Mục từ này đã đạt chất lượng ở mức sản phẩm bước đầu của Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam giai đoạn 1
Băng đảo

Băng đảo là hòn đảo lớn nhất thế giới và là quốc gia tự trị thuộc Vương quốc Đan Mạch. Băng đảo nằm cách Bắc Cực 710 km là lãnh thổ cực bắc của Trái đất. Băng đảo có diện tích là 2.166.086 km², trong đó diện tích bị băng bao phủ chiếm 81% diện tích. Phần lớn cảnh quan của băng đảo là lãnh nguyên nguyên sơ. Tổng dân số của băng đảo chỉ khoảng 56.000 người và là quốc gia có mật độ dân số thấp nhất thế giới (0,3 người/km2). Tất cả các thị trấn và khu dân cư đều nằm dọc theo bờ biển trong đó phần lớn dân cư sống ở bờ biển phía tây nam. Không có đường sá giữa các thị trấn và tất cả việc đi lại chỉ bằng tàu và máy bay. Băng đảo thuộc khu vực khí hậu Bắc Cực. Nhiệt độ trung bình của tháng nóng nhất trong năm không vượt quá +10°C. Có sự cách biệt về khí hậu giữa miền Bắc và miền Nam và giữa các vùng bờ biển với vùng sâu trong nội địa. Biển cũng tác động tới khí hậu, làm cho không khí mùa hè mát hơn, trong khi mùa đông lại ấm hơn. Bởi vậy, ở dọc bờ biển phía nam thì mùa đông ấm hơn và mùa hè mát hơn, trong khi ở dọc bờ biển phía bắc thì mùa hè mát và mùa đông lạnh.

Theo số liệu quan trắc từ năm 1958 trở lại đây, nhiệt độ cao nhất đo được là 25,9°C ở Bờ Tây Greenland (vào tháng 7/2013). Nơi lạnh nhất ở Greenland là Ice Cap, nơi nhiệt độ có thể xuống dưới -70°C. Lượng nước mưa và tuyết rơi tại băng đảo rất khác biệt. Ở miền Nam, lượng mưa rơi hàng năm từ khoảng 800 tới 1.400 mm. Xa hơn về phía bắc và sâu vào nội địa thì lượng mưa giảm đáng kể, chỉ dưới 200 mm trong khi ở một vài nơi như Peary Land thì lượng mưa không đáng kể, và khu vực đó có thể được gọi là sa mạc Bắc Cực. Độ dài của ngày cũng khác nhau trên nhiều địa phương, tùy theo mùa. Nanortalik ở miền nam và Nuuk ở miền trung nằm ở phía nam của Vòng cực, không có ban ngày vùng cực và ban đêm vùng cực. Càng lên xa hơn về phía bắc, số ngày không có ban đêm càng nhiều. Ở Ilulissat, phía bắc của Vòng Bắc Cực, khoảng 2 tháng có Mặt trời nửa đêm, ở Upernavik có 3 tháng và ở Qanaq có Mặt trời nửa đêm gần 4 tháng.

Phân tích các lớp và thành phần lõi băng tại băng đảo cho thấy, đã có sự thay đổi khí hậu lớn ở Bắc Bán cầu từ khoảng 100.000 năm trước; thời tiết và khí hậu Trái đất đã thay đổi nhanh chóng từ trạng thái có vẻ ổn định tới một trạng thái khác hẳn, gây ra những hậu quả trên khắp thế giới. Băng tan tại băng đảo là một trong những thành phần chính đóng góp vào mực nước biển dâng. Nếu toàn bộ băng trên băng đảo tan chảy hoàn toàn, mực nước biển sẽ tăng thêm hơn 7 m.

Tập tin:Hình 1. Đảo quốc Băng Đảo.png
Hình 1. Đảo quốc Băng Đảo (Nguồn: Google map)

Tài liệu tham khảo[sửa]

  1. Greenland in Figures, Statistics Greenland., 978-87-998113-4-2. ISSN: 1602-5709, 2019.
  2. IPCC, Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, 1535pp, 2013.
  3. King M. D. et al., Dynamic ice loss from the Greenland Ice Sheet driven by sustained glacier retreat, Nat. Commun. Earth Environ., 2020.
  4. The IMBIE Team, Mass balance of the Greenland Ice Sheet from 1992 to 2018. Nature, 579: 233-239, 2020.