Mục từ này cần được bình duyệt
Khác biệt giữa các bản “Hồng cầu”
Dòng 5: Dòng 5:
 
Hồng cầu người là những tế bào biệt hóa cao đã mất tất cả [[bào quan]] và hầu hết bộ máy nội bào trong quá trình trưởng thành.{{sfn|Pretini et al.|2019|p=1}} [[Erythropoietin]], một hormone chủ yếu do thận sản sinh và một phần là gan, kích thích sự tạo hồng cầu.{{sfn|Turgeon|2012|p=90–91}} Một tế bào gốc biệt hóa vào dòng hồng cầu sẽ phát triển qua những giai đoạn tế bào có nhân trong 4–5 ngày để thành hồng cầu lưới rồi mất thêm 2,5 ngày để hoàn thiện.{{sfn|Turgeon|2012|p=91–92}} Hồng cầu trưởng thành có hình dạng đĩa lõm hai mặt và không có nhân.{{sfn|Turgeon|2012|p=126}} Chúng có đường kính 7–8 μm và giảm chút ít theo tuổi.{{sfn|Kaushansky et al.|2015|p=469}} Hình thái và kích cỡ hồng cầu còn biến đổi đa dạng dưới những tình trạng rối loạn hay bệnh lý.{{sfn|Turgeon|2012|p=126}}
 
Hồng cầu người là những tế bào biệt hóa cao đã mất tất cả [[bào quan]] và hầu hết bộ máy nội bào trong quá trình trưởng thành.{{sfn|Pretini et al.|2019|p=1}} [[Erythropoietin]], một hormone chủ yếu do thận sản sinh và một phần là gan, kích thích sự tạo hồng cầu.{{sfn|Turgeon|2012|p=90–91}} Một tế bào gốc biệt hóa vào dòng hồng cầu sẽ phát triển qua những giai đoạn tế bào có nhân trong 4–5 ngày để thành hồng cầu lưới rồi mất thêm 2,5 ngày để hoàn thiện.{{sfn|Turgeon|2012|p=91–92}} Hồng cầu trưởng thành có hình dạng đĩa lõm hai mặt và không có nhân.{{sfn|Turgeon|2012|p=126}} Chúng có đường kính 7–8 μm và giảm chút ít theo tuổi.{{sfn|Kaushansky et al.|2015|p=469}} Hình thái và kích cỡ hồng cầu còn biến đổi đa dạng dưới những tình trạng rối loạn hay bệnh lý.{{sfn|Turgeon|2012|p=126}}
  
Sau khi vào hệ tuần hoàn, hồng cầu dành chủ yếu thời gian ở trong [[mao mạch]].{{sfn|Kaushansky et al.|2015|p=469}} Kết cấu mềm dẻo giúp hồng cầu có năng lực biến dạng để đi qua toàn bộ mạch máu kể cả  những mao mạch rất nhỏ.{{sfn|Pretini et al.|2019|p=1}} Trong quãng đời dài 120 ngày, hồng cầu di chuyển hơn 300 km nhờ lực bơm của tim, cung cấp oxy và dưỡng chất cho mọi tế bào.{{sfn|Corrons|Casafont|Frasnedo|2021|p=4}} Khi hồng cầu già đi, màng tế bào hao hụt và giảm độ linh hoạt, hàm lượng hemoglobin tế bào tăng, và hoạt tính enzyme suy giảm.{{sfn|Turgeon|2012|p=118}} Những biến đổi này diễn tiến đến một điểm tới hạn thì hồng cầu không còn có thể đi qua vi mạch và bị thực bào.{{sfn|Turgeon|2012|p=118}}
+
Sau khi vào hệ tuần hoàn, hồng cầu dành chủ yếu thời gian ở trong [[mao mạch]].{{sfn|Kaushansky et al.|2015|p=469}} Kết cấu mềm dẻo giúp hồng cầu có năng lực biến dạng để đi qua toàn bộ mạch máu kể cả  những mao mạch rất nhỏ chưa bằng một nửa đường kính của chúng.{{sfn|Pretini et al.|2019|p=1}}{{sfn|Corrons|Casafont|Frasnedo|2021|p=4–5}} Trong quãng đời dài 120 ngày, hồng cầu di chuyển hơn 300 km nhờ lực bơm của tim, cung cấp oxy và dưỡng chất cho mọi tế bào.{{sfn|Corrons|Casafont|Frasnedo|2021|p=4}} Khi hồng cầu già đi, màng tế bào hao hụt và giảm độ linh hoạt, hàm lượng hemoglobin tế bào tăng, và hoạt tính enzyme suy giảm.{{sfn|Turgeon|2012|p=118}} Đến một điểm tới hạn thì hồng cầu suy kiệt và không còn có thể đi qua vi mạch.{{sfn|Corrons|Casafont|Frasnedo|2021|p=1}}{{sfn|Turgeon|2012|p=118}}
  
 
{{clear}}
 
{{clear}}

Phiên bản lúc 22:07, ngày 20 tháng 7 năm 2023

So sánh hai hồng cầu ở trạng thái oxy hóa khác nhau: hồng cầu bên trái có diện mạo oxy hóa như đang trong tuần hoàn động mạch, hồng cầu bên phải có diện mạo khử oxy như đang trong tuần hoàn tĩnh mạch.

Hồng cầu là một loại tế bào máu được tạo ra trong tủy xương.[1] Đây là loại tế bào có nhiều nhất trong máu người, chiếm khoảng 40 đến 45% thể tích.[2] Hồng cầu chứa một protein đặc biệt gọi là hemoglobin giúp vận chuyển oxy từ phổi đến phần còn lại của cơ thể và carbon dioxide theo chiều ngược lại để thải ra.[2] Máu có màu đỏ là màu của hemoglobin và bởi hồng cầu chiếm số lượng lớn.[2] Dưới điều kiện sinh lý bình thường, hàm lượng hồng cầu duy trì tương đối ổn định khoảng 5 triệu mỗi μl máu (nam 4,52–5,90; nữ 4,10–5,10).[3]

Hồng cầu người là những tế bào biệt hóa cao đã mất tất cả bào quan và hầu hết bộ máy nội bào trong quá trình trưởng thành.[4] Erythropoietin, một hormone chủ yếu do thận sản sinh và một phần là gan, kích thích sự tạo hồng cầu.[5] Một tế bào gốc biệt hóa vào dòng hồng cầu sẽ phát triển qua những giai đoạn tế bào có nhân trong 4–5 ngày để thành hồng cầu lưới rồi mất thêm 2,5 ngày để hoàn thiện.[6] Hồng cầu trưởng thành có hình dạng đĩa lõm hai mặt và không có nhân.[7] Chúng có đường kính 7–8 μm và giảm chút ít theo tuổi.[8] Hình thái và kích cỡ hồng cầu còn biến đổi đa dạng dưới những tình trạng rối loạn hay bệnh lý.[7]

Sau khi vào hệ tuần hoàn, hồng cầu dành chủ yếu thời gian ở trong mao mạch.[8] Kết cấu mềm dẻo giúp hồng cầu có năng lực biến dạng để đi qua toàn bộ mạch máu kể cả những mao mạch rất nhỏ chưa bằng một nửa đường kính của chúng.[4][9] Trong quãng đời dài 120 ngày, hồng cầu di chuyển hơn 300 km nhờ lực bơm của tim, cung cấp oxy và dưỡng chất cho mọi tế bào.[10] Khi hồng cầu già đi, màng tế bào hao hụt và giảm độ linh hoạt, hàm lượng hemoglobin tế bào tăng, và hoạt tính enzyme suy giảm.[11] Đến một điểm tới hạn thì hồng cầu suy kiệt và không còn có thể đi qua vi mạch.[1][11]

Tham khảo

  1. a b Corrons, Casafont & Frasnedo 2021, tr. 1.
  2. a b c Blood Basics, American Society of Hematology, truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2023
  3. Thiagarajan, Parker & Prchal 2021, tr. 1.
  4. a b Pretini et al. 2019, tr. 1.
  5. Turgeon 2012, tr. 90–91.
  6. Turgeon 2012, tr. 91–92.
  7. a b Turgeon 2012, tr. 126.
  8. a b Kaushansky et al. 2015, tr. 469.
  9. Corrons, Casafont & Frasnedo 2021, tr. 4–5.
  10. Corrons, Casafont & Frasnedo 2021, tr. 4.
  11. a b Turgeon 2012, tr. 118.

Tạp chí

Sách

  • Turgeon, Mary Louise (2012), Clinical Hematology (lxb. 5), Lippincott Williams & Wilkins, ISBN 978-1-60831-076-0
  • Kaushansky, Kenneth; Lichtman, Marshall A.; Prchal, Josef; Levi, Marcel M.; Press, Oliver W; Burns, Linda J; Caligiuri, Michael (2015), Williams Hematology (lxb. 9), McGraw Hill Professional, ISBN 978-0-07-183301-1