Sửa đổi Chúa Bầu
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
| Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
| Dòng 1: | Dòng 1: | ||
| − | + | '''Chúa Bầu''' ([[Nôm]] : 主抔, [[Hán tự|Hán]] : 裒主) là tục danh một dòng thủ lĩnh cát cứ khu vực [[Tuyên Quang]] và [[Hưng Hóa]] giai đoạn 1527 - 1689. | |
| − | '''Chúa Bầu''' ([[Nôm]] : 主抔, [[Hán | ||
==Lịch sử== | ==Lịch sử== | ||
[[Hình:Vietnam1650.GIF|nhỏ|phải|222px|Lĩnh địa chúa Bầu (màu cam) năm 1650.]] | [[Hình:Vietnam1650.GIF|nhỏ|phải|222px|Lĩnh địa chúa Bầu (màu cam) năm 1650.]] | ||
| − | [[Hình:Denphuckhanh.jpg|nhỏ|phải|222px|Đền Phúc Khánh ( | + | [[Hình:Denphuckhanh.jpg|nhỏ|phải|222px|Đền Phúc Khánh (Thị trấn Ràng, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai), nguyên là nền thành Nghị Lang do chúa [[Võ Văn Uyên]] sai cất.]] |
Thời [[Lê Chiêu Tông]], triều chính [[An Nam]] sa vào những cuộc thoán đoạt lẫn nhau, biên thùy phía Bắc vượt tầm kiểm soát. Nhân đấy, một lực điền là [[Võ Văn Uyên]] nổi dậy cướp mấy châu ở mạn [[Tuyên Quang]] mà xưng vương. [[Võ Văn Uyên]] nguyên quán Ba Động thôn, Gia Phúc huyện, [[Hải Dương]] trấn (nay là thôn Ba Động, huyện Gia Lộc, tỉnh [[Hải Dương]]), vì phạm tội đồ nên phải trốn lên Đại Đồng trấn [[Tuyên Quang]] phủ<ref>[[高伯适]]《敏軒說類》，收錄於《越南漢文小說叢刊》第二輯第五冊《筆記小說類》，臺灣學生書局版，207頁；牛軍凱《王室後裔與叛亂者──越南莫氏家族與中國關係研究》，世界圖書出版公司，238頁。</ref>. Điều lí thú là cùng năm đó, một người cùng quê với ông là trọng thần [[Mạc Đăng Dung]] cũng tiếm ngôi [[triều Lê]] và xưng đế. | Thời [[Lê Chiêu Tông]], triều chính [[An Nam]] sa vào những cuộc thoán đoạt lẫn nhau, biên thùy phía Bắc vượt tầm kiểm soát. Nhân đấy, một lực điền là [[Võ Văn Uyên]] nổi dậy cướp mấy châu ở mạn [[Tuyên Quang]] mà xưng vương. [[Võ Văn Uyên]] nguyên quán Ba Động thôn, Gia Phúc huyện, [[Hải Dương]] trấn (nay là thôn Ba Động, huyện Gia Lộc, tỉnh [[Hải Dương]]), vì phạm tội đồ nên phải trốn lên Đại Đồng trấn [[Tuyên Quang]] phủ<ref>[[高伯适]]《敏軒說類》，收錄於《越南漢文小說叢刊》第二輯第五冊《筆記小說類》，臺灣學生書局版，207頁；牛軍凱《王室後裔與叛亂者──越南莫氏家族與中國關係研究》，世界圖書出版公司，238頁。</ref>. Điều lí thú là cùng năm đó, một người cùng quê với ông là trọng thần [[Mạc Đăng Dung]] cũng tiếm ngôi [[triều Lê]] và xưng đế. | ||
| Dòng 27: | Dòng 26: | ||
|} | |} | ||
</center> | </center> | ||
| − | == | + | ==Ảnh hưởng== |
| − | Thế kỉ XVIII-XIX khi [[đạo Mẫu]] hưng khởi tại [[An Nam]], trong dân gian mạn ngược lưu truyền về nhân vật ''Võ Thị Ngọc On'' (武氏玉英), được cho là ái nữ chúa [[Võ Văn Mật]], do có công dạy dân việc nông canh mà được thờ làm ''bà chúa kho'', ''bà chúa Bầu''<ref>[http://gdtxyenbai.edu.vn/default.asp?act=XemChiTiet&Cat_ID=16&News_ID=106&LinksFrom=aspx 17 di tích lịch sử Yên Bái - Chùa Hang São (động Hương Thảo) xã Tân Lập huyện Lục Yên]</ref><ref>[http://www.vietnamplus.vn/nhung-dieu-ky-thu-o-di-tich-hoang-thanh-yen-bai/186735.vnp Những điều kì thú ở di tích thành Bầu]</ref><ref>[http://nongnghiep.vn/vung-dat-linh-thieng-chua-trong-hang-nui-post132344.html Vùng đất linh thiêng : Chùa trong hang núi]</ref><ref>[http://www.baoyenbai.com.vn/23/35017/Du_lich_noi_dat_ngoc.htm Du lịch nơi đất ngọc]</ref>. Tuy nhiên, nhân vật và truyền thuyết đều chưa được xác thực ở giác độ khoa học. | + | Thế kỉ XVIII-XIX khi [[đạo Mẫu]] hưng khởi tại [[An Nam]], trong dân gian mạn ngược lưu truyền về nhân vật ''Võ Thị Ngọc On'' (武氏玉英), được cho là ái nữ chúa [[Võ Văn Mật]], do có công dạy dân việc nông canh mà được thờ làm ''bà chúa kho'', ''bà chúa Bầu''<ref>[http://gdtxyenbai.edu.vn/default.asp?act=XemChiTiet&Cat_ID=16&News_ID=106&LinksFrom=aspx 17 di tích lịch sử Yên Bái - Chùa Hang São (động Hương Thảo) xã Tân Lập huyện Lục Yên]</ref><ref>[http://www.vietnamplus.vn/nhung-dieu-ky-thu-o-di-tich-hoang-thanh-yen-bai/186735.vnp Những điều kì thú ở di tích thành Bầu]</ref><ref>[http://nongnghiep.vn/vung-dat-linh-thieng-chua-trong-hang-nui-post132344.html Vùng đất linh thiêng: Chùa trong hang núi]</ref><ref>[http://www.baoyenbai.com.vn/23/35017/Du_lich_noi_dat_ngoc.htm Du lịch nơi đất ngọc]</ref>. Tuy nhiên, nhân vật và truyền thuyết đều chưa được xác thực ở giác độ khoa học. |
Theo Quyết Định số 3832/QĐ-BVHTTDL, ngày 31 tháng 10 năm 2013, thành Bầu ở xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, được liệt hạng di tích quốc gia [[Việt Nam]]. | Theo Quyết Định số 3832/QĐ-BVHTTDL, ngày 31 tháng 10 năm 2013, thành Bầu ở xã An Khang, thành phố Tuyên Quang, được liệt hạng di tích quốc gia [[Việt Nam]]. | ||
| + | ==Xem thêm== | ||
| + | * [[Đàng Ngoài]] | ||
==Tham khảo== | ==Tham khảo== | ||
| − | + | {{reflist|4}} | |
| − | |||
| − | {{ | ||
===Tài liệu=== | ===Tài liệu=== | ||
*{{cite book|title=《[[大越史記全書]]》|author=[[吳士連]]等|others=[[陳荊和]]編校|publisher=[[東京大學]]東洋文化硏究所附屬東洋學文獻センター（[[昭和]]59－61年）（1984－1986）|language=zh}} | *{{cite book|title=《[[大越史記全書]]》|author=[[吳士連]]等|others=[[陳荊和]]編校|publisher=[[東京大學]]東洋文化硏究所附屬東洋學文獻センター（[[昭和]]59－61年）（1984－1986）|language=zh}} | ||
| Dòng 50: | Dòng 49: | ||
*{{cite web|url=http://www.nomfoundation.org/nlvnpf/index.php?IDcat=2&cat=3&subcat=305&ok|title=Hội Bảo tồn Di sản chữ Nôm─潘清簡等《欽定越史通鑑綱目》正編卷之三十三至三十六}} | *{{cite web|url=http://www.nomfoundation.org/nlvnpf/index.php?IDcat=2&cat=3&subcat=305&ok|title=Hội Bảo tồn Di sản chữ Nôm─潘清簡等《欽定越史通鑑綱目》正編卷之三十三至三十六}} | ||
*{{cite web|url=http://www.guoxue123.com/biji/ming/syzzl/012.htm|title=國學導航─嚴從簡《殊域周咨錄》卷之六《南蠻·安南》|accessdate=2009-05-12|archive-date=2008-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20081208075157/http://www.guoxue123.com/biji/ming/syzzl/012.htm}} | *{{cite web|url=http://www.guoxue123.com/biji/ming/syzzl/012.htm|title=國學導航─嚴從簡《殊域周咨錄》卷之六《南蠻·安南》|accessdate=2009-05-12|archive-date=2008-12-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20081208075157/http://www.guoxue123.com/biji/ming/syzzl/012.htm}} | ||
| − | [[Thể loại:Triều | + | [[Thể loại:Triều Lê trung hưng]] |
| − | |||
| − | |||