(Asynchronous Motor)

Về cấu tạo động cơ không đồng bộ gồm hai phần:

- Phần tĩnh (Stato) gồm lõi thép bằng các lá thép kỹ thuật điện xẻ rãnh (a), bên trong đặt các dây quấn (b) ghép lại. Dây quấn stato gồm ba dây quấn tương tự nhau đặt lệch pha trong không gian một góc 1200 điện.

- Phần quay (Rôto) gồm lá thép kỹ thuật điện xẻ rãnh bên trong đặt dây quấn. Có hai loại dây quấn rôto: rôto lồng sóc (c) và rôto dây quấn (d). Trong loại rôto lồng sóc, dây quấn rôto gồm các thanh dẫn hai đầu hàn kín bằng hai vòng ngắn mạch. Trong loại rôto dây quấn, dây quấn rôto gồm ba dây quấn nối hình sao, đầu kia nối với vành trượt bằng đồng. Nhờ cấu tạo này có thể đưa điện trở phụ vào rôto nhằm giảm dòng điện mở máy, tăng mô men mở máy và có thể điều chỉnh tốc độ rôto.

a) Tên hình b) Tên hình

c) Stato và rôto lồng sóc d) Rôto dây quấn

Cấu tạo của động cơ không đồng bộ

Nguyên lý làm việc: Cho dòng điện ba pha vào ba dây quấn stato sẽ hình thành từ trường quay với tốc độ n1= 60.f1/p (v/ph) với f1 là tần số dòng điện lưới và p là số đôi cực stato. Từ trường quay quét qua các thanh dẫn rôto làm cảm ứng sức điện động và dòng điện trong rôto. Dòng điện này tác dụng lên từ trường quay một lực làm cho rôto quay theo chiều từ trường quay nhưng với tốc độ n nhỏ hơn. Hệ số trượt s = (n1-n)/n1 vào khoảng 3%. Động cơ không đồng bộ biến đổi điện năng thành cơ năng làm quay rôto.

Đặc điểm của động cơ không đồng bộ:

- Mô men quay tỷ lệ với bình phương tốc độ.

- Dòng điện mở máy Imở= (5-7) Idm

- Khó điều chỉnh tốc độ quay của rôto, tốc độ điều chỉnh không liên tục, nhảy cấp.

- Hệ số công suất cosφ nhỏ khi làm việc không tải và non tải.

- Cấu tạo đơn giản rẻ tiền, vận hành bảo dưỡng đơn giản.

Phạm vi ứng dụng: Được sử dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực sản xuất và đời sống. Truyền động động cơ không đồng bộ đi kèm bộ biến tần có các ưu điểm của truyền động động cơ một chiều.

Các thông số định mức của động cơ không đồng bộ:

Công suất định mức: Pđm(kW)

Điện áp định mức: Y/∆ 380/220V

Tốc độ định mức: nđm (v/ph),

Bội số mở máy: Imở/Iđm, Mmở/Mđm

Hệ số công suất định mức: cosφđm

Hiệu suất định mức: ηđm (%)

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Vũ Gia Hanh, Trần Khánh Hà, Phan Tử Thụ, Nguyễn Văn Sáu, Giáo trình Máy điện, NXB Khoa học & Kỹ thuật, 2005

Đặng Văn Đào, Trần Khánh Hà, Nguyễn Hồng Thanh, Giáo trình Máy điện, NXB Giáo dục 2005

Edison Tech Center, Induction Motors