Dòng 2: | Dòng 2: | ||
[[File:Phobos_colour_2008.jpg|thumb|Ảnh màu giả Phobos được chụp bởi ''[[Tàu quỹ đạo Trinh sát Sao Hỏa]]''. Stickney, hố lớn nhất trên Phobos, ở bên phải.]] | [[File:Phobos_colour_2008.jpg|thumb|Ảnh màu giả Phobos được chụp bởi ''[[Tàu quỹ đạo Trinh sát Sao Hỏa]]''. Stickney, hố lớn nhất trên Phobos, ở bên phải.]] | ||
'''Phobos''' là vệ tinh lớn hơn trong hai [[vệ tinh tự nhiên]] của [[Sao Hỏa]].<ref name="NASA">{{cite web | url=https://science.nasa.gov/mars/moons/phobos/ | title=Phobos | website=science.nasa.gov | publisher=National Aeronautics and Space Administration | access-date= 30 September 2024}}</ref><ref name="y996">{{cite book | last=Coles | first=Kenneth S. | last2=Tanaka | first2=Kenneth L. | last3=Christensen | first3=Philip R. | title=The Atlas of Mars | chapter=Moons: Phobos and Deimos | publisher=Cambridge University Press | date=2019-08-22 | doi=10.1017/9781139567428.036 | page=244–246}}</ref> Dù vậy nó là một thiên thể nhỏ với kích cỡ khoảng 26 × 23 × 18 km, đường kính trung bình 22 km.<ref name="Ernst">{{cite journal | last=Ernst | first=Carolyn M. | last2=Daly | first2=R. Terik | last3=Gaskell | first3=Robert W. | last4=Barnouin | first4=Olivier S. | last5=Nair | first5=Hari | last6=Hyatt | first6=Benjamin A. | last7=Al Asad | first7=Manar M. | last8=Hoch | first8=Kielan K. W. | title=High-resolution shape models of Phobos and Deimos from stereophotoclinometry | journal=Earth, Planets and Space | publisher=Springer Science and Business Media LLC | volume=75 | issue=1 | date=2023-06-25 | issn=1880-5981 | doi=10.1186/s40623-023-01814-7 | bibcode=2023EP&S...75..103E | pmc=10290967 | pmid=37378051 | doi-access=free | page=103}}</ref> Khối lượng của Phobos vào cỡ 1,07×10<sup>16</sup> kg,<ref name="Kuramoto">{{cite journal | last=Kuramoto | first=Kiyoshi | title=Origin of Phobos and Deimos Awaiting Direct Exploration | journal=Annual Review of Earth and Planetary Sciences | publisher=Annual Reviews | volume=52 | issue=1 | date=2024-07-23 | issn=0084-6597 | doi=10.1146/annurev-earth-040522-110615 | bibcode=2024AREPS..52..495K | doi-access=free | pages=495–519}}</ref> quá nhẹ nên trọng lực không thể biến nó thành hình cầu.<ref name="ESA"/> Nó có hình dạng không đều và bề mặt rất nhấp nhô với nhiều hố.<ref name="ESA">{{cite web | url=https://sci.esa.int/web/mars-express/-/31031-phobos | title=Martian moons: Phobos | date=1 September 2019 | website=Science & Technology | publisher=European Space Agency | access-date=30 September 2024}}</ref> Vệ tinh này đã bị hàng ngàn [[vẫn thạch]] bắn phá và từng gần như vỡ tan bởi một vụ va chạm khổng lồ.<ref name="NASA"/> | '''Phobos''' là vệ tinh lớn hơn trong hai [[vệ tinh tự nhiên]] của [[Sao Hỏa]].<ref name="NASA">{{cite web | url=https://science.nasa.gov/mars/moons/phobos/ | title=Phobos | website=science.nasa.gov | publisher=National Aeronautics and Space Administration | access-date= 30 September 2024}}</ref><ref name="y996">{{cite book | last=Coles | first=Kenneth S. | last2=Tanaka | first2=Kenneth L. | last3=Christensen | first3=Philip R. | title=The Atlas of Mars | chapter=Moons: Phobos and Deimos | publisher=Cambridge University Press | date=2019-08-22 | doi=10.1017/9781139567428.036 | page=244–246}}</ref> Dù vậy nó là một thiên thể nhỏ với kích cỡ khoảng 26 × 23 × 18 km, đường kính trung bình 22 km.<ref name="Ernst">{{cite journal | last=Ernst | first=Carolyn M. | last2=Daly | first2=R. Terik | last3=Gaskell | first3=Robert W. | last4=Barnouin | first4=Olivier S. | last5=Nair | first5=Hari | last6=Hyatt | first6=Benjamin A. | last7=Al Asad | first7=Manar M. | last8=Hoch | first8=Kielan K. W. | title=High-resolution shape models of Phobos and Deimos from stereophotoclinometry | journal=Earth, Planets and Space | publisher=Springer Science and Business Media LLC | volume=75 | issue=1 | date=2023-06-25 | issn=1880-5981 | doi=10.1186/s40623-023-01814-7 | bibcode=2023EP&S...75..103E | pmc=10290967 | pmid=37378051 | doi-access=free | page=103}}</ref> Khối lượng của Phobos vào cỡ 1,07×10<sup>16</sup> kg,<ref name="Kuramoto">{{cite journal | last=Kuramoto | first=Kiyoshi | title=Origin of Phobos and Deimos Awaiting Direct Exploration | journal=Annual Review of Earth and Planetary Sciences | publisher=Annual Reviews | volume=52 | issue=1 | date=2024-07-23 | issn=0084-6597 | doi=10.1146/annurev-earth-040522-110615 | bibcode=2024AREPS..52..495K | doi-access=free | pages=495–519}}</ref> quá nhẹ nên trọng lực không thể biến nó thành hình cầu.<ref name="ESA"/> Nó có hình dạng không đều và bề mặt rất nhấp nhô với nhiều hố.<ref name="ESA">{{cite web | url=https://sci.esa.int/web/mars-express/-/31031-phobos | title=Martian moons: Phobos | date=1 September 2019 | website=Science & Technology | publisher=European Space Agency | access-date=30 September 2024}}</ref> Vệ tinh này đã bị hàng ngàn [[vẫn thạch]] bắn phá và từng gần như vỡ tan bởi một vụ va chạm khổng lồ.<ref name="NASA"/> | ||
+ | |||
+ | Quỹ đạo của Phobos là gần tròn, đồng phẳng xích đạo; nó quay một vòng quanh Sao Hỏa mất 7 giờ 39 phút ở khoảng cách chỉ 5.989 km tính đến bề mặt hành tinh.<ref name="ESA"/> Cứ mỗi năm Phobos lại tiến gần Sao Hỏa 1,8 cm và như vậy thì trong khoảng 50−100 triệu năm tới nó sẽ đâm vào Sao Hỏa hoặc vỡ vụn thành một đai vật chất quanh hành tinh.<ref name="NASA"/><ref name="ESA"/> | ||
{{clear}} | {{clear}} | ||
== Tham khảo == | == Tham khảo == | ||
{{reflist}} | {{reflist}} |
Phiên bản lúc 17:12, ngày 12 tháng 10 năm 2024
Phobos là vệ tinh lớn hơn trong hai vệ tinh tự nhiên của Sao Hỏa.[1][2] Dù vậy nó là một thiên thể nhỏ với kích cỡ khoảng 26 × 23 × 18 km, đường kính trung bình 22 km.[3] Khối lượng của Phobos vào cỡ 1,07×1016 kg,[4] quá nhẹ nên trọng lực không thể biến nó thành hình cầu.[5] Nó có hình dạng không đều và bề mặt rất nhấp nhô với nhiều hố.[5] Vệ tinh này đã bị hàng ngàn vẫn thạch bắn phá và từng gần như vỡ tan bởi một vụ va chạm khổng lồ.[1]
Quỹ đạo của Phobos là gần tròn, đồng phẳng xích đạo; nó quay một vòng quanh Sao Hỏa mất 7 giờ 39 phút ở khoảng cách chỉ 5.989 km tính đến bề mặt hành tinh.[5] Cứ mỗi năm Phobos lại tiến gần Sao Hỏa 1,8 cm và như vậy thì trong khoảng 50−100 triệu năm tới nó sẽ đâm vào Sao Hỏa hoặc vỡ vụn thành một đai vật chất quanh hành tinh.[1][5]
Tham khảo
- ↑ a b c "Phobos", science.nasa.gov, National Aeronautics and Space Administration, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2024
- ↑ Coles, Kenneth S.; Tanaka, Kenneth L.; Christensen, Philip R. (ngày 22 tháng 8 năm 2019), "Moons: Phobos and Deimos", The Atlas of Mars, Cambridge University Press, tr. 244–246, doi:10.1017/9781139567428.036
- ↑ Ernst, Carolyn M.; Daly, R. Terik; Gaskell, Robert W.; Barnouin, Olivier S.; Nair, Hari; Hyatt, Benjamin A.; Al Asad, Manar M.; Hoch, Kielan K. W. (ngày 25 tháng 6 năm 2023), "High-resolution shape models of Phobos and Deimos from stereophotoclinometry", Earth, Planets and Space, Springer Science and Business Media LLC, 75 (1): 103, Bibcode:2023EP&S...75..103E, doi:10.1186/s40623-023-01814-7, ISSN 1880-5981, PMC 10290967, PMID 37378051
- ↑ Kuramoto, Kiyoshi (ngày 23 tháng 7 năm 2024), "Origin of Phobos and Deimos Awaiting Direct Exploration", Annual Review of Earth and Planetary Sciences, Annual Reviews, 52 (1): 495–519, Bibcode:2024AREPS..52..495K, doi:10.1146/annurev-earth-040522-110615, ISSN 0084-6597
- ↑ a b c d "Martian moons: Phobos", Science & Technology, European Space Agency, ngày 1 tháng 9 năm 2019, truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2024