Nhà xuất bản mỹ thuật là doanh nghiệp có điều kiện, do Nhà nước làm chủ sở hữu, trực thuộc Hội Mỹ thuật Việt Nam (MTVN); thành viên của Hội MTVN và Hội Xuất bản Việt Nam, chịu sự quản lý về xuất bản của Cục Xuất bản, nay là Cục Xuất bản, In và Phát hành theo quy định của Luật Xuất bản, có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng và tài khoản tại ngân hàng; trụ sở: 44B phố Hàm Long, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.
Nhà xuất bản Mỹ thuật (NXBMT) có chức năng biên tập và xuất bản các sách lý luận, nghiên cứu, phê bình mỹ thuật, sách các chuyên ngành của nghệ thuật tạo hình Việt Nam và thế giới; sách tranh, tranh đơn, tranh tập và các ấn phẩm mỹ thuật phục vụ ngành mỹ thuật và công chúng.
Ngày 24 tháng 7 năm 1957, theo Nghị định số 47/VH-QĐ do Bộ trưởng Bộ Văn hóa (BVH) Hoàng Minh Giám ký, NXB Mỹ thuật và Âm nhạc (NXBMT&AN) được thành lập, thuộc Cục Xuất bản.
Năm 1959, theo quyết định của Bộ Văn hóa, NXBMT&AN tách ra thành NXBMT và NXB Âm nhạc.
Ngày 15 tháng 02 năm 1962, NXBMT và NXB âm nhạc hợp nhất thành NXB Văn hóa - Nghệ thuật (NXBVH-NT), theo đó, NXBMT là Phòng Biên tập Mỹ thuật của NXB VH-NT.
Ngày 03 tháng 02 năm 1966, theo Quyết định số 09/VH-QĐ, NXBVH-NT đổi tên thành NXB Mỹ thuật - Âm nhạc (NXBMT-AN), theo đó Phòng Biên tập Mỹ thuật của NXB VH-NT là Phòng Biên tập Mỹ thuậtcủa NXB MT-AN. Ngày 28 tháng 9 năm 1970, theo Quyết định số 76/VH-QĐ, NXBMT-AN đổi tên lại là NXBVH-NT.
Ngày 15 tháng 6 năm 1971, theo Quyết định số 83/VH-QĐ, NXBVH-NT đổi tên thành NXBVH, theo đó Phòng Biên tập Mỹ thuậtcủa NXBVH-NT là Phòng Biên tập Mỹ thuậtcủa NXBVH.
Căn cứ Công văn số 346/TH-QĐ ngày 25 tháng 6 năm 1987 của Ban Tuyên huấn Trung ương đồng ý thành lập NXBMT trực thuộc Hội Nghệ sỹ tạo hình Việt Nam (HNSTHVN), đồng thời căn cứ Quyết định số 216/TT-QĐ ngày 01 tháng 7 năm 1987 của Bộ Thông tin cho phép thành lập NXBMT trực thuộc HNSTHVN, ngày 15 tháng 7 năm 1987, NXBMT được thành lập theo Quyết định số 118/BTK-QĐ của Ban Thư ký HNSTHVN, sau là HMTVN. NXBMT cũng quản lý Tạp chí Mỹ thuật và Xưởng in Mỹ thuật, sau là Xí nghiệp in Mỹ thuật (đã giải thể).
NXBMTcó biên chế 10-12 người, giai đoạn đông nhất là 15 người, trong đó Giám đốc kiêm Tổng biên tập và 5-6 biên tập viên cơ hữu là họa sỹ hoặc nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật có bằng Cử nhân Mỹ thuật - một số là hội viên của HMTVN.
NXBMT liên tục xuất bản các ẩn phẩm mỹ thuật (sách, tranh, lịch…) và Tạp chí Mỹ thuật theo định kỳ 1 tháng hoặc 2 tháng/1 số tùy theo từng giai đoạn. Từ 2009 đến 2014, xuất bản hơn 1.000 đầu sách, trong đó có hơn 975 đầu sách do đối tác thực hiện, 25 đầu sách do Nhà nước đặt hàng hoặc tự làm.
NXBMT ấn hành một số cuốn sách và bộ sách có giá trị, được Hội Xuất bản, In và Phát hành trao tặng Giải thưởng Sách đẹp và hay trong đó có 2 Huy chương Vàng, 2 Huy chương Bạc, 6 Huy chương Đồng, 2 giải Khuyến khích; tiêu biểu là: Nghệ sỹ tạo hình Việt Nam (Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước - Huy chương Vàng), Từ điển mỹ thuật phổ thông (Huy chương Vàng), Tranh dân gian Đông Hồ (Huy chương Bạc),…
Từ 1993 đến 2016, NXBMTxuất bản 58 ấn phẩm được giải thưởng của Bộ Văn hóa - Thông tin, nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH,TT&DL); trong đó có 15 đầu sách được Giải A (Huy chương Vàng), 24 Giải B (Huy chương Bạc), 13 Giải C (Huy chương Đồng), 6 Giải Khuyến khích cùng nhiều Bằng khen và tặng thưởng cho văn hóa phẩm của Bộ VH,TT&DL và HMTVN.
Hiện nay, NXBMT là một trong những trung tâm chính quy tụ các nghệ sỹ nghệ thuật tạo hình và các nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật trong nước muốn công bố các sáng tác và công trình nghiên cứu mỹ thuật.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- Quốc hội, Luật Xuất bản, 2012.
- 40 năm Nhà xuất bản Văn hóa - Thông tin: 1957-1997 (kỷ yếu), Hà Nội, 1997.
- 45 năm (1957-2002) ngày thành lập Nhà xuất bản Văn hóa - Thông tin (kỷ yếu), Hà Nội, 2002.
- Hội Mỹ thuật Việt Nam, Đại hội VIII Hội Mỹ thuật Việt Nam, nhiệm kỳ 2014-2019 (kỷ yếu), Nhà xuất bản Mỹ thuật, Hà Nội, 2015.
