Christiaan Huygens (14 tháng 4 năm 1629 – 8 tháng 7 năm 1695) là một nhà toán học, vật lý, thiên văn, phát minh người Hà Lan và một trong những nhân vật tiêu biểu của cách mạng khoa học.[1]:1–2 Ở lĩnh vực vật lý, Huygens có những đóng góp đột phá về quang học và cơ học.[2] Trong lĩnh vực thiên văn ông chủ yếu được biết đến vì những nghiên cứu về vành đai Sao Thổ cùng việc khám phá ra vệ tinh Titan của nó.[2][3] Với vai trò là nhà phát minh, ông cải tiến thiết kế của kính viễn vọng,[3][4] sáng chế ra đồng hồ quả lắc[2] giúp ích quan trọng trong việc xác định thời gian và là đồng hồ đầu tiên có độ chuẩn xác đáng tin cậy cho thí nghiệm khoa học.[5]:33 Huygens là người đầu tiên ý tưởng hóa một vấn đề vật lý bằng một tập hợp các thông số rồi dùng toán học phân tích[5]:33 và người đầu tiên lý giải một hiện tượng vật lý không thể quan sát hoàn toàn bằng toán học.[6]:1 Vào năm 1652 ông viết ra công thức vật lý đầu tiên và do đó có thể được xem là nhà sáng lập của vật lý toán.[7]:6
Tham khảo[sửa]
- ↑ Yoder, Joella G. (1988), Unrolling Time: Christiaan Huygens and the Mathematization of Nature, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-52481-0
- ↑ a b c Gingerich, Owen (tháng 12 năm 2005), "A Titan of physics", Nature, 438 (7071): 1083–1084, Bibcode:2005Natur.438.1083G, doi:10.1038/4381083a, S2CID 4429254
- ↑ a b Louwman, P. (tháng 4 năm 2004), Christiaan Huygens and his telescopes, Noordwijk, Netherlands: ESA Publications Division, tr. 103–114, Bibcode:2004ESASP1278..103L, ISBN 92-9092-997-9
- ↑ Chapman, Allan (tháng 1 năm 1995), "Christiaan Huygens (1629–1695): astronomer and mechanician", Endeavour, 19 (4): 140–145, doi:10.1016/0160-9327(95)90076-4, S2CID 94714575
- ↑ a b Yoder, Joella G. (2005), "Christiaan Huygens, book on the pendulum clock (1673)", trong Grattan-Guinness, I.; Corry, Leo; Guicciardini, Niccolo (bt.), Landmark Writings in Western Mathematics 1640-1940, Elsevier, tr. 33–45, doi:10.1016/B978-044450871-3/50084-X
- ↑ Dijksterhuis, Fokko Jan (2005), "Introduction — 'the perfect Cartesian': Christiaan Huygens, optics & the scientific revolution", Lenses and Waves, Springer Netherlands, tr. 1–10, doi:10.1007/1-4020-2698-8_1
- ↑ Andriesse, C. D. (2005), Huygens: The Man Behind the Principle, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-85090-2
