(Không hiển thị 35 phiên bản của 4 người dùng ở giữa) | |||
Dòng 1: | Dòng 1: | ||
{{đầu thảo luận}} | {{đầu thảo luận}} | ||
<!-- BẮT ĐẦU THẢO LUẬN MỚI Ở DƯỚI ĐÂY. XIN ĐỪNG SỬA ĐỔI GÌ TỪ ĐÂY TRỞ LÊN TRÊN --> | <!-- BẮT ĐẦU THẢO LUẬN MỚI Ở DƯỚI ĐÂY. XIN ĐỪNG SỬA ĐỔI GÌ TỪ ĐÂY TRỞ LÊN TRÊN --> | ||
+ | == Hướng dẫn nhập mục từ của Đề án Biên soạn == | ||
+ | Các mục từ ở file do Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam thực hiện giai đoạn 1 (giai đoạn biên soạn): | ||
+ | * [https://drive.google.com/file/d/1-YGquflqaVOR_9y63sos9KXt37qrBcOJ/view?usp=sharing Quyển 5 - Địa chất học, môi trường] | ||
− | + | Các bước thực hiện để nhập mục từ từ file do Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam cung cấp: | |
− | |||
− | + | 1. Copy nội dung mục từ ở file Word ra file text (không có format) và thay toàn bộ (replace all) các chữ viết tắt của tên mục từ bằng tên mục ừ đầy đủ. Ví dụ với mục từ "Chất tạo ngọt" ở quyển 3, xuất hiện các chữ viết tắt "CTN" thì thay bằng "chất tạo ngọt". Chú ý: | |
− | |||
− | + | 1.1 Viết hoa đầu câu | |
− | |||
− | + | 1.2 Đôi khi có thuật ngữ tiếng nước ngoài hoặc thuật ngữ nào đó mà có chứa chữ giống chữ viết tắt một cách tự nhiên bên trong đó thì nếu dùng thay thế toàn bộ có thể gây ra thay nội dung ở thuật ngữ đó, nên phải tránh vấn đề này (sửa lại sau khi thay, hoặc không thay toàn bộ). | |
− | |||
− | + | Ngoài ra những chỗ có ký tự xuống dòng thì thay bằng 2 ký tự xuống dòng (tức là mọi chỗ xuống dòng thì cần xuống cách ra 1 dòng). | |
− | + | 2. Gõ tên mục từ vào ô tìm kiếm ở trên đầu (ô đó có ghi chữ "Bách khoa Toàn thư Việt Nam"), rồi enter. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | 3. Ấn vào link ở dòng chữ "Tạo mới mục từ [tên mục từ vừa gõ)" ở trang Kết quả tìm kiếm hiện ra sau bước trên. | |
− | + | 4. Thay nội dung text trong ô soạn thảo bằng nội dung text đã tạo ra ở bước 1. | |
− | + | 5. Sửa câu giới thiệu, theo mẫu sau, ví dụ từ nội dung gốc như sau | |
+ | <pre> | ||
+ | Mục từ: “Chất tạo ngọt” | ||
+ | CHẤT TẠO NGỌT (A. Sweet tasting compound) | ||
+ | Những ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | thành nội dung | ||
+ | <pre> | ||
+ | {{sơ}}'''Chất tạo ngọt''' (tiếng Anh ''sweet tasting compound'') là những ... | ||
+ | </pre> | ||
− | + | Trong một số mục từ (đặc biệt là mục từ về nhân vật) chưa có câu định nghĩa chủ thể được mô tả bởi mục từ, thì phải bổ sung một câu định nghĩa. Ví dụ mục từ "Nguyễn Hoán" ở quyển 3, từ nội dung gốc như sau | |
− | + | <pre> | |
− | + | Mục từ: “Nguyễn Hoán (1916 - 1978)” | |
+ | NGUYỄN HOÁN (1916 - 1978) | ||
+ | GS Nguyễn Hoán sinh ngày 15.8.1916 tại thôn Phượng Vũ, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | thành nội dung | ||
+ | <pre> | ||
+ | {{sơ}}'''Nguyễn Hoán''' (1916 - 1978) là một nhà hoá học Việt Nam. Ông sinh ngày ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | hoặc một nội dung tương đương mà có câu đầu định nghĩa và tóm lược những điểm chính nổi bật nhất về chủ đề trước khi đi vào tiểu tiết. | ||
− | == | + | 6. Sửa phần "Tài liệu tham khảo" ở cuối theo mẫu sau, ví dụ từ nội dung gốc như sau |
+ | <pre> | ||
+ | Tài liệu tham khảo: | ||
+ | 1. Brockhaus ABC Chemie, VEB F. A. Brockhaus Verlag Leipzig 1966, 1368. | ||
+ | 2. A. Di Pizio, ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | thành nội dung | ||
+ | <pre> | ||
+ | ==Tài liệu tham khảo== | ||
+ | #Brockhaus ABC Chemie, VEB F. A. Brockhaus Verlag Leipzig 1966, 1368. | ||
+ | #A. Di Pizio, ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | Trường hợp chưa có nội dung Tài liệu tham khảo thì thêm mục "Tham khảo" trống ở dưới cùng như sau: | ||
+ | <pre> | ||
+ | ==Tham khảo== | ||
+ | </pre> | ||
− | + | 7. Thêm thể loại, ứng với tên của quyển mà mục từ thuộc về, ví dụ đang nhập mục từ của quyển 3 Hoá học thì thêm vào dưới cùng dòng: | |
− | + | <pre> | |
− | + | [[Thể loại:Hoá học]] | |
+ | </pre> | ||
− | + | 8. Phân mục: | |
− | + | 8.1 nếu các nội dung đã tách thành đoạn và có tên đoạn sẵn thì sửa tên đoạn thành tên mục, như ví dụ ở mục từ "Chất tạo ngọt" ở quyển 3, đã có mục | |
+ | <pre> | ||
+ | 1. Chất tạo ngọt nguồn gốc thiên nhiên | ||
+ | </pre> | ||
+ | thì sửa thành | ||
+ | <pre> | ||
+ | ==Chất tạo ngọt nguồn gốc thiên nhiên== | ||
+ | </pre> | ||
+ | và | ||
+ | <pre> | ||
+ | 2. Chất tạo ngọt tổng hợp hoá học | ||
+ | </pre> | ||
+ | thì sửa thành | ||
+ | <pre> | ||
+ | ==Chất tạo ngọt tổng hợp hoá học== | ||
+ | </pre> | ||
− | + | 8.2 nếu các nội dung trong mục từ trung bình hoặc dài mà chưa có tên đoạn sẵn, thì tự thêm mục ứng với tóm tắt nội dung (ví dụ mục "Lịch sử" cho đoạn nói về lịch sử phát triển, "Xu thế" cho đoạn nói về xu thế phát triển tương lai ở thế giới và ở Việt Nam, ...). Xem ví dụ mục từ [[Kỷ đệ tứ]] (ấn vào nút "Biên soạn" ở trên đầu mục từ này để xem mã nguồn, so sánh mã nguồn, nhất là các chỗ phân mục, với nội dung gốc ở Quyển 5 Địa chất học) | |
− | |||
− | |||
− | + | 9. Tạo nội dung hình ảnh: với mỗi hình xuất hiện trong nội dung mục từ ở file Word, tìm kiếm trong [[:commons:]] xem có hình ảnh tương đương về nội dung và chất lượng cao hơn hoặc tương đương không | |
− | |||
− | |||
− | + | 9.1 nếu có thì thêm hình vào trong bài, ví dụ thêm mã sau ở trước đoạn nội dung mà hình này hỗ trợ minh hoạ: | |
− | + | <pre> | |
− | + | [[Hình:<tên file>|nhỏ|<mô tả về hình>]] | |
− | + | </pre> | |
− | + | 9.2 nếu chưa có thì: | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | 9.2.1 trường hợp hình ở nội dung mục từ ở file Word đã đạt chất lượng cao, thì lưu về máy và tải lên [[:commons:]]. Khi tải lên ghi giấy phép CC-BY-SA 4.0 (giấy phép mặc định khi tải lên ở [[:commons:]]) (xem thêm hướng dẫn tại [[:commons:]], để thực hiện, lưu ý tuân thủ các quy định tại đó, tránh khả năng hình tải lên xong rồi lại bị xoá đi vì không tuân thủ quy định), rồi thêm mã như ở bước trên. | |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
− | + | 9.2.2 trường hợp hình ở nội dung mục từ ở file Word chưa đạt chất lượng cao, thì tự tạo ra hình có nội dung tương đương với chất lượng cao hơn (ví dụ như vẽ lưu đồ bằng https://lucid.app rồi xuất ra file SVG, hoặc các phần mềm tạo hình xuất được ra định dạng SVG) và tải lên [[:commons:]] và sử dụng như bước trên. Xem ví dụ bài [[bưu chính]] có lưu đồ ở "Cơ hội phát triển của bưu chính" được tạo bằng lucid.app có chất lượng cao hơn hình gốc (định dạng SVG cho phép chất lượng hình ảnh cao ở mọi độ phân giải, và dễ dàng chính sửa bởi mọi người khác sau này, cũng như cho dung lượng lưu trữ nhỏ). | |
− | + | 9.3 Những mục từ chưa có hình ảnh, hoặc những đoạn nội dung ở mục từ trong file Word chưa có hình minh hoạ, cũng nên tìm kiếm ở [[:commons:]] xem có hình minh hoạ chất lượng cao và phù hợp không, nếu có thì cũng đưa thêm vào. | |
+ | |||
+ | 10. Tạo nội dung công thức: | ||
+ | |||
+ | 10.1 Các công thức toán học, hoá học ... đưa vào bằng cách dùng tag <code><nowiki><math></nowiki></code> và <code><nowiki></math></nowiki></code> và mã LaTeX ở giữa 2 tag này (xem thêm hướng dẫn tại [https://meta.wikimedia.org/wiki/Help:Displaying_a_formula/vi]). | ||
+ | |||
+ | 10.2 Với công thức đơn giản chỉ có định dạng viết lên trên (số mũ) và viết xuống dưới (chỉ số) thì có thể dùng mã <code><nowiki><sup></nowiki></code> và <code><nowiki></sup></nowiki></code>, <code><nowiki><sub></nowiki></code> và <code><nowiki></sub></nowiki></code>, có thể kết hợp in nghiêng bằng cách thêm <code><nowiki>''</nowiki></code> vào hai bên đoạn in nghiêng. Ví dụ <code><nowiki>CH<sub>4</sub></nowiki></code> cho ra CH<sub>4</sub>, <code><nowiki>''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + ''c'' = 0</nowiki></code> cho ra ''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + ''c'' = 0. | ||
+ | |||
+ | 10.3. Các cấu trúc phân tử hoá học 2 chiều hoặc 3 chiều thì tìm kiếm hình ảnh tương đương ở [[:commons:]] để sử dụng; trường hợp không có hình tương đương ở [[:commons:]] thì có thể thì lưu ảnh cấu trúc phân tử ở file Word về máy và tải lên [[:commons:]] rồi sử dụng. | ||
+ | |||
+ | 11. Định dạng liệt kê: | ||
+ | |||
+ | 11.1 các liệt kê bullet thì thay thế bullet text copy từ file Word bằng <code><nowiki>*</nowiki></code>, ví dụ thay nội dung sau: | ||
+ | <pre> | ||
+ | • Phong cách quản lý: ... | ||
+ | • Cấu trúc tổ chức: ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | bằng | ||
+ | <pre> | ||
+ | *Phong cách quản lý: ... | ||
+ | *Cấu trúc tổ chức: ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | |||
+ | 11.2 các liệt kê đánh số thì thay thế số đánh ở text copy từ file Word bằng <code><nowiki>#</nowiki></code>, ví dụ thay nội dung sau: | ||
+ | <pre> | ||
+ | 1. Phong cách quản lý: ... | ||
+ | 2. Cấu trúc tổ chức: ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | bằng | ||
+ | <pre> | ||
+ | #Phong cách quản lý: ... | ||
+ | #Cấu trúc tổ chức: ... | ||
+ | </pre> | ||
+ | |||
+ | 12. Gõ chữ "Mục từ khởi soạn bởi Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam 2022" vào ô "Tóm lược:" bên dưới ô soạn thảo | ||
+ | |||
+ | 13. Ấn nút "Xem trước" | ||
+ | |||
+ | 14. Sửa lại những lỗi còn thấy rồi ấn "Lưu trang" | ||
+ | |||
+ | 15. Tại mục từ mới tạo, ấn vào nút "Thảo luận" ở trên cùng, rồi gõ nội dung <code><nowiki>{{mục từ giai đoạn 1}}</nowiki></code> vào và ấn "Lưu trang". |
Bản hiện tại lúc 11:31, ngày 10 tháng 8 năm 2022
Các nội dung thảo luận trước đây: 1
Hướng dẫn nhập mục từ của Đề án Biên soạn[sửa]
Các mục từ ở file do Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam thực hiện giai đoạn 1 (giai đoạn biên soạn):
Các bước thực hiện để nhập mục từ từ file do Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam cung cấp:
1. Copy nội dung mục từ ở file Word ra file text (không có format) và thay toàn bộ (replace all) các chữ viết tắt của tên mục từ bằng tên mục ừ đầy đủ. Ví dụ với mục từ "Chất tạo ngọt" ở quyển 3, xuất hiện các chữ viết tắt "CTN" thì thay bằng "chất tạo ngọt". Chú ý:
1.1 Viết hoa đầu câu
1.2 Đôi khi có thuật ngữ tiếng nước ngoài hoặc thuật ngữ nào đó mà có chứa chữ giống chữ viết tắt một cách tự nhiên bên trong đó thì nếu dùng thay thế toàn bộ có thể gây ra thay nội dung ở thuật ngữ đó, nên phải tránh vấn đề này (sửa lại sau khi thay, hoặc không thay toàn bộ).
Ngoài ra những chỗ có ký tự xuống dòng thì thay bằng 2 ký tự xuống dòng (tức là mọi chỗ xuống dòng thì cần xuống cách ra 1 dòng).
2. Gõ tên mục từ vào ô tìm kiếm ở trên đầu (ô đó có ghi chữ "Bách khoa Toàn thư Việt Nam"), rồi enter.
3. Ấn vào link ở dòng chữ "Tạo mới mục từ [tên mục từ vừa gõ)" ở trang Kết quả tìm kiếm hiện ra sau bước trên.
4. Thay nội dung text trong ô soạn thảo bằng nội dung text đã tạo ra ở bước 1.
5. Sửa câu giới thiệu, theo mẫu sau, ví dụ từ nội dung gốc như sau
Mục từ: “Chất tạo ngọt” CHẤT TẠO NGỌT (A. Sweet tasting compound) Những ...
thành nội dung
{{sơ}}'''Chất tạo ngọt''' (tiếng Anh ''sweet tasting compound'') là những ...
Trong một số mục từ (đặc biệt là mục từ về nhân vật) chưa có câu định nghĩa chủ thể được mô tả bởi mục từ, thì phải bổ sung một câu định nghĩa. Ví dụ mục từ "Nguyễn Hoán" ở quyển 3, từ nội dung gốc như sau
Mục từ: “Nguyễn Hoán (1916 - 1978)” NGUYỄN HOÁN (1916 - 1978) GS Nguyễn Hoán sinh ngày 15.8.1916 tại thôn Phượng Vũ, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội. ...
thành nội dung
{{sơ}}'''Nguyễn Hoán''' (1916 - 1978) là một nhà hoá học Việt Nam. Ông sinh ngày ...
hoặc một nội dung tương đương mà có câu đầu định nghĩa và tóm lược những điểm chính nổi bật nhất về chủ đề trước khi đi vào tiểu tiết.
6. Sửa phần "Tài liệu tham khảo" ở cuối theo mẫu sau, ví dụ từ nội dung gốc như sau
Tài liệu tham khảo: 1. Brockhaus ABC Chemie, VEB F. A. Brockhaus Verlag Leipzig 1966, 1368. 2. A. Di Pizio, ...
thành nội dung
==Tài liệu tham khảo== #Brockhaus ABC Chemie, VEB F. A. Brockhaus Verlag Leipzig 1966, 1368. #A. Di Pizio, ...
Trường hợp chưa có nội dung Tài liệu tham khảo thì thêm mục "Tham khảo" trống ở dưới cùng như sau:
==Tham khảo==
7. Thêm thể loại, ứng với tên của quyển mà mục từ thuộc về, ví dụ đang nhập mục từ của quyển 3 Hoá học thì thêm vào dưới cùng dòng:
[[Thể loại:Hoá học]]
8. Phân mục:
8.1 nếu các nội dung đã tách thành đoạn và có tên đoạn sẵn thì sửa tên đoạn thành tên mục, như ví dụ ở mục từ "Chất tạo ngọt" ở quyển 3, đã có mục
1. Chất tạo ngọt nguồn gốc thiên nhiên
thì sửa thành
==Chất tạo ngọt nguồn gốc thiên nhiên==
và
2. Chất tạo ngọt tổng hợp hoá học
thì sửa thành
==Chất tạo ngọt tổng hợp hoá học==
8.2 nếu các nội dung trong mục từ trung bình hoặc dài mà chưa có tên đoạn sẵn, thì tự thêm mục ứng với tóm tắt nội dung (ví dụ mục "Lịch sử" cho đoạn nói về lịch sử phát triển, "Xu thế" cho đoạn nói về xu thế phát triển tương lai ở thế giới và ở Việt Nam, ...). Xem ví dụ mục từ Kỷ đệ tứ (ấn vào nút "Biên soạn" ở trên đầu mục từ này để xem mã nguồn, so sánh mã nguồn, nhất là các chỗ phân mục, với nội dung gốc ở Quyển 5 Địa chất học)
9. Tạo nội dung hình ảnh: với mỗi hình xuất hiện trong nội dung mục từ ở file Word, tìm kiếm trong commons: xem có hình ảnh tương đương về nội dung và chất lượng cao hơn hoặc tương đương không
9.1 nếu có thì thêm hình vào trong bài, ví dụ thêm mã sau ở trước đoạn nội dung mà hình này hỗ trợ minh hoạ:
[[Hình:<tên file>|nhỏ|<mô tả về hình>]]
9.2 nếu chưa có thì:
9.2.1 trường hợp hình ở nội dung mục từ ở file Word đã đạt chất lượng cao, thì lưu về máy và tải lên commons:. Khi tải lên ghi giấy phép CC-BY-SA 4.0 (giấy phép mặc định khi tải lên ở commons:) (xem thêm hướng dẫn tại commons:, để thực hiện, lưu ý tuân thủ các quy định tại đó, tránh khả năng hình tải lên xong rồi lại bị xoá đi vì không tuân thủ quy định), rồi thêm mã như ở bước trên.
9.2.2 trường hợp hình ở nội dung mục từ ở file Word chưa đạt chất lượng cao, thì tự tạo ra hình có nội dung tương đương với chất lượng cao hơn (ví dụ như vẽ lưu đồ bằng https://lucid.app rồi xuất ra file SVG, hoặc các phần mềm tạo hình xuất được ra định dạng SVG) và tải lên commons: và sử dụng như bước trên. Xem ví dụ bài bưu chính có lưu đồ ở "Cơ hội phát triển của bưu chính" được tạo bằng lucid.app có chất lượng cao hơn hình gốc (định dạng SVG cho phép chất lượng hình ảnh cao ở mọi độ phân giải, và dễ dàng chính sửa bởi mọi người khác sau này, cũng như cho dung lượng lưu trữ nhỏ).
9.3 Những mục từ chưa có hình ảnh, hoặc những đoạn nội dung ở mục từ trong file Word chưa có hình minh hoạ, cũng nên tìm kiếm ở commons: xem có hình minh hoạ chất lượng cao và phù hợp không, nếu có thì cũng đưa thêm vào.
10. Tạo nội dung công thức:
10.1 Các công thức toán học, hoá học ... đưa vào bằng cách dùng tag <math>
và </math>
và mã LaTeX ở giữa 2 tag này (xem thêm hướng dẫn tại [1]).
10.2 Với công thức đơn giản chỉ có định dạng viết lên trên (số mũ) và viết xuống dưới (chỉ số) thì có thể dùng mã <sup>
và </sup>
, <sub>
và </sub>
, có thể kết hợp in nghiêng bằng cách thêm ''
vào hai bên đoạn in nghiêng. Ví dụ CH<sub>4</sub>
cho ra CH4, ''ax''<sup>2</sup> + ''bx'' + ''c'' = 0
cho ra ax2 + bx + c = 0.
10.3. Các cấu trúc phân tử hoá học 2 chiều hoặc 3 chiều thì tìm kiếm hình ảnh tương đương ở commons: để sử dụng; trường hợp không có hình tương đương ở commons: thì có thể thì lưu ảnh cấu trúc phân tử ở file Word về máy và tải lên commons: rồi sử dụng.
11. Định dạng liệt kê:
11.1 các liệt kê bullet thì thay thế bullet text copy từ file Word bằng *
, ví dụ thay nội dung sau:
• Phong cách quản lý: ... • Cấu trúc tổ chức: ...
bằng
*Phong cách quản lý: ... *Cấu trúc tổ chức: ...
11.2 các liệt kê đánh số thì thay thế số đánh ở text copy từ file Word bằng #
, ví dụ thay nội dung sau:
1. Phong cách quản lý: ... 2. Cấu trúc tổ chức: ...
bằng
#Phong cách quản lý: ... #Cấu trúc tổ chức: ...
12. Gõ chữ "Mục từ khởi soạn bởi Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam 2022" vào ô "Tóm lược:" bên dưới ô soạn thảo
13. Ấn nút "Xem trước"
14. Sửa lại những lỗi còn thấy rồi ấn "Lưu trang"
15. Tại mục từ mới tạo, ấn vào nút "Thảo luận" ở trên cùng, rồi gõ nội dung {{mục từ giai đoạn 1}}
vào và ấn "Lưu trang".