Mục từ này cần được bình duyệt
Khác biệt giữa các bản “Truyền thuyết Arthur/đang phát triển”
n (Taitamtinh đã đổi Truyền thuyết Arthur thành Truyền thuyết Arthur/đang phát triển: Quá 30 ngày chưa bình duyệt nên chuyển sang không gian bài đang phát triển)
 
(Không hiển thị 19 phiên bản của 2 người dùng ở giữa)
Dòng 1: Dòng 1:
'''Truyền thuyết Arthur''' là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì [[trung đại]] chủ yếu xoay quanh hành trạng [[vua Arthur]] cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác.
+
{{mới}}
 +
'''Truyền thuyết Arthur''' ([[Anh văn]] : ''Arthurian legend'') là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì [[trung đại]] chủ yếu xoay quanh hành trạng [[vua Arthur]] cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác.
 +
[[Hình:Holy Grail tapestry The Failure of Sir Launcelot.jpg|nhỏ|phải|282px|[[Thiên sứ]] mặc khải [[Lancelot]] về [[Thánh Tước]].]]
 
==Lịch sử==
 
==Lịch sử==
Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là [[sử thi]] ''[[Bài ca của người Sachsen]]'' (La chanson des Saisnes) của ngâm du [[Jean Bodel]], lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người [[La Mã]], dân [[Moor]] và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ [[Brittania]] và miền [[Brittany]] tương ứng [[quần đảo Anh]] và Đông Bắc [[Pháp]] ngày nay nhưng ở thời kì [[La Mã đế quốc]] vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh [[Bắc Hải]], tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút.
+
Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là [[sử thi]] ''[[Bài ca của người Sachsen]]'' (La chanson des Saisnes) của ngâm du thi nhân [[Jean Bodel]], lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người [[La Mã]], dân [[Moor]] và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ [[Brittania]] và miền [[Brittany]] tương ứng [[quần đảo Anh]] và Đông Bắc [[Pháp]] ngày nay nhưng ở thời kì [[La Mã đế quốc]] vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh [[Bắc Hải]], tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút<ref>voir Aimé Petit, ''L'anachronisme dans les romans antiques du XIIe'', Champion 2002.</ref>.
  
Trong nhiều thế kỉ hậu kì [[trung đại]] cho tới những năm hậu [[Đệ nhị thế chiến]], các giới văn nghệ và khảo cổ diễn ra những cuộc tranh cãi quyết liệt về thực hư nhân vật [[vua Arthur]] cũng như những nhân vật vây quanh ngài. Thậm chí ngay từ trung kì [[trung đại]], giữa các quân vương [[Anh]] và [[Cymru]] đã xảy ra tranh chấp di sản [[vua Arthur]], gồm : Địa điểm được cho là đô thành [[Camelot]], nấm mồ chôn [[vua Arthur]] và phu nhân... hoặc từng diễn ra những cuộc giao chiến để chiếm trọn [[Thánh Tước]] và bảo kiếm [[Excalibur]], mặc dù tựu trung, những di vật ấy đều chưa được kiểm chứng rõ ràng<ref>{{cite journal |title=The Waste Land and Jessie Weston: A Reassessment |first=Leon |last=Surette |journal=Twentieth Century Literature |volume=34 |issue=2 |date=Summer 1988 |pages=223–244 }}</ref>.
+
Trong nhiều thế kỉ hậu kì [[trung đại]] cho tới những năm hậu [[Đệ nhị thế chiến]], các giới văn nghệ và khảo cổ diễn ra những cuộc tranh cãi quyết liệt về thực hư nhân vật [[vua Arthur]] cũng như những nhân vật vây quanh ngài. Thậm chí ngay từ trung kì [[trung đại]], giữa các quân vương [[Anh]] và [[Cymru]] đã xảy ra tranh chấp di sản [[vua Arthur]], gồm : Địa điểm được cho là đô thành [[Camelot]], nấm mồ chôn [[vua Arthur]] và phu nhân... hoặc từng diễn ra những cuộc giao chiến để chiếm trọn [[Thánh Tước]] và bảo kiếm [[Excalibur]], mặc dù tựu trung, những di vật ấy đều chưa được kiểm chứng rõ ràng<ref>Joseph Bédier, ''Les légendes épiques'', Champion, 1908-1913.</ref>.
==Văn hóa==
+
===Nhân vật===
Truyền thuyết Arthur là thành tựu trọng yếu nhất của [[văn học Âu châu]] [[trung đại]], được coi là nền tảng kiến tạo bản sắc về [[phong hóa]] và [[ngôn ngữ]] tại nhiều [[quốc gia]].
+
Danh tính các nhân vật truyền thuyết Arthur vốn tồn tại cả ở dạng khẩu truyền và thành văn nên chưa có thống kê chính xác về số lượng cách gọi. Trong giới hạn [[Bách khoa Toàn thư Việt Nam]], chuẩn mực được tạm dùng là [[Anh ngữ]].
==Hệ thống nhân vật==
+
;;'''Quân chủ sáng lập'''
Danh tính các nhân vật truyền thuyết Arthur vốn tồn tại cả ở dạng khẩu truyền và thành văn nên chưa có thống kê chính xác về số lượng cách gọi. Trong giới hạn [[Bách khoa toàn thư Việt Nam]], chuẩn mực được tạm dùng là [[Anh ngữ]].
+
{{div col|colwidth=12em}}
===Quân chủ===
 
 
*[[Ambrosius Aurelianus]]
 
*[[Ambrosius Aurelianus]]
*[[Brutus of Troy]]
+
*[[Brutus xứ Troia|Brutus]]
 
*[[Cassivellaunus]]
 
*[[Cassivellaunus]]
 
*[[Cadwaladr]]
 
*[[Cadwaladr]]
Dòng 23: Dòng 24:
 
*[[Urien]]
 
*[[Urien]]
 
*[[Uther Pendragon]]
 
*[[Uther Pendragon]]
===Triều đình Camelot===
+
{{div col end}}
 +
;;'''Triều đình Camelot'''
 
* [[Vua Arthur]]
 
* [[Vua Arthur]]
 
* [[Đoàn Trác huynh đệ]]
 
* [[Đoàn Trác huynh đệ]]
 
* [[Guinevere]] - phu nhân Arthur
 
* [[Guinevere]] - phu nhân Arthur
* [[Excalibur]] - bảo kiếm Arthur, còn gọi ''thanh gươm hát''
+
* [[Excalibur]] - bảo kiếm Arthur, còn gọi ''ca tụng kiếm''
 
* [[Uther Pendragon]] - cha Arthur
 
* [[Uther Pendragon]] - cha Arthur
 
* [[Mordred]] - con Arthur với chị ruột
 
* [[Mordred]] - con Arthur với chị ruột
 
* [[Avalon]] - nơi Arthur an nghỉ vĩnh hằng
 
* [[Avalon]] - nơi Arthur an nghỉ vĩnh hằng
===Đoàn Trác huynh đệ===
+
;;'''Đoàn Trác huynh đệ'''
Gồm tôn xưng Sir (đức ông) và nguyên danh.
+
Gồm tôn xưng Sir (tôn ông) và nguyên danh.
 +
{{div col|colwidth=12em}}
 
* [[Agravain]]
 
* [[Agravain]]
 
* [[Bedivere]]
 
* [[Bedivere]]
Dòng 54: Dòng 57:
 
* [[Tristan]]
 
* [[Tristan]]
 
* [[Ywain]]
 
* [[Ywain]]
===Giang hồ===
+
{{div col end}}
 +
;;'''Giang hồ'''
 
* [[Ector]]
 
* [[Ector]]
 
* [[Hồ trung yêu nữ]] - nữ thần hai lần ban [[Excalibur]] cho Arthur và một lần thu lại
 
* [[Hồ trung yêu nữ]] - nữ thần hai lần ban [[Excalibur]] cho Arthur và một lần thu lại
 +
* Bà vương [[Mab]] - nữ thần thống lĩnh [[Linh vật giáo|cựu giáo]]
 
* [[Merlin]] - pháp sư kiêm thầy dạy học cho Arthur
 
* [[Merlin]] - pháp sư kiêm thầy dạy học cho Arthur
 
* [[Morgan Tiên Nữ]] - chị ruột kiêm tình nhân Arthur, có với Arthur đứa con [[Mordred]]
 
* [[Morgan Tiên Nữ]] - chị ruột kiêm tình nhân Arthur, có với Arthur đứa con [[Mordred]]
==Xem thêm==
+
===Sự kiện===
 +
{{div col|colwidth=30em}}
 +
* Rợ Sachsen xâm lăng Brittania
 +
* Khổng nhân giúp Merlin dựng Stonehenge
 +
* Vortigern tiếm ngôi Constant
 +
* Chiến tranh Uther Pendragon với Vortigern
 +
* Thiếu niên Arthur rút thanh gươm trong đá
 +
* Vua Arthur dựng đô thành Camelot và lập Đoàn Trác huynh đệ
 +
* Vua Arthur lập vương hậu Guinevere
 +
* Vua Arthur bị chị ruột Morgan quyến rũ sinh ra Mordred
 +
* Sứ mạng săn lùng Thánh Tước
 +
* Galahad và Percival tìm được Thánh Tước
 +
* Guinevere tư thông Lancelot
 +
* Trận Camlann
 +
* Cái chết vua Arthur
 +
* Triều đình Camelot suy vong
 +
{{div col end}}
 +
==Văn hóa==
 +
Truyền thuyết Arthur là thành tựu trọng yếu của [[văn học Âu châu]] [[trung đại]], được coi như nền tảng kiến tạo bản sắc [[phong hóa]] và [[ngôn ngữ]] nhiều [[quốc gia]] [[Âu châu]] [[cận đại]]<ref>voir [[Wace]], [https://books.google.fr/books?id=e6oZAAAAYAAJ&printsec=frontcover&dq=brut+wace&hl=fr&ei=ZwDdTZyuI4q88gOi760F&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false ''Roman de Brut''].</ref>.
 +
==Tham khảo==
 
* [[Anh quốc liệt vương sử]]
 
* [[Anh quốc liệt vương sử]]
* [[Văn học kị sĩ]]
+
* [[Tristan và Iseult]]
* [[Thập tự chinh]]
+
==Liên kết==
==Tham khảo==
+
{{reflist|4}}
<references/>
 
 
===Tài liệu===
 
===Tài liệu===
* {{cite book |first=Derek |last=Pearsall |title=Arthurian Romance: a short introduction |publisher=Blackwell |location=Oxford |date=2005 |ref=harv }} {{ISBN|9780631233206}}
+
* {{cite book |first=Derek |last=Pearsall |title=Arthurian Romance: a short introduction |publisher=Blackwell |location=Oxford |date=2005 |ref=harv }}
* {{cite book |first=D.H. |last=Green |title=The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150–1220 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |date=2005 |ref=harv }} {{ISBN|9780521049566}}
+
* {{cite book |first=D.H. |last=Green |title=The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150–1220 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |date=2005 |ref=harv }}
* {{cite book |editor-first=Carol |editor-last=Dover |title=A Companion to the Lancelot-Grail Cycle |publisher=Boydell & Brewer |date=2005 |ref=harv }} {{ISBN|9781843842453}}
+
* {{cite book |editor-first=Carol |editor-last=Dover |title=A Companion to the Lancelot-Grail Cycle |publisher=Boydell & Brewer |date=2005 |ref=harv }}
 
===Tư liệu===
 
===Tư liệu===
 
*[http://www.lib.rochester.edu/camelot/AUTHMENU.htm The Camelot Project] contains a large selection of Arthurian etexts from the sixth to the early 20th centuries
 
*[http://www.lib.rochester.edu/camelot/AUTHMENU.htm The Camelot Project] contains a large selection of Arthurian etexts from the sixth to the early 20th centuries

Bản hiện tại lúc 09:39, ngày 15 tháng 11 năm 2020

Truyền thuyết Arthur (Anh văn : Arthurian legend) là dụng ngữ mô tả các tài liệu thế tục xuất hiện ở trung kì trung đại chủ yếu xoay quanh hành trạng vua Arthur cùng nhiều nhân vật huyền huyễn khác.

Lịch sử[sửa]

Tác phẩm được coi là khởi thủy hệ thống truyền thuyết Arthur là sử thi Bài ca của người Sachsen (La chanson des Saisnes) của ngâm du thi nhân Jean Bodel, lấy chất liệu từ những huyền thoại rải rác của người La Mã, dân Moor và một số sự tích khác, bối cảnh là xứ Brittania và miền Brittany tương ứng quần đảo Anh và Đông Bắc Pháp ngày nay nhưng ở thời kì La Mã đế quốc vừa triệt thoái khỏi các vùng bao quanh Bắc Hải, tức thế kỉ V hoặc sớm hơn chút[1].

Trong nhiều thế kỉ hậu kì trung đại cho tới những năm hậu Đệ nhị thế chiến, các giới văn nghệ và khảo cổ diễn ra những cuộc tranh cãi quyết liệt về thực hư nhân vật vua Arthur cũng như những nhân vật vây quanh ngài. Thậm chí ngay từ trung kì trung đại, giữa các quân vương AnhCymru đã xảy ra tranh chấp di sản vua Arthur, gồm : Địa điểm được cho là đô thành Camelot, nấm mồ chôn vua Arthur và phu nhân... hoặc từng diễn ra những cuộc giao chiến để chiếm trọn Thánh Tước và bảo kiếm Excalibur, mặc dù tựu trung, những di vật ấy đều chưa được kiểm chứng rõ ràng[2].

Nhân vật[sửa]

Danh tính các nhân vật truyền thuyết Arthur vốn tồn tại cả ở dạng khẩu truyền và thành văn nên chưa có thống kê chính xác về số lượng cách gọi. Trong giới hạn Bách khoa Toàn thư Việt Nam, chuẩn mực được tạm dùng là Anh ngữ.

Quân chủ sáng lập
Triều đình Camelot
Đoàn Trác huynh đệ

Gồm tôn xưng Sir (tôn ông) và nguyên danh.

Giang hồ

Sự kiện[sửa]

  • Rợ Sachsen xâm lăng Brittania
  • Khổng nhân giúp Merlin dựng Stonehenge
  • Vortigern tiếm ngôi Constant
  • Chiến tranh Uther Pendragon với Vortigern
  • Thiếu niên Arthur rút thanh gươm trong đá
  • Vua Arthur dựng đô thành Camelot và lập Đoàn Trác huynh đệ
  • Vua Arthur lập vương hậu Guinevere
  • Vua Arthur bị chị ruột Morgan quyến rũ sinh ra Mordred
  • Sứ mạng săn lùng Thánh Tước
  • Galahad và Percival tìm được Thánh Tước
  • Guinevere tư thông Lancelot
  • Trận Camlann
  • Cái chết vua Arthur
  • Triều đình Camelot suy vong

Văn hóa[sửa]

Truyền thuyết Arthur là thành tựu trọng yếu của văn học Âu châu trung đại, được coi như nền tảng kiến tạo bản sắc phong hóangôn ngữ nhiều quốc gia Âu châu cận đại[3].

Tham khảo[sửa]

Liên kết[sửa]

  1. voir Aimé Petit, L'anachronisme dans les romans antiques du XIIe, Champion 2002.
  2. Joseph Bédier, Les légendes épiques, Champion, 1908-1913.
  3. voir Wace, Roman de Brut.

Tài liệu[sửa]

  • Pearsall, Derek (2005), Arthurian Romance: a short introduction, Oxford: BlackwellCS1 maint: ref=harv (link)
  • Green, D.H. (2005), The Beginnings of Medieval Romance: Fact and fiction, 1150–1220, Cambridge: Cambridge University PressCS1 maint: ref=harv (link)
  • Dover, Carol, bt. (2005), A Companion to the Lancelot-Grail Cycle, Boydell & BrewerCS1 maint: ref=harv (link)

Tư liệu[sửa]