Sửa đổi BKTT:Tiêu chuẩn mục từ
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
Dòng 5: | Dòng 5: | ||
==Chủ đề nổi bật & tách biệt== | ==Chủ đề nổi bật & tách biệt== | ||
===Nổi bật=== | ===Nổi bật=== | ||
− | Mục từ viết về chủ đề '''''nổi bật''''', xứng đáng được quan tâm, có giá trị cho người đọc trong việc học tập nghiên cứu. Cụ thể, phải có '''nhiều''' nguồn '''[[BKTT:Nguồn uy tín|uy tín]]''', '''độc lập''', đề cập đến chủ đề một cách '''đáng kể'''. | + | Mục từ viết về chủ đề '''''nổi bật''''', xứng đáng được quan tâm, có giá trị cho người đọc trong việc học tập nghiên cứu. Cụ thể, phải có '''nhiều''' nguồn '''[[nguồn thứ cấp|thứ cấp]]''', '''[[BKTT:Nguồn uy tín|uy tín]]''', '''độc lập''', đề cập đến chủ đề một cách '''đáng kể'''. |
Các mục từ đã được Đề án Biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam lựa chọn, có ở [[BKTT:Toàn bộ|danh mục này]], được tự động coi như đạt độ nổi bật để có mặt ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam. | Các mục từ đã được Đề án Biên soạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam lựa chọn, có ở [[BKTT:Toàn bộ|danh mục này]], được tự động coi như đạt độ nổi bật để có mặt ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam. | ||
− | Với các chủ đề nằm ngoài danh mục nêu trên, thì được coi đạt độ nổi bật khi '''tất cả''' | + | Với các chủ đề nằm ngoài danh mục nêu trên, thì được coi đạt độ nổi bật khi '''tất cả''' 5 tiêu chí sau đều thỏa mãn cùng một lúc: |
#'''[[BKTT:Nhiều nguồn|nhiều]]''': là có từ 2 trở lên những nguồn mà không được viết bởi cùng một tác giả, nhóm tác giả, hoặc cùng tổ chức; | #'''[[BKTT:Nhiều nguồn|nhiều]]''': là có từ 2 trở lên những nguồn mà không được viết bởi cùng một tác giả, nhóm tác giả, hoặc cùng tổ chức; | ||
+ | #'''[[nguồn thứ cấp|thứ cấp]]''': là nghiên cứu, tổng hợp lại từ các thông tin công bố ở [[nguồn tài liệu gốc]] về chủ đề, đảm bảo sự khách quan của bằng chứng về độ nổi bật; | ||
#'''[[BKTT:Nguồn uy tín|uy tín]]''' : là thỏa mãn quy định về [[BKTT:Nguồn uy tín|nguồn được chấp nhận]] ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam; | #'''[[BKTT:Nguồn uy tín|uy tín]]''' : là thỏa mãn quy định về [[BKTT:Nguồn uy tín|nguồn được chấp nhận]] ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam; | ||
− | #'''độc lập''': là công bố bởi những người không liên quan đến chủ đề, không nhận tài trợ hay ràng buộc lợi ích với các chủ thể liên quan đến chủ đề | + | #'''độc lập''': là công bố bởi những người không liên quan đến chủ đề, không nhận tài trợ hay ràng buộc lợi ích với các chủ thể liên quan đến chủ đề; |
#'''đáng kể''': là đề cập trực tiếp trong ý chính hay ở một trong các nội dung lớn của nguồn, với nhiều chi tiết. | #'''đáng kể''': là đề cập trực tiếp trong ý chính hay ở một trong các nội dung lớn của nguồn, với nhiều chi tiết. | ||
Dòng 18: | Dòng 19: | ||
Ngoài yêu cầu trên, mục từ viết về chủ đề cũng không được vi phạm các quy định khác ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam. | Ngoài yêu cầu trên, mục từ viết về chủ đề cũng không được vi phạm các quy định khác ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam. | ||
+ | ====Hướng dẫn & ví dụ==== | ||
+ | |||
+ | ====Xử lý khi không thỏa mãn==== | ||
===Tách biệt=== | ===Tách biệt=== | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
==Nội dung bách khoa== | ==Nội dung bách khoa== | ||
Dòng 35: | Dòng 32: | ||
:<code><nowiki> #đổi [[Tên mục từ khác]] </nowiki></code> | :<code><nowiki> #đổi [[Tên mục từ khác]] </nowiki></code> | ||
====Tên mục từ==== | ====Tên mục từ==== | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
====Nội dung==== | ====Nội dung==== | ||
Dòng 49: | Dòng 41: | ||
Phần giới thiệu cần in đậm tên mục từ và thường nêu ngay định nghĩa, với mã nguồn: | Phần giới thiệu cần in đậm tên mục từ và thường nêu ngay định nghĩa, với mã nguồn: | ||
:<code><nowiki>'''Tên mục từ''' là ... </nowiki></code> | :<code><nowiki>'''Tên mục từ''' là ... </nowiki></code> | ||
− | Các | + | Các thông dụng khác mà chuyển chú đến mục từ này cũng có thể được nêu ra và in đậm. |
− | Tổng thể các mục thông tin chi tiết cần cung cấp đầy đủ, và có hệ thống, về mọi khía cạnh quan trọng về chủ đề, đảm bảo lượng tri thức đa chiều, có thể đối chiếu một cách toàn diện, bao gồm từ định tính đến định lượng, định chất; từ không gian đến thời gian. Thứ tự các mục thông tin chi tiết thường đi từ phần xuất xứ, nguồn gốc và mở rộng sâu hơn những kiến thức liên quan, và kết thúc bằng những vấn đề đang còn bỏ ngỏ hoặc tranh biện | + | Tổng thể các mục thông tin chi tiết cần cung cấp đầy đủ, và có hệ thống, về mọi khía cạnh quan trọng về chủ đề, đảm bảo lượng tri thức đa chiều, có thể đối chiếu một cách toàn diện, bao gồm từ định tính đến định lượng, định chất; từ không gian đến thời gian. Thứ tự các mục thông tin chi tiết thường đi từ phần xuất xứ, nguồn gốc và mở rộng sâu hơn những kiến thức liên quan, và kết thúc bằng những vấn đề đang còn bỏ ngỏ hoặc tranh biện. |
Những mục từ dài thường được phân chia thành tầng bậc. Mỗi một tầng bậc đều có tên tiêu đề và mỗi tên tiêu đề đều có nội dung hoàn chỉnh, giúp cho việc tra tìm thuận tiện và hệ thống được kiến thức. | Những mục từ dài thường được phân chia thành tầng bậc. Mỗi một tầng bậc đều có tên tiêu đề và mỗi tên tiêu đề đều có nội dung hoàn chỉnh, giúp cho việc tra tìm thuận tiện và hệ thống được kiến thức. | ||
− | Dưới cùng là các thông tin tham khảo, | + | Dưới cùng là các thông tin tham khảo, có thể bao gồm phần "Xem thêm" chứa chuyển dẫn xem thêm ở các mục từ khác, và bắt buộc có phần "Chú thích", diễn giải các chú thích đã nêu ở nội dung. Phần Chú thích có thể chứa "Danh mục nguồn kiểm chứng". |
− | |||
− | |||
Trong tất cả các nội dung, ưu tiên có các hình ảnh hoặc các tập tin đa phương tiện khác (video, âm thanh, ...) minh họa. | Trong tất cả các nội dung, ưu tiên có các hình ảnh hoặc các tập tin đa phương tiện khác (video, âm thanh, ...) minh họa. | ||
− | Dưới đây là gợi ý bố cục của mục từ ở một số lĩnh vực | + | Dưới đây là gợi ý bố cục của mục từ ở một số lĩnh vực. |
− | + | =====Mục từ khái quát lịch sử===== | |
− | |||
Các mục từ khái quát lịch sử hình thành, phát triển ngành và chuyên ngành, ngành của một quốc gia, gồm: | Các mục từ khái quát lịch sử hình thành, phát triển ngành và chuyên ngành, ngành của một quốc gia, gồm: | ||
*Giới thiệu: Đề cập ngành gì, gồm những chuyên ngành nào. | *Giới thiệu: Đề cập ngành gì, gồm những chuyên ngành nào. | ||
Dòng 69: | Dòng 58: | ||
*Mục quá trình phát triển: Nêu cơ sở tổ chức, quá trình thành lập, công tác học tập đào tạo, quá trình phát triển, các thành tựu và kết quả đạt được | *Mục quá trình phát triển: Nêu cơ sở tổ chức, quá trình thành lập, công tác học tập đào tạo, quá trình phát triển, các thành tựu và kết quả đạt được | ||
*Mục ảnh hưởng: Nêu ý nghĩa, tác dụng, ảnh hưởng | *Mục ảnh hưởng: Nêu ý nghĩa, tác dụng, ảnh hưởng | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
− | + | =====Mục từ khái niệm===== | |
Các mục từ về khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng, gồm: | Các mục từ về khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng, gồm: | ||
*Giới thiệu: Tên khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng, có chú thích tiếng Latinh, tiếng nước ngoài (nếu có). Định nghĩa khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng. Trường hợp định nghĩa dài, cần nhiều diễn giải kỹ thuật thì có thể chỉ tóm tắt định nghĩa ở phần giới thiệu, và mở mục Định nghĩa chi tiết ngay sau phần Giới thiệu. | *Giới thiệu: Tên khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng, có chú thích tiếng Latinh, tiếng nước ngoài (nếu có). Định nghĩa khái niệm, thuật ngữ, sự vật hiện tượng. Trường hợp định nghĩa dài, cần nhiều diễn giải kỹ thuật thì có thể chỉ tóm tắt định nghĩa ở phần giới thiệu, và mở mục Định nghĩa chi tiết ngay sau phần Giới thiệu. | ||
Dòng 76: | Dòng 65: | ||
*Mục ảnh hưởng: Nêu vai trò, công dụng, ảnh hưởng | *Mục ảnh hưởng: Nêu vai trò, công dụng, ảnh hưởng | ||
*Mục quan điểm: Nêu ác cách hiểu khác, các tranh luận, bàn thảo (nếu có) | *Mục quan điểm: Nêu ác cách hiểu khác, các tranh luận, bàn thảo (nếu có) | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
− | + | =====Mục từ trường phái===== | |
Mục từ về trường phái, trào lưu, khuynh hướng, gồm: | Mục từ về trường phái, trào lưu, khuynh hướng, gồm: | ||
*Giới thiệu: Tên gốc, có thể gồm tiếng nước ngoài nếu có. Các tên gọi khác và lý do cho các tên gọi khác. Định nghĩa tóm tắt. | *Giới thiệu: Tên gốc, có thể gồm tiếng nước ngoài nếu có. Các tên gọi khác và lý do cho các tên gọi khác. Định nghĩa tóm tắt. | ||
Dòng 84: | Dòng 73: | ||
*Mục ảnh hưởng: Nêu vai trò, tác dụng, ảnh hưởng | *Mục ảnh hưởng: Nêu vai trò, tác dụng, ảnh hưởng | ||
*Mục quan điểm: Nêu các vấn đề còn đang tranh luận, biện bác nếu có | *Mục quan điểm: Nêu các vấn đề còn đang tranh luận, biện bác nếu có | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
− | + | ||
+ | =====Mục từ tổ chức===== | ||
Mục từ về các tổ chức, sự kiện, gồm: | Mục từ về các tổ chức, sự kiện, gồm: | ||
*Giới thiệu: Tên gốc (tên nước ngoài, nếu có). Các tên khác, tên viết tắt. Định nghĩa, trả lời cho các câu hỏi tổ chức gì? sự kiện gì? Ở đâu? Thời gian nào? | *Giới thiệu: Tên gốc (tên nước ngoài, nếu có). Các tên khác, tên viết tắt. Định nghĩa, trả lời cho các câu hỏi tổ chức gì? sự kiện gì? Ở đâu? Thời gian nào? | ||
*Mục hoạt động: Nêu hoạt động, chức năng nhiệm vụ của tổ chức; diễn biến của sự kiện. | *Mục hoạt động: Nêu hoạt động, chức năng nhiệm vụ của tổ chức; diễn biến của sự kiện. | ||
*Mục ảnh hưởng: Nêu tác dụng, vai trò, ý nghĩa và ảnh hưởng của tổ chức và sự kiện. Nêu thành tích, giải thưởng (nếu có) | *Mục ảnh hưởng: Nêu tác dụng, vai trò, ý nghĩa và ảnh hưởng của tổ chức và sự kiện. Nêu thành tích, giải thưởng (nếu có) | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
− | + | ||
+ | =====Mục từ tác phẩm===== | ||
Mục từ về tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí, gồm: | Mục từ về tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí, gồm: | ||
*Giới thiệu: Tên gốc (tiếng nước ngoài, nếu có). Các tên gọi khác của tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí. Trả lời cho các câu hỏi: loại tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí gì? Nêu tác giả, chú ý liên kết đến mục từ nhân vật là tác giả. Nếu không có tên tác giả thì đề tác giả là khuyết danh. Nêu thời gian in ấn xuất bản, biên soạn, trước tác, công bố, sáng tác, xây dựng. Nêu địa điểm in ấn xuất bản, tạo dựng, công bố. Với các tác phẩm chưa in hoặc bản chép tay, cần ghi rõ ký hiệu thư viện hoặc nơi lưu giữ. Với các tác phẩm có nhiều lần tái bản, nhiều dị bản, nhiều lần sao chép, cần ghi rõ sử dụng bản nào. | *Giới thiệu: Tên gốc (tiếng nước ngoài, nếu có). Các tên gọi khác của tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí. Trả lời cho các câu hỏi: loại tác phẩm, văn kiện, sách báo, tạp chí gì? Nêu tác giả, chú ý liên kết đến mục từ nhân vật là tác giả. Nếu không có tên tác giả thì đề tác giả là khuyết danh. Nêu thời gian in ấn xuất bản, biên soạn, trước tác, công bố, sáng tác, xây dựng. Nêu địa điểm in ấn xuất bản, tạo dựng, công bố. Với các tác phẩm chưa in hoặc bản chép tay, cần ghi rõ ký hiệu thư viện hoặc nơi lưu giữ. Với các tác phẩm có nhiều lần tái bản, nhiều dị bản, nhiều lần sao chép, cần ghi rõ sử dụng bản nào. | ||
*Mục nội dung: nêu kết cấu; bố cục; chất liệu; các chương, mục, tiết; các nội dung chính và nội dung tổng quát của tác phẩm, văn kiện | *Mục nội dung: nêu kết cấu; bố cục; chất liệu; các chương, mục, tiết; các nội dung chính và nội dung tổng quát của tác phẩm, văn kiện | ||
*Mục ảnh hưởng: nêu ý nghĩa, tác dụng, ảnh hưởng. Nêu các loại giải thưởng (nếu có). | *Mục ảnh hưởng: nêu ý nghĩa, tác dụng, ảnh hưởng. Nêu các loại giải thưởng (nếu có). | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
Riêng về các tờ báo và tạp chí, cần tham khảo thêm cấu trúc của loại mục từ tổ chức, sự kiện ở trên. | Riêng về các tờ báo và tạp chí, cần tham khảo thêm cấu trúc của loại mục từ tổ chức, sự kiện ở trên. | ||
− | + | ||
+ | =====Mục từ nhân vật===== | ||
Mục từ là nhân danh (nhân vật, tác giả), gồm: | Mục từ là nhân danh (nhân vật, tác giả), gồm: | ||
*Giới thiệu: Năm sinh, năm mất để trong ngoặc đơn, thí dụ: (1930 - 2015); còn sống thì chỉ ghi năm sinh, thí dụ: sinh 1939; biết năm sinh mà không biết năm mất, ghi: (1432 - ?); biết năm mất mà không biết năm sinh, ghi: (? - 1580). Các loại tên tự, tên hiệu, bút danh. Quê quán, nơi sống và làm việc. | *Giới thiệu: Năm sinh, năm mất để trong ngoặc đơn, thí dụ: (1930 - 2015); còn sống thì chỉ ghi năm sinh, thí dụ: sinh 1939; biết năm sinh mà không biết năm mất, ghi: (1432 - ?); biết năm mất mà không biết năm sinh, ghi: (? - 1580). Các loại tên tự, tên hiệu, bút danh. Quê quán, nơi sống và làm việc. | ||
*Mục tiểu sử: Nêu quá trình học tập, công tác, hoạt động | *Mục tiểu sử: Nêu quá trình học tập, công tác, hoạt động | ||
*Mục ảnh hưởng: Nêu các cống hiến chính, các tác phẩm chính. Các phần thưởng, danh hiệu, giải thưởng (nếu có) | *Mục ảnh hưởng: Nêu các cống hiến chính, các tác phẩm chính. Các phần thưởng, danh hiệu, giải thưởng (nếu có) | ||
− | * | + | *Chú thích: Nêu tài liệu tham khảo |
− | + | ||
+ | =====Mục từ địa danh===== | ||
Mục từ là địa danh, gồm: | Mục từ là địa danh, gồm: | ||
− | + | Địa danh gì (tên đơn vị hành chính, di chỉ, di tích, khu vực, sông, biển, hải đảo, vịnh, núi non, suối khe…) | |
− | + | Các tên trước, tên gọi khác của địa danh | |
− | + | Vị trí ở đâu? Giáp giới, tọa độ… | |
− | + | Mô tả địa danh, ý nghĩa (lịch sử văn hóa, kinh tế xã hội, quốc phòng – an ninh, ngoại giao, du lịch…) | |
− | + | Bằng công nhận các cấp (nếu có) | |
===Kiểm chứng được=== | ===Kiểm chứng được=== | ||
Trong nội dung mục từ, mỗi dữ kiện đều cần được chú thích nguồn kiểm chứng [[BKTT:nguồn uy tín|uy tín]]. Chú thích thường đặt ở ngay sau dữ kiện, hoặc ở cuối câu. | Trong nội dung mục từ, mỗi dữ kiện đều cần được chú thích nguồn kiểm chứng [[BKTT:nguồn uy tín|uy tín]]. Chú thích thường đặt ở ngay sau dữ kiện, hoặc ở cuối câu. | ||
− | |||
− | |||
===Văn phong=== | ===Văn phong=== | ||
− | + | ===Đầy đủ & tổng hợp=== | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
==Quy trình bình duyệt== | ==Quy trình bình duyệt== | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− |