Nhận thức về môi trường là quá trình tri giác hoặc cảm nhận về môi trường và là hành động nắm bắt môi trường bằng các giác quan. Một cách tiếp cận khác, nhận thức môi trường là quá trình phản ánh tích cực, tự giác và sáng tạo các vấn đề về môi trường vào bộ óc người trên cơ sở các hoạt động bảo vệ môi trường.

Hoạt động bảo vệ môi trường là hoạt động giữ cho môi trường trong sạch, phòng ngừa, hạn chế tác động xấu với môi trường, ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô nhiễm, suy thoái, phục hồi và cải thiện môi trường; khai thác sử dụng hợp lý và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên; bảo vệ đa dạng sinh học. Để thúc đẩy hiệu quả của hoạt động bảo vệ môi trường, một trong những cách quan trọng là nâng cao nhận thức, kiến thức và thái độ của mọi người đối với các vấn đề liên quan. Giáo dục đóng vai trò hàng đầu trong việc tạo ra nhận thức, kiến thức và các hiểu biết tốt hơn về các vấn đề môi trường. Việc tăng cường nhận thức có thể dẫn tới hình thành các ứng xử tích cực của người dân đối với môi trường và của quốc gia đối với việc sử dụng tài nguyên. Con người có nhiệm vụ phải nhận thức môi trường vì sự phát triển bền vững và bảo vệ môi trường sống lâu dài tiếp theo. Athman and Monroe (2000) cho rằng nhận thức môi trường là quá trình lâu dài, đóng vai trò quan trọng trong việc Giáo dục môi trường đối với người dân. Đặc biệt người dân cần có nhận thức, hiểu biết phù hợp về môi trường, để có tư duy, hành vi đúng đắn trong bảo vệ môi trường. Mặt khác, nhận thức môi trường là cần thiết để các quốc gia xây dựng và thực hiện mục tiêu bảo vệ và phục hồi môi trường. Người dân phải có kiến thức về các vấn đề môi trường. Nhận thức môi trường là rất quan trọng, để hiểu vấn đề và có hình thức bảo vệ môi trường phù hợp.

Các nhà nghiên cứu đưa ra thang điểm đo nhận thức và mối quan tâm với vấn đề môi trường của sinh viên, học sinh trung học phổ thông. Họ tìm ra rằng nguồn lực chính để cung cấp các thông tin về môi trường là từ phương tiện truyền thông đại chúng. Như vậy, giáo dục môi trường cần giáo dục cả nhận thức, kiến thức và thái độ về bảo vệ môi trường. Thái độ môi trường được thể hiện dưới 3 chiều cạnh, bao gồm: tổng quan hận thức môi trường , mối quan tâm về môi trường và sự tham gia vào hoạt động môi trường. Có rất nhiều cách tiếp cận để điều tra về hận thức môi trường , đó là một thành phẩn liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường. Nhận thức đúng công tác bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sự sống của người dân.

Nhiều năm qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành hàng loạt các văn bản pháp luật về bảo vệ môi trường nhằm xử lý, răn đe những tổ chức, cá nhân có hành vi làm tổn hại đến môi trường. Ngoài ra, tất cả các tỉnh, thành phố đều đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền đến tất cả cộng đồng, mỗi người, mỗi thành viên trong xã hội nhận thức đúng và hành động đúng về bảo vệ môi trường, để công tác bảo vệ môi trường mang lại hiệu quả thiết thực, đồng bộ và diễn ra rộng khắp trên toàn quốc.

Tài liệu tham khảo

1. Ammrad Z., Zakaria S. J., Hadi A. S., Influence of Age and Level of Education on Environinental Awareness and Attitude: Case study on Iranian Students in Malaysian ưniversities, Soc. Sci., 6(1): 5-19, 2011.
2. Athman J. A., Monroe M. C., Elements of effective environmental education Elements of Effective EE Programs, 37-48, 2000.
3. Yaghoobi J., Determination of public education on environment concept. Proceedings of the National Gathering on Environmental Education in Iran, Tehran, Iran, Dec., 4-7, 2003.
4. Zube E. H., Environmental perception. In: Environmental Geology. Encyclopedia of Earth Science. Springer, Dordrecht., 1999.