Khác biệt giữa các bản “Kỷ Jura”
| Dòng 2: | Dòng 2: | ||
[[File:Pangaea 200Ma.jpg|thumb|upright=1.3|[[Siêu lục địa Pangaea]] tại điểm khởi đầu kỷ Jura, khoảng 200 triệu năm trước]] | [[File:Pangaea 200Ma.jpg|thumb|upright=1.3|[[Siêu lục địa Pangaea]] tại điểm khởi đầu kỷ Jura, khoảng 200 triệu năm trước]] | ||
'''Kỷ Jura''' là [[kỷ địa chất]] kéo dài 56 triệu năm từ lúc [[kỷ Trias]] kết thúc 201 triệu năm trước đến khi [[kỷ Creta]] bắt đầu 145 triệu năm trước.{{sfn|Foster|2020|pp=4-5}}{{sfn|Torsvik|Cocks|2016|p=209}} Kỷ này được đặt tên theo [[dãy núi Jura]] nằm dọc biên giới giữa Pháp và Thụy Sĩ.{{sfn|Torsvik|Cocks|2016|p=209}}{{sfn|Ogg|Ogg|Gradstein|2016|p=151}} | '''Kỷ Jura''' là [[kỷ địa chất]] kéo dài 56 triệu năm từ lúc [[kỷ Trias]] kết thúc 201 triệu năm trước đến khi [[kỷ Creta]] bắt đầu 145 triệu năm trước.{{sfn|Foster|2020|pp=4-5}}{{sfn|Torsvik|Cocks|2016|p=209}} Kỷ này được đặt tên theo [[dãy núi Jura]] nằm dọc biên giới giữa Pháp và Thụy Sĩ.{{sfn|Torsvik|Cocks|2016|p=209}}{{sfn|Ogg|Ogg|Gradstein|2016|p=151}} | ||
| + | |||
| + | Kỷ Jura bắt đầu với [[sự kiện tuyệt chủng Trias–Jura]], một trong những vụ tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất [[liên đại Hiển Sinh]].<ref>{{cite book | editor1-first = Virgil L. | editor1-last = Sharpton | editor2-first = Peter D. | editor2-last = Ward | title = Geological Society of America Special Papers | last = Hallam | first = A. | chapter = The end-Triassic mass extinction event | date = 1990 | pages = 577–584 | publisher = Geological Society of America | doi = 10.1130/SPE247-p577}}</ref> | ||
Xuyên suốt kỷ Jura, cũng như hầu hết [[đại Trung Sinh]], những cánh rừng rậm mọc lên gần hai cực và đón ánh nắng liên tục trong hàng tháng.<ref name="SellwoodValdes"/> Mực nước biển nhiều lúc cao hơn ngày nay gần 100 m và đại dương nhìn chung ấm hơn.{{sfn|Foster|2020|p=48}} Dưới đại dương sâu, nhiệt độ cao hơn ngày nay khoảng 8 °C.<ref name="SellwoodValdes"/> Khí hậu toàn cầu ấm hơn khoảng 5 đến 10 °C, tạo độ ẩm không khí cao và tăng cường đáng kể [[chu kỳ thủy văn]].<ref name="SellwoodValdes"/> Mưa chủ yếu diễn ra ở [[đại dương]], để cho những [[hoang mạc]] lớn mở rộng trong lục địa.<ref name="SellwoodValdes"/> Các [[phiến băng]] cực hay [[chỏm băng]] mặt đất hầu như không tồn tại do nhiệt độ mùa hè cao.<ref name="SellwoodValdes"/> Khí hậu ấm áp đi kèm với nồng độ CO<sub>2</sub> khí quyển cao gấp ít nhất bốn lần ngày nay.<ref name="SellwoodValdes">{{cite journal | last1 = Sellwood | first1 = Bruce W. | last2 = Valdes | first2 = Paul J. | title = Jurassic climates | journal = Proceedings of the Geologists' Association | date = January 2008 | volume = 119 | issue = 1 | pages = 5–17 | doi = 10.1016/S0016-7878(59)80068-7}}</ref> | Xuyên suốt kỷ Jura, cũng như hầu hết [[đại Trung Sinh]], những cánh rừng rậm mọc lên gần hai cực và đón ánh nắng liên tục trong hàng tháng.<ref name="SellwoodValdes"/> Mực nước biển nhiều lúc cao hơn ngày nay gần 100 m và đại dương nhìn chung ấm hơn.{{sfn|Foster|2020|p=48}} Dưới đại dương sâu, nhiệt độ cao hơn ngày nay khoảng 8 °C.<ref name="SellwoodValdes"/> Khí hậu toàn cầu ấm hơn khoảng 5 đến 10 °C, tạo độ ẩm không khí cao và tăng cường đáng kể [[chu kỳ thủy văn]].<ref name="SellwoodValdes"/> Mưa chủ yếu diễn ra ở [[đại dương]], để cho những [[hoang mạc]] lớn mở rộng trong lục địa.<ref name="SellwoodValdes"/> Các [[phiến băng]] cực hay [[chỏm băng]] mặt đất hầu như không tồn tại do nhiệt độ mùa hè cao.<ref name="SellwoodValdes"/> Khí hậu ấm áp đi kèm với nồng độ CO<sub>2</sub> khí quyển cao gấp ít nhất bốn lần ngày nay.<ref name="SellwoodValdes">{{cite journal | last1 = Sellwood | first1 = Bruce W. | last2 = Valdes | first2 = Paul J. | title = Jurassic climates | journal = Proceedings of the Geologists' Association | date = January 2008 | volume = 119 | issue = 1 | pages = 5–17 | doi = 10.1016/S0016-7878(59)80068-7}}</ref> | ||
Phiên bản lúc 09:42, ngày 5 tháng 1 năm 2022
Siêu lục địa Pangaea tại điểm khởi đầu kỷ Jura, khoảng 200 triệu năm trước
Kỷ Jura là kỷ địa chất kéo dài 56 triệu năm từ lúc kỷ Trias kết thúc 201 triệu năm trước đến khi kỷ Creta bắt đầu 145 triệu năm trước.[1][2] Kỷ này được đặt tên theo dãy núi Jura nằm dọc biên giới giữa Pháp và Thụy Sĩ.[2][3]
Kỷ Jura bắt đầu với sự kiện tuyệt chủng Trias–Jura, một trong những vụ tuyệt chủng hàng loạt lớn nhất liên đại Hiển Sinh.[4]
Xuyên suốt kỷ Jura, cũng như hầu hết đại Trung Sinh, những cánh rừng rậm mọc lên gần hai cực và đón ánh nắng liên tục trong hàng tháng.[5] Mực nước biển nhiều lúc cao hơn ngày nay gần 100 m và đại dương nhìn chung ấm hơn.[6] Dưới đại dương sâu, nhiệt độ cao hơn ngày nay khoảng 8 °C.[5] Khí hậu toàn cầu ấm hơn khoảng 5 đến 10 °C, tạo độ ẩm không khí cao và tăng cường đáng kể chu kỳ thủy văn.[5] Mưa chủ yếu diễn ra ở đại dương, để cho những hoang mạc lớn mở rộng trong lục địa.[5] Các phiến băng cực hay chỏm băng mặt đất hầu như không tồn tại do nhiệt độ mùa hè cao.[5] Khí hậu ấm áp đi kèm với nồng độ CO2 khí quyển cao gấp ít nhất bốn lần ngày nay.[5]
Tham khảo
- ↑ Foster 2020, tr. 4-5.
- ↑ a b Torsvik & Cocks 2016, tr. 209.
- ↑ Ogg, Ogg & Gradstein 2016, tr. 151.
- ↑ Hallam, A. (1990), "The end-Triassic mass extinction event", trong Sharpton, Virgil L.; Ward, Peter D. (bt.), Geological Society of America Special Papers, Geological Society of America, tr. 577–584, doi:10.1130/SPE247-p577
- ↑ a b c d e f Sellwood, Bruce W.; Valdes, Paul J. (tháng 1 năm 2008), "Jurassic climates", Proceedings of the Geologists' Association, 119 (1): 5–17, doi:10.1016/S0016-7878(59)80068-7
- ↑ Foster 2020, tr. 48.
Sách
- Torsvik, Trond H.; Cocks, L. Robin M. (2016), Earth History and Palaeogeography, Cambridge University Press, doi:10.1017/9781316225523, ISBN 978-1-107-10532-4
- Foster, John (2020), Jurassic West, Second Edition: The Dinosaurs of the Morrison Formation and Their World, Indiana University Press, ISBN 978-0-253-05158-5
- Ogg, James G.; Ogg, Gabi M.; Gradstein, Felix M. (2016), A Concise Geologic Time Scale: 2016, Elsevier, doi:10.1016/C2009-0-64442-1, ISBN 978-0-444-63771-0
