Bức xạ ion hóa là bức xạ mang đủ năng lượng để tách electron ra khỏi nguyên tử hay phân tử, tạo ra các ion điện tích dương và electron tự do phản ứng mạnh.[1][2] Chúng bao gồm những bức xạ điện từ có tần số lớn hơn 1015 Hz cùng các mảnh và hạt nguyên tử di chuyển với tốc độ cao, ngang tốc độ ảnh sáng với bức xạ điện từ (380.000 km/s) và 10 đến 98% với các hạt tùy vào năng lượng.[3] Ở mức năng lượng rất cao, chúng thậm chí có thể tách cả proton và neutron, do đó phá vỡ hạt nhân của nguyên tử.[1] Các ion sinh ra còn có thể biến đổi thành các gốc tự do, phá hỏng thêm nhiều phân tử.[4] Bức xạ ion hóa thường liên quan đến năng lượng hạt nhân, ở đó chúng là hiệu ứng phụ tiềm năng nguy hại và phải được theo dõi cũng như kiểm soát chặt chẽ; hay thứ khác là vũ khí hạt nhân khi chúng làm tăng tính chất tàn phá của vụ nổ hạt nhân.[5]
Một số loại bức xạ ion hóa được gọi là "tia", số khác thì gọi là "hạt", điều này không quan trọng.[1]
Tham khảo
- ↑ a b c Claisse 2016, tr. 101.
- ↑ Jaffe & Taylor 2018, tr. 372.
- ↑ Luckey 2019, tr. 9.
- ↑ Jaffe & Taylor 2018, tr. 372–373.
- ↑ Jaffe & Taylor 2018, tr. 373.
Sách
- Jaffe, Robert L.; Taylor, Washington (2018), The Physics of Energy, Cambridge University Press, doi:10.1017/9781139061292, ISBN 978-1-139-06129-2
- Claisse, Peter A. (2016), Civil Engineering Materials, Elsevier, doi:10.1016/C2014-0-03170-X, ISBN 978-0-08-100275-9
- Luckey, T. D. (2019), Hormesis with Ionizing Radiation, CRC Press, doi:10.1201/9780429276552, ISBN 978-0-429-27655-2
