hude (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens.'' ([[Oxford]] 1908) | * C. Hude (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens.'' ([[Oxford]] 1908) | ||
| Dòng 55: | Dòng 55: | ||
* N. G. Wilson (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens.'' ([[Oxford]] 2015) | * N. G. Wilson (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens.'' ([[Oxford]] 2015) | ||
* N. G. Wilson (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens.'' ([[Oxford]] 2015) | * N. G. Wilson (ed.) ''Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens.'' ([[Oxford]] 2015) | ||
| − | + | ===Dịch phẩm=== | |
| − | * [[Henry Cary]], 1849: [https://archive.org/details/herodotusnewlite00hero full text] [[Internet Archive]] | + | * [[Henry Cary (judge)]], 1849: [https://archive.org/details/herodotusnewlite00hero full text] [[Internet Archive]] |
* [[George Rawlinson]], 1858: [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.html in classics.mit.edu] full text of all books (Book I to Book IX) | * [[George Rawlinson]], 1858: [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.html in classics.mit.edu] full text of all books (Book I to Book IX) | ||
* [[George Campbell Macaulay]], 1904: [https://www.gutenberg.org/ebooks/2707 full text, vol. 1], [https://www.gutenberg.org/ebooks/2456 full text, vol. 2] [[Project Gutenberg]] | * [[George Campbell Macaulay]], 1904: [https://www.gutenberg.org/ebooks/2707 full text, vol. 1], [https://www.gutenberg.org/ebooks/2456 full text, vol. 2] [[Project Gutenberg]] | ||
| − | * [[Alfred Denis Godley]], 1921: [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Hdt.+1.1.0 full text], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-1/ librivox audiobook, vol. 1], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-2/ librivox audiobook, vol. 2], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-3-by-herodotus-of-halicarnassus/ librivox audiobook, vol. 3] | + | * [[A. D. Godley|Alfred Denis Godley]], 1921: [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Hdt.+1.1.0 full text], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-1/ librivox audiobook, vol. 1], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-2/ librivox audiobook, vol. 2], [http://librivox.org/herodotus-histories-vol-3-by-herodotus-of-halicarnassus/ librivox audiobook, vol. 3] |
** A. D. Godley ''Herodotus : The Persian Wars : Volume I : Books 1–2'' (Cambridge, Massachusetts 1920) | ** A. D. Godley ''Herodotus : The Persian Wars : Volume I : Books 1–2'' (Cambridge, Massachusetts 1920) | ||
** A. D. Godley ''Herodotus : The Persian Wars : Volume II : Books 3–4'' (Cambridge, Massachusetts 1921) | ** A. D. Godley ''Herodotus : The Persian Wars : Volume II : Books 3–4'' (Cambridge, Massachusetts 1921) | ||
| Dòng 74: | Dòng 74: | ||
* Pamela Mensch, with notes by James Romm, 2014 [http://www.hackettpublishing.com/histories] | * Pamela Mensch, with notes by James Romm, 2014 [http://www.hackettpublishing.com/histories] | ||
* Lê Đình Chi, Trần Tuấn Hải, [...] : ''Lịch sử (Historiai - Herodotus)'', OmegaBook & Nhà xuất bản Thế Giới, [[Hà Nội]], 2019 | * Lê Đình Chi, Trần Tuấn Hải, [...] : ''Lịch sử (Historiai - Herodotus)'', OmegaBook & Nhà xuất bản Thế Giới, [[Hà Nội]], 2019 | ||
| − | == | + | ==Ảnh hưởng== |
Tác gia đương thời [[Thoukūdídēs]] (460 - 400TCN) cho rằng, ''Khảo lục'' của [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]] quá nhiều truyền thuyết đáng nghi vấn về nội dung. | Tác gia đương thời [[Thoukūdídēs]] (460 - 400TCN) cho rằng, ''Khảo lục'' của [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]] quá nhiều truyền thuyết đáng nghi vấn về nội dung. | ||
Hùng biện giả [[Marcus Tullius Cicero]] (106 - 43 TCN) lại suy tôn [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]] làm "tổ phụ sử học", mặc dù vẫn quả quyết, nhiều điều được tường thuật trong sách rất khó tin. | Hùng biện giả [[Marcus Tullius Cicero]] (106 - 43 TCN) lại suy tôn [[Hiródotos xứ Halikarnāssós|Hiródotos]] làm "tổ phụ sử học", mặc dù vẫn quả quyết, nhiều điều được tường thuật trong sách rất khó tin. | ||
| − | == | + | ==Xem thêm== |
* [[Thần thoại Ai Cập]] | * [[Thần thoại Ai Cập]] | ||
* [[Thần thoại Ba Tư]] | * [[Thần thoại Ba Tư]] | ||
* [[Thần thoại Hi Lạp]] | * [[Thần thoại Hi Lạp]] | ||
| − | == | + | ==Tham khảo== |
| − | {{ | + | {{reflist|4}} |
===Tài liệu=== | ===Tài liệu=== | ||
| − | |||
* Lê Đình Chi, Trần Tuấn Hải, [...] : ''Lịch sử (Historiai - Herodotus)'', OmegaBook & Nhà xuất bản Thế Giới, [[Hà Nội]], 2019. | * Lê Đình Chi, Trần Tuấn Hải, [...] : ''Lịch sử (Historiai - Herodotus)'', OmegaBook & Nhà xuất bản Thế Giới, [[Hà Nội]], 2019. | ||
| − | |||
* [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.html MIT] [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0126 Perseus] | * [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.html MIT] [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.01.0126 Perseus] | ||
* [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.mb.txt Searchable textfile] | * [http://classics.mit.edu/Herodotus/history.mb.txt Searchable textfile] | ||
| + | * {{librivox book | title=Histories | author=Herodotus}} vol. 1-3 | ||
* [https://archive.org/details/The-Histories-Herodotus-Audiobook ''The Histories''] [[unabridged]] online audiobook. | * [https://archive.org/details/The-Histories-Herodotus-Audiobook ''The Histories''] [[unabridged]] online audiobook. | ||
| + | * [https://www.livius.org/he-hg/herodotus/logoi.html Herodotus' ''Histories'': the 28 logoi]{{Dead link|date=October 2020}} | ||
* {{cite web | last = Sheridan | first = Paul | title = The Inessential Guide to Herodotus | publisher = Anecdotes from Antiquity | date = 2015-08-17 | url = http://www.anecdotesfromantiquity.net/the-inessential-guide-to-herodotus/ | accessdate = 2015-08-27 }} | * {{cite web | last = Sheridan | first = Paul | title = The Inessential Guide to Herodotus | publisher = Anecdotes from Antiquity | date = 2015-08-17 | url = http://www.anecdotesfromantiquity.net/the-inessential-guide-to-herodotus/ | accessdate = 2015-08-27 }} | ||
| − | * Books V–VIII by A. D. Godley translation with footnotes: [http://www.paxlibrorum.com/books/histories/ ''The Histories''], ({{cite web|url= http://www.paxlibrorum.com/res/downloads/histories_5by8.pdf |title=Direct link to PDF}}) | + | * Books V–VIII by A. D. Godley translation with footnotes: [http://www.paxlibrorum.com/books/histories/ ''The Histories''], ({{cite web|url= http://www.paxlibrorum.com/res/downloads/histories_5by8.pdf |title=Direct link to PDF }} {{small|(14 MB)}}) |
* {{cite web|url=http://www.shunya.net/Text/Herodotus/Herodotus0.htm|title=Shunya─On Herodotus' Histories}} | * {{cite web|url=http://www.shunya.net/Text/Herodotus/Herodotus0.htm|title=Shunya─On Herodotus' Histories}} | ||
* {{cite web |url= http://www.counterpunch.org/leupp03312007.html |title= Counterpunch─A Racist and Insulting Film: 300 vs. Iran (and Herodotus), by Gary Leupp |accessdate= 2008-03-11 |archive-date= 2007-04-08}} | * {{cite web |url= http://www.counterpunch.org/leupp03312007.html |title= Counterpunch─A Racist and Insulting Film: 300 vs. Iran (and Herodotus), by Gary Leupp |accessdate= 2008-03-11 |archive-date= 2007-04-08}} | ||
| Dòng 102: | Dòng 102: | ||
[[Thể loại:Văn học cổ đại]] | [[Thể loại:Văn học cổ đại]] | ||
[[Thể loại:Văn kiện]] | [[Thể loại:Văn kiện]] | ||
| − | |||