Khác biệt giữa các bản “Kỷ Carbon”
| Dòng 10: | Dòng 10: | ||
| caption2 = ''[[Meganeura monyi]]'', loài côn trùng khổng lồ giống chuồn chuồn ngô với sải cánh có thể hơn 70 cm sống vào Carbon Muộn. | | caption2 = ''[[Meganeura monyi]]'', loài côn trùng khổng lồ giống chuồn chuồn ngô với sải cánh có thể hơn 70 cm sống vào Carbon Muộn. | ||
}} | }} | ||
| − | '''Kỷ Carbon''' hay '''kỷ Than Đá''' là một kỷ địa chất kéo dài 60 triệu năm từ lúc [[kỷ Devon]] kết thúc 359 triệu năm trước đến khi [[kỷ Permi]] bắt đầu 299 triệu năm trước.<ref name="ICS Chart">{{cite web | last1 = Cohen | first1 = K.M. | last2 = Finney | first2 = S.C. | last3 = Gibbard | first3 = P.L. | last4 = Fan | first4 = J.X. | url = https://stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2023-04.pdf | title = The ICS International Chronostratigraphic Chart | date = April 2023 | website = stratigraphy.org | publisher = International Commission on Stratigraphy | access-date = 14 April 2023}}</ref> Như tên gọi, đây là một giai đoạn địa tầng có liên quan đến [[than đá]].{{sfn|Gradstein et al.|2020|p=811}} Khối lượng lớn than đá lắng kết trong thời kỳ này đã tiếp sức cho [[cách mạng công nghiệp]] thế kỷ 18 và góp phần gây [[ấm lên toàn cầu]] ngày nay.<ref name="Feulner">{{cite journal | last1 = Feulner | first1 = Georg | title = Formation of most of our coal brought Earth close to global glaciation | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences | date = 9 October 2017 | volume = 114 | issue = 43 | pages = 11333–11337 | doi = 10.1073/pnas.1712062114 | pmid = 29073052 | pmc = 5664543 | s2cid = 20949723 | doi-access = free}}</ref> Đây là một trong những kỷ địa chất lộn xộn và phức tạp nhất về khoản phân loại địa tầng.{{sfn|Gradstein et al.|2020|p=812}} Hiện nó được phân thành hai phân hệ/kỷ là | + | '''Kỷ Carbon''' hay '''kỷ Than Đá''' là một kỷ địa chất kéo dài 60 triệu năm từ lúc [[kỷ Devon]] kết thúc 359 triệu năm trước đến khi [[kỷ Permi]] bắt đầu 299 triệu năm trước.<ref name="ICS Chart">{{cite web | last1 = Cohen | first1 = K.M. | last2 = Finney | first2 = S.C. | last3 = Gibbard | first3 = P.L. | last4 = Fan | first4 = J.X. | url = https://stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2023-04.pdf | title = The ICS International Chronostratigraphic Chart | date = April 2023 | website = stratigraphy.org | publisher = International Commission on Stratigraphy | access-date = 14 April 2023}}</ref> Như tên gọi, đây là một giai đoạn địa tầng có liên quan đến [[than đá]].{{sfn|Gradstein et al.|2020|p=811}} Khối lượng lớn than đá lắng kết trong thời kỳ này đã tiếp sức cho [[cách mạng công nghiệp]] thế kỷ 18 và góp phần gây [[ấm lên toàn cầu]] ngày nay.<ref name="Feulner">{{cite journal | last1 = Feulner | first1 = Georg | title = Formation of most of our coal brought Earth close to global glaciation | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences | date = 9 October 2017 | volume = 114 | issue = 43 | pages = 11333–11337 | doi = 10.1073/pnas.1712062114 | pmid = 29073052 | pmc = 5664543 | s2cid = 20949723 | doi-access = free}}</ref> Đây là một trong những kỷ địa chất lộn xộn và phức tạp nhất về khoản phân loại địa tầng.{{sfn|Gradstein et al.|2020|p=812}} Hiện nó được phân thành hai phân hệ/kỷ là [[Mississippia (địa chất)|Mississippia]] hay Carbon Sớm/Hạ Carbon và [[Pennsylvania (địa chất)|Pennsylvania]] hay Carbon Muộn/Thượng Carbon.<ref name="ICS Chart"/> |
{{clear}} | {{clear}} | ||
Phiên bản lúc 17:57, ngày 17 tháng 4 năm 2023
Kỷ Carbon (359–299 triệu năm trước)
Đại dương Rheic dần biến mất khi Laurasia và Gondwana tiến lại gần nhau, 330 triệu năm trước.
Meganeura monyi, loài côn trùng khổng lồ giống chuồn chuồn ngô với sải cánh có thể hơn 70 cm sống vào Carbon Muộn.
Kỷ Carbon hay kỷ Than Đá là một kỷ địa chất kéo dài 60 triệu năm từ lúc kỷ Devon kết thúc 359 triệu năm trước đến khi kỷ Permi bắt đầu 299 triệu năm trước.[1] Như tên gọi, đây là một giai đoạn địa tầng có liên quan đến than đá.[2] Khối lượng lớn than đá lắng kết trong thời kỳ này đã tiếp sức cho cách mạng công nghiệp thế kỷ 18 và góp phần gây ấm lên toàn cầu ngày nay.[3] Đây là một trong những kỷ địa chất lộn xộn và phức tạp nhất về khoản phân loại địa tầng.[4] Hiện nó được phân thành hai phân hệ/kỷ là Mississippia hay Carbon Sớm/Hạ Carbon và Pennsylvania hay Carbon Muộn/Thượng Carbon.[1]
Tham khảo
- ↑ a b Cohen, K.M.; Finney, S.C.; Gibbard, P.L.; Fan, J.X. (tháng 4 năm 2023), "The ICS International Chronostratigraphic Chart" (PDF), stratigraphy.org, International Commission on Stratigraphy, truy cập ngày 14 tháng 4 năm 2023
- ↑ Gradstein et al. 2020, tr. 811.
- ↑ Feulner, Georg (ngày 9 tháng 10 năm 2017), "Formation of most of our coal brought Earth close to global glaciation", Proceedings of the National Academy of Sciences, 114 (43): 11333–11337, doi:10.1073/pnas.1712062114, PMC 5664543, PMID 29073052, S2CID 20949723
- ↑ Gradstein et al. 2020, tr. 812.
Sách
- Torsvik, Trond H.; Cocks, L. Robin M. (2016), Earth History and Palaeogeography, Cambridge University Press, ISBN 978-1-107-10532-4
- Gradstein, Felix M.; Ogg, James G.; Schmitz, Mark D.; Ogg, Gabi M., bt. (2020), Geologic Time Scale 2020, Elsevier, ISBN 978-0-12-824360-2
- Stanley, Steven M.; Luczaj, John A . (2015), Earth System History (lxb. 4), Macmillan Learning, ISBN 978-1-4292-5526-4
