Hạ tầng như là dịch vụ (hay Dịch vụ hạ tầng, tiếng Anh . Infrastructure as a Service - IaaS) là loại dịch vụ sinh các tài nguyên về cơ sở hạ tầng như: máy chủ, lưu trữ, mạng theo nhu cầu sử dụng trong mô hình dịch vụ tính toán đám mây. Với IaaS, các tài nguyên thường được ảo hóa, dễ dàng khởi tạo, tùy biến và mở rộng qui mô trong thời gian thực thi.

Trong mô hình IaaS, nhà cung cấp dịch vụ IaaS cung cấp các tài nguyên phần cứng, hệ điều hành, các hệ thống lưu trữ và tài nguyên IT khác theo mô hình tự động, nhà cung cấp dịch vụ IaaS cũng đảm nhiệm các tác vụ như bảo trì hệ thống trong quá trình thực thi, các dịch vụ sao lưu dữ liệu và bảo đảm tính liên tục của dịch vụ. Các tài nguyên hạ tầng thông thường được cung cấp cho các tổ chức sử dụng thông qua giao diện quản lý web hoặc thông qua các API được cung cấp bởi nhà cung cấp dịch vụ. Mô hình IaaS cung cấp các dịch vụ như các trung tâm dữ liệu truyền thống nhưng không yêu cầu các tổ chức sử dụng cần phải quản lý và duy trì các thiết bị vật lý. Các tổ chức sử dụng dịch vụ IaaS có thể tự khởi tạo hạ tầng cho mình và trả phí theo lượng tài nguyên sử dụng. Phí dịch vụ thường trả theo giờ, tuần hoặc tháng, tùy thuộc vào hợp đồng dịch vụ đăng ký.

Các tài nguyên IaaS cung cấp tới khách hàng được lấy ra từ các máy chủ và thiết bị mạng được sở hữu, điều hành và duy trì bởi nhà cung cấp dịch vụ đám mây. Các tài nguyên này được phân bố tại các trung tâm dữ liệu khác nhau. Với mỗi tài nguyên IaaS, các khác hàng khác nhau có thể cùng chi a sẻ tài nguyên này, mặc dù các hệ thống của mỗi khách hàng được giữ tách rời. Đây là cách thức phổ biến nhất trong cung cấp dịch vụ IaaS, bởi mô hình này có hiệu quả cao và khả năng mở rộng quy mô, và cho phép dịch vụ tính toán đám mây có mức giá thấp. Ngược lại, hệ thống không chia sẻ tài nguyên hướng phục vụ các khách hàng cần tách rời hệ thống của mình với các cá nhân khác, nhưng chi phí sẽ cao hơn.

Đặc trưng

Các đặc trưng của mô hình IaaS bao gồm:

• Các tài nguyên hạ tầng được cung cấp như là dịch vụ.

• Chi phí dịch vụ được tính theo tài nguyên sử dụng.

• Các dịch vụ có khả năng thay đổi quy mô.

• Nhiều người dùng chia sẻ trên một phần cứng.

• Các tổ chức sử dụng dịch vụ kiểm soát hạ tầng thuê bao.

Tập tin:Đặc trung Iaas.png

Mô hình dịch vụ IaaS

Ưu điểm và rủi ro

Ưu điểm

Mô hình IaaS đem lại ưu điểm như:

• Chi phí theo tài nguyên sử dụng: không giống mô hình IT truyền thống, mô hình IaaS giúp các tổ chức sử dụng không cần đâu tư chi phí trước, người sử dụng trả chi phí theo tài nguyên mình sử dụng, giúp giảm chi phí của tài nguyên không sử dụng hết. Dịch vụ hạ tầng cũng giúp giảm chi phí bảo trì phần cứng.

• Tốc độ: với mô hình IaaS, người sử dụng có thể khởi tạo phần cứng trong thời gian ngắn (tính bằng phút).

• Tính sẵn sàng cao: thông qua triển khai hạ tầng đa vùng, giúp tăng tính sẵn sàng của các ứng dụng tính toán đám mây, mang lại ưu điểm so với các cách tiếp cận truyền thống.

• Mở rộng quy mô: với số lượng tài nguyên lớn của nền tảng tính toán đám mây giúp có thể thay đổi quy mô tài nguyên tự động hoặc thông qua cấu hình bởi người dùng.

• Giảm độ trễ và tăng hiệu năng: với khả năng đa vùng của dịch vụ tính toán đám mây, có khả năng thiết lập các ứng dụng và các dịch vụ gần với người dùng, do đó giúp giảm độ trễ và tăng hiệu năng của hệ thống.

• Linh hoạt: Khi tổ chức không chắc về nhu cầu cho ứng dụng mới, IaaS cung cấp giải pháp linh hoạt và khả năng mở rộng cao.

Rủi ro

Trước đây các tổ chức thường tự mua các thiết bị phần cứng, thiết lập môi trường mạng và các thiết lập đảm bảo chịu lỗi. Các tác vụ này thường mất nhiều thời gian để thiết lập môi trường và triển khai ứng dụng. Dịch vụ IaaS đầu tiên được Amazon cung cấp với tên gọi Amazon Web Services vào năm 2002, cung cấp các dịch vụ tính toán dựa trên đám mây, ở đó khách hàng chỉ phải trả phí cho tài nguyên sử dụng. Với dịch vụ AWS, Amazon trở thành tổ chức đầu tiên hiện đại hóa trung tâm dữ liệu của mình, mô hình IaaS giúp Amazon tận dụng các tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả.

Tiềm năng phát triển

Trước đây các tổ chức thường tự mua các thiết bị phần cứng, thiết lập môi trường mạng và các thiết lập đảm bảo chịu lỗi. Các tác vụ này thường mất nhiều thời gian để thiết lập môi trường và triển khai ứng dụng. Dịch vụ IaaS đầu tiên được Amazon cung cấp với tên gọi Amazon Web Services vào năm 2002, cung cấp các dịch vụ tính toán dựa trên đám mây, ở đó khách hàng chỉ phải trả phí cho tài nguyên sử dụng. Với dịch vụ AWS, Amazon trở thành tổ chức đầu tiên hiện đại hóa trung tâm dữ liệu của mình, mô hình IaaS giúp Amazon tận dụng các tài nguyên có sẵn một cách hiệu quả.

Microsoft cung cấp dịch vụ đám mây Microsot Azure vào năm 2010, Google bắt đầu cung cấp dịch vụ Google Compute Engine vào năm 2013. Trong năm 2010, Rackspace và NASA cung cấp nền tảng mã nguồn mở OpenStack, giúp các tổ chức có thể tự triển khai nền tảng tính toán đám mây trên phần cứng của tổ chức mình. Một số dịch vụ IaaS phổ biến hiện nay có thể kể tới như: Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, Google Cloud Platform, IBM Cloud, Alibaba Cloud, Oracle Cloud, Virtustream, CenturyLink, and Rackspace, DigitalOcean, Linode…

Thị trường dịch vụ đám mây công cộng được dự đoán tăng trưởng 17,3% trong năm 2019 lên 206,2 tỷ USD, từ 175,8 tỷ USD trong năm 2018 theo Gartner, Inc. Phân khúc thị trường tăng trưởng nhanh nhất là các dịch vụ về hạ tầng (IaaS) được dự đoán tăng trưởng 27,6% trong năm 2019. Gartner dự đoán tới năm 2022, 90% các doanh nghiệp sử dụng dịch vụ hạ tầng sẽ tích hợp với các dịch vụ nền tảng (PaaS) từ tổ chức cung cấp dịch vụ tính toán đám mây.

Đến năm 2018, Việt Nam đạt 41/100 điểm và trở thành nước đứng thứ 14 trong bảng xếp hạng về độ phủ dịch vụ tính toán đám mây trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Điều này cho thấy mô hình tính toán đám mây đang trở nên phổ biến và bắt đầu chiếm ưu thế hơn so với mô hình công nghẹ thông tin truyền thống. Về phía chính phủ, tuy nhiều cơ quan, tổ chức vẫn còn lo ngại đến khả năng bảo mật cũng như chất lượng dịch vụ, việc tuân thủ quy định pháp lý, quyền lợi và trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ cũng như của bản thân tổ chức sử dụng. Mặc dù vậy, Bộ Thông tin và Truyền thông vẫn xác định xây dựng Chính phủ điện tử trên nền tảng đám mây là chiến lược đột phá, được ưu tiên hàng đầu trong tiến trình phát triển Chính phủ điện tử tại Việt Nam.

Ngày 3/4/2020, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành văn bản số 1145/BTTTT-CATTT hướng dẫn bộ tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật để đánh giá và lựa chọn giải pháp nền tảng điện toán đám mây (ĐTĐM) phục vụ Chính phủ điện tử/chính quyền điện tử (CPĐT/CQĐT). Bộ tài liệu đưa ra bộ tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật để đánh giá, lựa chọn nền tảng ĐTĐM bao gồm các tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật và an toàn thông tin. Các tiêu chí, chỉ tiêu kỹ thuật được mô tả tại bao gồm các nhóm tính năng liên quan đến: máy ảo, thiết bị lưu trữ, mạng và mạng định nghĩa bằng phần mềm, máy vật lý, quản trị và vận hành, tích hợp và các yêu cầu khác liên quan.