Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn, thành lập theo Quyết định số 2267/QĐ-UBND ngày 14.11.2006 của UBND tỉnh Bắc Kạn, chính thức đi vào hoạt động từ 20/4/2007. Bảo tàng có chức năng nghiên cứu khoa học, giáo dục và phổ biến tri thức khoa học thông qua các hoạt động nghiên cứu khoa học, sưu tầm, tư liệu hóa tài liệu, hiện vật và di sản văn hóa phi vật thể, giáo dục, truyền thông và hoạt động dịch vụ phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của bảo tàng và quy định của pháp luật. Bảo tàng có 1 giám đốc, 1 phó giám đốc, hai phòng chức năng là Phòng Hành chính - Trưng bày, sưu tầm và Phòng Bảo quản, truyền thông.
Từ khi thành lập vào năm 2006 cho đến tháng 6.2020, BTTBK không có trụ sở riêng, trụ sở tạm thời đặt tại Trung tâm Văn hóa tỉnh Bắc Kạn. Từ 3.7.2020, Bảo tàng tiếp nhận trụ sở của Thư viện tỉnh làm trụ sở chính thức, tại số nhà 317, đường Võ Nguyên Giáp, thành phố Bắc Kạn. Đây vốn là Nhà Hội đồng Pháp - một di tích cấp tỉnh, tổng diện tích gồm cả sân vườn là hơn 500m2.
BTTBK chưa có trưng bày thường xuyên, chỉ có trưng bày tạm thời ở Trung tâm Văn hóa tỉnh, gồm hai phòng được cho mượn từ năm 2007, với diện tích gần 200m2, giới thiệu 70 tài liệu, hiện vật lịch sử tiêu biểu qua các thời kỳ và 55 hiện vật dân tộc học của của các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Sau 14 năm đi vào hoạt động, Bảo tàng mới tổ chức được 1 trưng bày chuyên đề duy nhất trong năm 2020 về “Trò chơi truyền thống của trẻ em các dân tộc tỉnh Bắc Kạn” tại trường Trường phổ thông dân tộc nội trú huyện Na Rì.
BTTBK có tổng cộng 3.573 hiện vật về lịch sử tự nhiên và xã hội của tỉnh, trong đó chủ yếu là hiện vật thu thập được sau các đợt khai quật khảo cổ. Từ số hiện vật này, Bảo tàng đã xây dựng được 13 sưu tập hiện vật: Sưu tập di vật đá Thẳm Thịnh, Sưu tập di vật đá Thẳm Hấu, Sưu tập di vật đá Đền Thắm, Sưu tập di vật đá hang Nà Mò, Sưu tập di vật đá Bãi soi Hang Chùa, sưu tập tiền cổ Lục Bình, sưu tập tiền cổ Dương Quang...
Bên cạnh việc sưu tầm hiện vật, Bảo tàng còn thực hiện một số dự án tư liệu hóa di sản văn hóa phi vật thể của các dân tộc thiểu số (Lễ đầy tháng của trẻ em Tày, Lễ 3 ngày tuổi của trẻ em người Sán Chỉ, Lễ mãn tang của người Dao Quế Lâm...); phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành nhiều đợt điều tra thám sát và 2 đợt khai quật khảo cổ, thu thập được nhiều di vật, hiện vật có giá trị.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Kạn, Quyết định số 286/QĐ-SVHTTDL ngày 01.9.2017 về Ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn, Bắc Kạn, 2017.
- Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn, Báo cáo hiện trạng theo tiêu chuẩn xếp hạng của Bảo tàng tỉnh, Bắc Kạn, 2020.
- Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn, Báo cáo kết quả thực hiện công tác năm 2020 và phương hướng nhiệm vụ năm 2021, Bắc Kạn, 2020.
