Kỷ Trias hay kỷ Tam Điệp là một kỷ địa chất kéo dài 51 triệu năm từ lúc kỷ Permi kết thúc 252 triệu năm trước đến khi kỷ Jura bắt đầu 201 triệu năm trước.[1][2][3] Cái tên Trias hay Tam Điệp nói đến ba tầng đá phân biệt xếp chồng lên nhau quan sát thấy ở Đức mà Friedrich von Alberti đã đặt tên vào năm 1834 là Buntsandstein (đá cát màu), Muschelkalk (đá vôi ngao), và Keuper (các lớp hơi đỏ không gốc biển).[4][5] Kỷ Trias bao gồm ba thế là Trias Sớm, Trias Giữa, và Trias Muộn khác biệt lớn về mặt thời gian khi mà Trias Muộn chiếm đến hơn hai phần ba kỷ.[1][4] Trias là kỷ đầu tiên của đại Trung Sinh và thường được gọi là "buổi đầu của thời đại khủng long" hay phù hợp hơn là "buổi đầu của các hệ sinh thái hiện đại".[6]
Bước sang kỷ Trias, sự sống bắt đầu quá trình hồi phục chậm chạp từ sự kiện tuyệt chủng Permi–Trias thảm khốc nhất trong lịch sử Trái đất.[7][8] Dưới đại dương, động vật thân mềm trong đó có lớp chân rìu và chân bụng trụ vững và phát triển.[9][2] Các loài bò sát bắt đầu xâm chiếm và thích ứng với môi trường biển, trở thành động vật săn mồi hàng đầu.[10][11] Trên mặt đất, các hệ sinh thái kỷ Permi sụp đổ và biến mất, thay thế là một hệ động vật không cân bằng, thiếu vắng thú ăn thịt đầu bảng hay ăn cỏ mà thống trị duy nhất chỉ có Lystrosaurus.
Tham khảo
- ↑ a b Cohen, K.M.; Finney, S.C.; Gibbard, P.L.; Fan, J.X. (tháng 10 năm 2021), "The ICS International Chronostratigraphic Chart" (PDF), stratigraphy.org, International Commission on Stratigraphy, truy cập ngày 29 tháng 1 năm 2022
- ↑ a b Benton, Michael J. (tháng 12 năm 2016), "The Triassic", Current Biology, 26 (23): R1214–R1218, doi:10.1016/j.cub.2016.10.060, PMID 27923124, S2CID 36861277
- ↑ Torsvik & Cocks 2016, tr. 196.
- ↑ a b Ogg, J.G.; Chen, Z.-Q.; Orchard, M.J.; Jiang, H.S. (2020), "The Triassic Period", trong Gradstein, Felix M.; Ogg, James G.; Schmitz, Mark D.; Ogg, Gabi M. (bt.), Geologic Time Scale 2020, Elsevier, tr. 903–953, doi:10.1016/B978-0-12-824360-2.00025-5,
The Trias of von Alberti (1834) united a trio of formations widespread in southern Germany—a lower Buntsandstein (colored sandstone), Muschelkalk (clam limestone), and an upper Keuper (nonmarine reddish beds).
- ↑ Sues & Fraser 2010, tr. 2.
- ↑ Sues & Fraser 2010, tr. 1.
- ↑ Sahney, Sarda; Benton, Michael J (ngày 15 tháng 1 năm 2008), "Recovery from the most profound mass extinction of all time", Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 275 (1636): 759–765, doi:10.1098/rspb.2007.1370, PMC 2596898, PMID 18198148, S2CID 2544611
- ↑ Scheyer, Torsten M.; Romano, Carlo; Jenks, Jim; Bucher, Hugo (ngày 19 tháng 3 năm 2014), "Early Triassic Marine Biotic Recovery: The Predators' Perspective", PLoS ONE, 9 (3): e88987, doi:10.1371/journal.pone.0088987, PMC 3960099, PMID 24647136, S2CID 13625184
- ↑ Torsvik & Cocks 2016, tr. 205.
- ↑ Motani, Ryosuke (ngày 19 tháng 5 năm 2009), "The Evolution of Marine Reptiles", Evolution: Education and Outreach, 2 (2): 224–235, doi:10.1007/s12052-009-0139-y, S2CID 44043921
- ↑ Tanner 2018, tr. 264.
Sách
- Torsvik, Trond H.; Cocks, L. Robin M. (2016), Earth History and Palaeogeography, Cambridge University Press, doi:10.1017/9781316225523, ISBN 978-1-107-10532-4
- Sues, Hans-Dieter; Fraser, Nicholas C. (2010), Triassic Life on Land: The Great Transition, Columbia University Press, ISBN 978-0-231-50941-1
- Tanner, Lawrence H., bt. (2018), The Late Triassic World: Earth in a Time of Transition, Springer, Cham, doi:10.1007/978-3-319-68009-5, ISBN 978-3-319-68009-5
