Công an nhân dân tạp chí cơ quan lý luận nghiệp vụ của Bộ Công an, số đầu tiên ra ngày 30.6.1964 có tên là Đặc san Công an nhân dân do Cục Tuyên huấn chủ trì với nội dung chuyên sâu "Bàn về chống gián điệp ẩn nấp". Sau này ngày 30.6.1964 được lấy làm ngày truyền thống của Tạp chí Công an nhân dân (TCCAND).

Trên thực tế, từ năm 1948, trong lực lượng công an có tờ nội san Rèn luyện. Năm 1957, nội san Rèn luyện được nâng cao chất lượng và chuyển thành tờ nội san Công an nhân dân, phát hành nội bộ, mỗi tháng một kỳ. Từ 1960, Bộ Công an chỉ đạo cần tăng cường phần nghiên cứu lý luận, hướng dẫn nghiệp vụ trên Nội san Công an nhân dân, Nội san chuyển sang khổ 13×19 cm, dày từ một trăm đến một trăm ba mươi trang, đây là tiền thân của “nhánh tạp chí” trong báo chí Công an nhân dân (CAND). Như vậy, trên thực tế, Nội san Công an nhân dân vừa là tiền thân của Báo CAND, vừa là tiền thân của Tạp chí CAND sau này.

Trong giai đoạn 1964 - 1971, TCCAND tập trung tuyên truyền về những chủ trương, quyết sách của Đảng đối với cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, phổ biến, giáo dục kiến thức về chuyên môn, nghiệp vụ; trao đổi kinh nghiệm để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác bảo đảm an ninh trật tự trong tình hình đất nước có chiến tranh.

Từ tháng 4 năm 1971, do những khó khăn về tổ chức, nhân sự, kinh phí, Tạp chí phải ngừng xuất bản.

Đầu năm 1975, TCCAND được Văn phòng Chính phủ cấp giấy phép xuất bản số 629/VP15 xuất bản trở lại với tên gọi Tạp chí Nghiên cứu khoa học công an với mục đích góp phần nâng cao kiến thức trình độ lý luận và nghiệp vụ cho cán bộ trong ngành. Kỳ hạn 1 tháng/kỳ, khuôn khổ 17×24 cm, số lượng in hai nghìn năm trăm cuốn, phát hành từ Phó Trưởng công an huyện, Phó Trưởng phòng, Phó Trưởng đồn, đội ở Bộ, Sở và Ty công an trở lên. Sau một thời gian khắc phục các khó khăn về nhân sự, giấy in,...Tháng 5.1975, Tạp chí chính thức xuất bản trở lại.

Tháng 12.1981, từ Tổ biên tập tạp chí, Bộ Nội vụ có quyết định số 97-QĐ/BNV thành lập Ban Biên tập Tạp chí Khoa học công an và tên ấn phẩm được đổi từ Tạp chí Nghiên cứu khoa học công an thành Tạp chí Khoa học công an.

Tháng 4 năm 1989, Tạp chí Khoa học công an lại được đổi tên thành Tạp chí Công an nhân dân với phạm vi nghiên cứu mở rộng hơn. Cùng với việc đổi tên, Bộ trưởng Bộ Công ra chỉ thị về “Đổi mới công tác Tạp chí Công an nhân dân” với năm yêu cầu Tạp chí cần quán triệt, thực hiện, trong đó yêu cầu số 1 là Tạp chí phải xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ chính trị, từ đòi hỏi của thực tiễn công tác bảo vệ an ninh, trật tự và đường lối chính sách của Đảng; chủ trương, đối sách của ngành trong tình hình mới để góp phần bồi dưỡng cho cán bộ, chiến sĩ về lý luận chính trị, lý luận nghiệp vụ của công an Việt Nam, đồng thời tham khảo kinh nghiệm công an các nước.

Ngày 08 tháng 5 năm 1999, Bộ trưởng Công an ký quyết định số 1292/1999/QĐ-BCA (X13) tách TCCAND thuộc Viện Khoa học Công an, đặt trực thuộc Tổng cục Xây dựng lực lượng CAND, tạo ra bước thay đổi đặc biệt trong tiến trình phát triển của Tạp chí; đồng thời Bộ cũng điều động thêm cán bộ có học hàm học vị cho TCCAND.

Cuối năm 2003, Tạp chí Xây dựng lực lượng CAND thuộc Văn phòng Tổng cục xây dựng lực lượng CAND sáp nhập vào TCCAND và Tạp chí vẫn giữ nguyên phiên hiệu X24. Theo đó, bộ máy của Tạp chí được mở rộng, gồm sáu ban. Về công tác xuất bản, bên cạnh TCCAND phát hành nội bộ, Tạp chí xuất bản thêm ấn phẩm mới với chủ đề An ninh và Xã hội, phát hành công khai từ tháng 01 năm 2006 và được phép đăng quảng cáo.

Từ năm 2011 đến nay, Đảng ủy, lãnh đạo đơn vị đã ban hành nhiều văn bản, quy chế đưa quản lý điều hành hoạt động của Tạp chí ngày càng đi vào nề nếp. Đặc biệt, từ tháng 02 năm 2012, Tạp chí đã có Hội đồng chỉ đạo gồm mười một thành viên do Đại tướng Trần Đại Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an làm Chủ tịch hội đồng. Hiện nay, Chủ tịch Hội đồng là Đại tướng, GS, TS. Tô Lâm, UVBCT, Bộ trưởng Bộ Công an.

Cùng với việc xuất bản ổn định, đúng kỳ, trong những năm qua, Tạp chí còn tổ chức hàng chục hội thảo khoa học lớn có giá trị cả về lý luận và thực tiễn, đáp ứng yêu cần nhiệm vụ chính trị trong từng giai đoạn cách mạng.

Nhân kỷ niệm năm mươi năm ngày truyền thống của Tạp chí CAND (30.6.1964 – 30.6.2014), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gửi thư cho Tạp chí, ghi nhận “50 năm qua, Tạp chí công an đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và của ngành công an, nhất là trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận chính trị, nghiệp vụ, pháp luật; góp phần xây dựng lực lượng công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, cùng toàn Đảng, toàn quân và toàn dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Qua năm mươi sáu năm phát triển (1964 - 2020) TCCAND đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Quân công hạng Ba (2005), Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất (2014), Huân chương Chiến công hạng Nhất (1995), Huân chương Chiến công hạng Hai (1985) và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Hai (2009).

Từ khi thành lập đến nay, Tổng Biên tập của Tạp chí các giai đoạn là Mai Văn Mạc (5.1975 - 1.1980), Thiếu tướng Hoàng Mai (1.1980 - 6.1983), Lê Quang Thành (6.1983 - 11.1991); Thiếu tướng PGS, TS. Lê Văn Cương (12.1991 - 5.1999); Đại tá Phan Văn Chi (6.1999 - 4.2002); Đại tá, PGS, TS. Hồ Trọng Ngũ (5.2002 - 11.2003); Thiếu tướng GS, TS. Nguyễn Phùng Hồng (11.2003 - 01.2009); Thiếu tướng PGS, TS. Trần Minh Thư (3.2009 - 12.2013); Đại tá, PGS, TS. Trần Vi Dân (12.2013 - 10.2017). Từ 10.2017 là Đại tá Vũ Hồng Sơn, Phó Tổng biên tập phụ trách; Từ 2.2019 đến nay, Tổng Biên tập là Thiếu tướng, TS. Nguyễn Hồng Thái.

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Công an, Tổng cục Xây dựng lực lượng công an nhân dân, Tạp chí Công an nhân dân 50 năm những chặng đường phát triển (1964 - 2014), Hà Nội, 6.2014.
2. Bộ Công an, Tổng cục Xây dựng lực lượng công an nhân dân, Tạp chí Công an nhân dân 45 năm xây dựng và trưởng thành 1964 - 2009, Hà Nội, 6.2009.
3. Bộ Công an, Tổng cục Chính trị công an nhân dân, Tổng cục Chính trị Công an nhân dân 35 năm xây dựng và phát triển, (1981 – 2016), Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.
4. Bổ nhiệm Tổng Biên tập Tạp chí Công an nhân dân (Pháp luật Việt Nam điện tử, 25.02.2019, 18:18).