Đồng thoại là một thể tài văn học dành cho đối tượng thiếu nhi, có tính thông tục và thường tồn tại ở phương pháp tường thoại.

Thuật ngữ

Trong học giới quốc tế hiện có hai cách gọi thể tài này :

• Märchen, conte de fées, fairy tale, wonder tale, magic tale... : Tạm hiểu "truyền thuyết kì ảo", vì đa số tác phẩm đều chủ trương nhân cách hóa những sự vật và hiện tượng trong tự nhiên.
• 童話 (Đồng thoại) : Nghĩa là "truyền thuyết kể cho trẻ em", bởi lí do, thể tài này được công chúng tiếp nhận ở hình thức tường thoại và chủ yếu đối tượng tiếp nhận là thiếu niên nhi đồng.

Ngoài ra, còn một cách gọi bao quát hơn là dân thoại (Volksmärchen, folk tale), do yếu tố khẩu truyền và hiếm khi xác định được tác giả cũng như thời đại sáng tác. Tuy nhiên, lối định danh này ít phổ biến.

Tại Việt Nam, giới truyền thông thường gọi phiếm thể tài này là cổ tích (thậm chí gọi sai truyện cổ-tích). Cách gọi xơ cứng này bắt nguồn từ việc tiếp nhận ấn phẩm Kho tàng cổ tích Việt Nam (tác giả Nguyễn Đổng Chi, ấn hành giai đoạn 1957 - 1982).

Lịch sử

Đồng thoại được xếp vào một trong những thể tài văn học lâu đời nhất, thường được xác định bằng điệp ngữ mở đầu ngày xửa ngày xưa... (很久很久以前, der var engang, es war einmal, il était une fois, it was once, once upon a time, once upon a day...). Một đặc điểm nhận dạng nữa là lối kết thúc có hậu, mà giới nghiên cứu thường gọi "kết thúc kiểu đồng thoại". Sơ khởi, đồng thoại không hướng đến đối tượng độc giả cụ thể, bởi mục đích thể tài này là giáo huấn. Đồng thoại được coi là sự kết tinh đồng dao, ngụ ngôn và thần thoại, vì hầu hết tác phẩm đều ngắn, ít đàm thoại, cả không gian, thời gian và nhân vật đều đầy tính huyễn tưởng.

Trong thời kì phát triển văn tự và các hình thức lưu trữ văn bản, có nhiều người tìm cách ghi lại đồng thoại để dễ lưu truyền hơn.

Xem thêm

• Ngụ ngôn
• Thần thoại
• Đồng dao