Mục từ này cần được bình duyệt
Historíai (Hiródotos)/đang phát triển
Phiên bản vào lúc 09:53, ngày 15 tháng 11 năm 2020 của Taitamtinh (Thảo luận | đóng góp) (Taitamtinh đã đổi Historíai (Hiródotos) thành Historíai (Hiródotos)/đang phát triển: Quá 30 ngày chưa bình duyệt nên chuyển sang không gian bài đang phát triển)
(khác) ← Phiên bản cũ | xem phiên bản hiện hành (khác) | Phiên bản mới → (khác)
Historíai
(Khảo lục)
POxy v0017 n2099 a 01 hires.jpg
Mảnh papyrus kí hiệu P. Oxy. 2099, P. Oxy. XVII 2099, P. Oxy. 17 2099 phát hiện tại Ai Cập năm 1896.
Tác giảHiródotos xứ Halikarnāssós
Dịch giảLê Đình Chi
Trần Tuấn Hải
Địa điểmStandard of Cyrus the Great.svg Ba Tư
Ngôn ngữHi văn
Thể loạiTùng thoại
Chủ đềBiên niên sử
Thời điểm
≈ 430 TCN

Historíai (chính văn : Ἱστορίαι, tạm dịch : Tham cứu lục / Khảo lục) là nhan đề hậu thế đặt cho trứ tác lừng danh nhất của tác gia Hiródotos xứ Halikarnāssós, hoàn thành khoảng năm 430 TCN[1].

Lịch sử

Tác gia Hiródotos xứ Halikarnāssós người Cổ Hi Lạp sống ở giai đoạn 484 - 425 TCN gia công soạn sách bằng phương ngữ Íōn, mà chỉ với mục đích ghi lại những tham cứu (Istoríai) của mình về chiến tranh Hi Lạp - Ba Tư (499 - 449 TCN), sự kiện có ảnh hưởng lớn nhất đương thời và cũng làm thay đổi cục diện thế giới chung. Văn bản cổ nhất còn lưu lại tới nay là một sao bản không hoàn chỉnh trên papyrus thế kỉ II SCN.

Tác phẩm được học giới hiện đại coi là tiên phong trong phương pháp biên niên sử Tây phương[2]. Mặt khác, cũng là một trong những nguồn cứ liệu thỏa đáng nhất về bối cảnh Âu châu, Trung Đông và Bắc Phi cổ đại.

Nội dung

Nguyên bản tới nay đã mất, chỉ còn sao bản và dị bản.

  • Quyển I (Kleió) : Kí thuật vua Ba Tư Kūruš Đệ Nhị quật khởi chinh phục xứ Lȳdíā miền Tiểu Á
  • Quyển II (Eftérpi) : Tình huống Ai Cập
  • Quyển III (Tháleia) : Tình huống các vua Kabūjiya Đệ Nhị và Dārayavahuš Đệ Nhất
  • Quyển IV (Melpoméni) : Vua Dārayavahuš dấy binh kháng rợ Skýthis và Libyā
  • Quyển V (Terpsichóri) : Người Iōnía phản kháng ách thống trị của Ba Tư, người Athênai vì hiệp trợ Iōnía mà chuốc thù Ba Tư
  • Quyển VI (Erató) : Vua Dārayavahuš công phạt Hi Lạp, xách động chiến dịch Marathōnos
  • Quyển VII (Polýmnia) : Vua Xšayaṛšā tái phạt Hi Lạp, gây chiến dịch Thermopylōn
  • Quyển VIII (Ouranía) : Hạm đội Hi Lạp thắng Ba Tư trong hải chiến Salamînos
  • Quyển IX (Kalliópi) : Liên quân Hi Lạp phản công Ba Tư ở Sistós
Dư đồ địa cầu theo thế giới quan Hiródotos.
Thủ cảo
Ấn bản
  • C. Hude (ed.) Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens. (Oxford 1908)
  • C. Hude (ed.) Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens. (Oxford 1908)
  • H. B. Rosén (ed.) Herodoti Historiae. Vol. I: Libros I-IV continens. (Leipzig 1987)
  • H. B. Rosén (ed.) Herodoti Historiae. Vol. II: Libros V-IX continens indicibus criticis adiectis (Stuttgart 1997)
  • N. G. Wilson (ed.) Herodoti Historiae. Tomvs prior: Libros I-IV continens. (Oxford 2015)
  • N. G. Wilson (ed.) Herodoti Historiae. Tomvs alter: Libri V-IX continens. (Oxford 2015)
Dịch phẩm

Văn hóa

Tác gia đương thời Thoukūdídēs (460 - 400TCN) cho rằng, Khảo lục của Hiródotos quá nhiều truyền thuyết đáng nghi vấn về nội dung.

Hùng biện giả Marcus Tullius Cicero (106 - 43 TCN) lại suy tôn Hiródotos làm "tổ phụ sử học", mặc dù vẫn quả quyết, nhiều điều được tường thuật trong sách rất khó tin.

Tham khảo

Liên kết

  1. ↑ Herodotus (1987). The History, translated by David Gren. University of Chicago Press. ISBN 0-226-32770-1. pp. 37-38.
  2. ↑ Arnold, John H. (2000). History: A Very Short Introduction. Oxford University Press. 17. ISBN 0-19-285352-X.

Tài liệu

Quốc văn
  • Lê Đình Chi, Trần Tuấn Hải, [...] : Lịch sử (Historiai - Herodotus), OmegaBook & Nhà xuất bản Thế Giới, Hà Nội, 2019.
Ngoại văn
  • MIT Perseus
  • Searchable textfile
  • The Histories unabridged online audiobook.
  • Sheridan, Paul (ngày 17 tháng 8 năm 2015), The Inessential Guide to Herodotus, Anecdotes from Antiquity, truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2015
  • Books V–VIII by A. D. Godley translation with footnotes: The Histories, (Direct link to PDF (PDF))
  • Shunya─On Herodotus' Histories
  • Counterpunch─A Racist and Insulting Film: 300 vs. Iran (and Herodotus), by Gary Leupp, truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2008

Tư liệu

Lấy từ “https://bktt.vn/index.php?title=Historíai_(Hiródotos)/đang_phát_triển&oldid=8634”