Khác biệt giữa các bản “La Niña”
Dòng 3: Dòng 3:
 
'''La Niña''' là pha lạnh của [[El Niño–Dao động phương Nam]] (ENSO) và sự lạnh đi diện rộng của bề mặt Trung và Đông Thái Bình Dương nhiệt đới.<ref name="Scaife">{{cite journal | last1 = Scaife | first1 = Adam | last2 = Guilyardi | first2 = Eric | last3 = Cain | first3 = Michelle | last4 = Gilbert | first4 = Alyssa | title = What is the El Niño–Southern Oscillation? | journal = Weather | date = 23 January 2019 | volume = 74 | issue = 7 | pages = 250–251 | doi = 10.1002/wea.3404 | s2cid = 126993827 | doi-access = free}}</ref><ref name="WMO">{{cite book | date = 2014 | title = El Niño/Southern Oscillation | url = https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=7888 | publisher = World Meteorological Organization | isbn = 978-92-63-11145-6}}</ref>{{rp|2}} Trong quá khứ, La Niña ít được quan tâm hơn phiên bản đối lập với nó là [[El Niño]] hay pha nóng ENSO.<ref name="Glantz"/>{{rp|6}} Ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi El Niño được nhìn nhận là hiện tượng thời tiết nguy hiểm đáng lo ngại thì trạng thái không El Niño, bao gồm trung tính và La Niña, đều được xem như bình thường.<ref name="Glantz"/>{{rp|7}} Mặc dù vậy cả El Niño và La Niña đều có thể gây ra những hậu quả tương tự thông qua những tác động khác nhau.<ref name="Glantz">{{cite book | last = Glantz | first = Michael H. | title = La Niña and Its Impacts: Facts and Speculation | publisher = United Nations University Press | publication-place = Tokyo | date = 2002 | isbn = 0-585-43416-6}}</ref>{{rp|6}}
 
'''La Niña''' là pha lạnh của [[El Niño–Dao động phương Nam]] (ENSO) và sự lạnh đi diện rộng của bề mặt Trung và Đông Thái Bình Dương nhiệt đới.<ref name="Scaife">{{cite journal | last1 = Scaife | first1 = Adam | last2 = Guilyardi | first2 = Eric | last3 = Cain | first3 = Michelle | last4 = Gilbert | first4 = Alyssa | title = What is the El Niño–Southern Oscillation? | journal = Weather | date = 23 January 2019 | volume = 74 | issue = 7 | pages = 250–251 | doi = 10.1002/wea.3404 | s2cid = 126993827 | doi-access = free}}</ref><ref name="WMO">{{cite book | date = 2014 | title = El Niño/Southern Oscillation | url = https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=7888 | publisher = World Meteorological Organization | isbn = 978-92-63-11145-6}}</ref>{{rp|2}} Trong quá khứ, La Niña ít được quan tâm hơn phiên bản đối lập với nó là [[El Niño]] hay pha nóng ENSO.<ref name="Glantz"/>{{rp|6}} Ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi El Niño được nhìn nhận là hiện tượng thời tiết nguy hiểm đáng lo ngại thì trạng thái không El Niño, bao gồm trung tính và La Niña, đều được xem như bình thường.<ref name="Glantz"/>{{rp|7}} Mặc dù vậy cả El Niño và La Niña đều có thể gây ra những hậu quả tương tự thông qua những tác động khác nhau.<ref name="Glantz">{{cite book | last = Glantz | first = Michael H. | title = La Niña and Its Impacts: Facts and Speculation | publisher = United Nations University Press | publication-place = Tokyo | date = 2002 | isbn = 0-585-43416-6}}</ref>{{rp|6}}
  
−
La Niña xảy ra khi nhiệt độ bề mặt biển ở Trung và Đông Thái Bình Dương xích đạo (170°T–120°T, 5°B–5°N) duy trì thấp hơn trung bình 0,5 °C hoặc hơn.<ref name="Boyne">{{cite web | url = https://www.weather.gov/arx/why_lanina | title = What is La Niña? | last = Boyne | first = Jeff | publisher = NWS La Crosse, WI | access-date = 8 May 2023}}</ref> Sự thay đổi nhiệt độ này gắn liền với sự thay đổi áp suất khí quyển trên một phạm vi rộng lớn hay còn được gọi là dao động phương Nam.<ref name="WMO"/>{{rp|3}} Cụ thể đó là sự biến thiên khí áp mực nước biển giữa trạm quan trắc ở [[Darwin (Úc)|Darwin]] (Australia) và [[Tahiti]] (Nam Thái Bình Dương), được đo lường bằng Chỉ số dao động phương Nam (SOI).<ref name="NCEI/TD">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/technical-discussion | title = ENSO/Technical Discussion | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref> Vào thời kỳ La Niña SOI có giá trị dương, tức khí áp ở Tahiti cao và khí áp ở Darwin thấp hơn trung bình.<ref name="NCEI/SOI">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/soi | title = ENSO/Southern Oscillation Index (SOI) | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref>
+
La Niña xảy ra khi nhiệt độ bề mặt biển ở Trung và Đông Thái Bình Dương xích đạo (170°T–120°T, 5°B–5°N) duy trì thấp hơn trung bình 0,5 °C hoặc hơn.<ref name="Boyne">{{cite web | url = https://www.weather.gov/arx/why_lanina | title = What is La Niña? | last = Boyne | first = Jeff | publisher = NWS La Crosse, WI | access-date = 8 May 2023 | archive-url = http://web.archive.org/web/20230508033902/https://www.weather.gov/arx/why_lanina | archive-date = 8 May 2023 | url-status = live}}</ref> Sự thay đổi nhiệt độ này gắn liền với sự thay đổi áp suất khí quyển trên một phạm vi rộng lớn hay còn được gọi là dao động phương Nam.<ref name="WMO"/>{{rp|3}} Cụ thể đó là sự biến thiên khí áp mực nước biển giữa trạm quan trắc ở [[Darwin (Úc)|Darwin]] (Australia) và [[Tahiti]] (Nam Thái Bình Dương), được đo lường bằng Chỉ số dao động phương Nam (SOI).<ref name="NCEI/TD">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/technical-discussion | title = ENSO/Technical Discussion | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref> Vào thời kỳ La Niña SOI có giá trị dương, tức khí áp ở Tahiti cao và khí áp ở Darwin thấp hơn trung bình.<ref name="NCEI/SOI">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/soi | title = ENSO/Southern Oscillation Index (SOI) | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref>
  
 
{{clear}}
 
{{clear}}

Phiên bản lúc 10:40, ngày 8 tháng 5 năm 2023

Trạng thái La Niña: nước ấm và đối lưu khí quyển dịch về phía tây.
Dị thường nhiệt độ bề mặt biển vào tháng 11 năm 2007, cho thấy La Niña đang diễn ra.

La Niña là pha lạnh của El Niño–Dao động phương Nam (ENSO) và sự lạnh đi diện rộng của bề mặt Trung và Đông Thái Bình Dương nhiệt đới.[1][2]:2 Trong quá khứ, La Niña ít được quan tâm hơn phiên bản đối lập với nó là El Niño hay pha nóng ENSO.[3]:6 Ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi El Niño được nhìn nhận là hiện tượng thời tiết nguy hiểm đáng lo ngại thì trạng thái không El Niño, bao gồm trung tính và La Niña, đều được xem như bình thường.[3]:7 Mặc dù vậy cả El Niño và La Niña đều có thể gây ra những hậu quả tương tự thông qua những tác động khác nhau.[3]:6

La Niña xảy ra khi nhiệt độ bề mặt biển ở Trung và Đông Thái Bình Dương xích đạo (170°T–120°T, 5°B–5°N) duy trì thấp hơn trung bình 0,5 °C hoặc hơn.[4] Sự thay đổi nhiệt độ này gắn liền với sự thay đổi áp suất khí quyển trên một phạm vi rộng lớn hay còn được gọi là dao động phương Nam.[2]:3 Cụ thể đó là sự biến thiên khí áp mực nước biển giữa trạm quan trắc ở Darwin (Australia) và Tahiti (Nam Thái Bình Dương), được đo lường bằng Chỉ số dao động phương Nam (SOI).[5] Vào thời kỳ La Niña SOI có giá trị dương, tức khí áp ở Tahiti cao và khí áp ở Darwin thấp hơn trung bình.[6]

Tham khảo

  1. ↑ Scaife, Adam; Guilyardi, Eric; Cain, Michelle; Gilbert, Alyssa (ngày 23 tháng 1 năm 2019), "What is the El Niño–Southern Oscillation?", Weather, 74 (7): 250–251, doi:10.1002/wea.3404, S2CID 126993827
  2. ↑ a b El Niño/Southern Oscillation, World Meteorological Organization, 2014, ISBN 978-92-63-11145-6
  3. ↑ a b c Glantz, Michael H. (2002), La Niña and Its Impacts: Facts and Speculation, Tokyo: United Nations University Press, ISBN 0-585-43416-6
  4. ↑ Boyne, Jeff, What is La Niña?, NWS La Crosse, WI, lưu trữ từ tài liệu gốc ngày 8 tháng 5 năm 2023, truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023
  5. ↑ ENSO/Technical Discussion, National Centers for Environmental Information, truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023
  6. ↑ ENSO/Southern Oscillation Index (SOI), National Centers for Environmental Information, truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2023
Lấy từ “https://bktt.vn/index.php?title=La_Niña&oldid=22943”