Mục từ này chưa được bình duyệt và có thể cần sự giúp đỡ của bạn để hoàn thiện.Res Gestae Divi Augusti (tạm dịch Augustus chí thánh công nghiệp kí hoặc Augustus chí thánh kỉ công bi văn) là nhan đề hậu thế đặt cho bài minh văn trên đồng trụ tại lăng mộ sa hoàng Augustus.
Tác phẩm được xác nhận là một trong những tài liệu cổ đại nguyên vẹn nhất còn tới nay.
Lịch sử
Cứ văn bản, tác phẩm được soạn ngay sau khi sa hoàng Augustus băng hà (năm 14 Công Nguyên), nhưng có lẽ đã được thực hiện trước đó nhiều năm và qua nhiều lần sửa đổi. Văn bản này được Augustus chỉ định làm di chúc của mình nên yêu cầu nguyên lão viện tiến hành điêu khắc.
Nguyên bản được chạm trên đôi đồng trụ trước cửa lăng mộ sa hoàng Augustus, nay án ngữ khu cổ tích Campus Martius thuộc đô thành Roma. Qua biến động thời gian, đôi đồng trụ ấy đã mất.
Tuy nhiên, trong thời kì La Mã đế quốc hưng thịnh, bài minh được sao thành nhiều bản khắc trên thạch bi rất nhiều thần điện trải khắp không gian đế quốc, mà đa số tồn tại ở dạng song ngữ Hi-La. Nhờ thế, học giới hiện đại dựa vào bản khắc hoàn hảo nhất tại Ankara để phục chế nội dung tác phẩm này.
Toàn bài minh gồm 35 đoạn, chia 4 chương, kèm lời tựa và bạt. Tựu trung lược thuật hành trạng và những tuyên ngôn chính trị của sa hoàng Augustus dưới ngôi kể thứ nhất (ego), nhưng tác giả chắc hẳn là thư lại hầu cận sa hoàng. Tác phẩm để lại cho hậu thế sự am hiểu nhất định về văn phạm Cổ La Mã.
- Tựa : Lược thuật sự nghiệp sa hoàng Augustus.
- Đoạn 02 → 14 : Thành tựu chính trị. Liệt kê quá trình thăng tiến và những vinh dự chính trị đã đạt (cố ý không đề cập thẳng nguyên danh những đấu thủ chính trị cũ).
- Đoạn 15 → 24 : Thành tựu công ích. Liệt kê những dịp ban phát của cải và đất đai cho quân dân, chứng minh đóng góp ấy từ tiền túi bản thân.
- Đoạn 25 → 33 : Thành tựu quân sự. Mô tả các hoạt động quân sự và việc lập liên minh với thế lực ngoài La Mã tại Địa Trung Hải.
- Đoạn 34 → 35 : Tuyên ngôn chính trị. Nêu quan điểm chính trị của cá nhân ở cương vị độc lập với chính phủ.
- Bạt : Lược thuật bài minh, liệt kê những công trình đã hạ lệnh thi công hoặc tái thiết, chứng minh rằng đã dốc vốn 600 triệu denarius (tương đương 100 tỉ USD năm 2020).
Phần Tựa và Nội Dung soạn từ trước, riêng Bạt chỉ được soạn sau khi sa hoàng mất.
