Sùi mào gà là bệnh lý u nhú do virus HPV gây ra cho cả nam và nữ giới. Khối u thường gặp ở cơ quan sinh dục nam giới hay nữ giới có hình dáng như mào của con gà. Bệnh còn được gọi là mụn cóc hậu môn.
Nguyên nhân[sửa]
Sùi mào gà là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) phổ biến, thanh niên từ 17 đến 33 tuổi có nguy cơ cao nhất.
Khoảng 90% các trường hợp mụn cóc hậu môn là do vi rút u nhú ở người (HPV) loại 6 và 11 gây ra. Mụn cóc hậu môn thường lây truyền qua quan hệ tình dục trực tiếp với người bị bệnh ở bất cứ đâu trong khu vực sinh dục, bao gồm cả dương vật và âm đạo.
Triệu chứng[sửa]
Ban đầu, mụn cóc hậu môn xuất hiện những tổn thưng nhỏ như đầu đinh ghim hoặc phát triển thành dạng lồi giống như súp lơ hoặc lớn hơn. Có màu vàng, hồng hoặc nâu nhạt, hiếm khi gây đau đớn hoặc khó chịu. Thực tế, người bị bệnh thường không biết sự tồn tại của các mụn cóc này. Phần lớn những người mắc bệnh đều có khoảng 1-10 mụn cóc và kích thước dao động từ 0.5-1,9 . Một vài người có mụn cóc có thể sung hoặc ngứa nhưng không đau.
Vị trí tổn thương thường gặp ở nam giới là dương vật, vành qui đầu, hãm dương vật, mặt trong bao qui đầu, bìu. Ở phụ nữ, tổn thương ở hãm môi âm hộ, môi bé, môi lớn, âm vật, lỗ niệu, vùng đáy chậu, hậu môn, tiền đình âm đạo, âm môn, màng trinh, âm đạo và mặt ngoài cổ tử cung
Cần chẩn đoán phân biệt với nhưng biểu hiện lành tính sau:
Chuỗi hạt ngọc dương vật ở nam (Không phải điều trị).
Tuyến bã lạc chỗ (Không phải điều trị).
Tiền đình u nhú Papillomatis ở nữ giới (Không phải điều trị).
Điều trị[sửa]
Các lựa chọn điều trị bao gồm đốt điện, phẫu thuật cắt bỏ hoặc cả hai. Mụn cóc xuất hiện bên trong ống hậu môn hầu như sẽ luôn được điều trị bằng đốt điện hoặc phẫu thuật cắt bỏ. Phẫu thuật tức là cắt bỏ hoàn toàn, có tỷ lệ thành công cao nhất và tỷ lệ tái phát thấp nhất. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ chữa bệnh ban đầu 63-91%.
Đốt điện là kỹ thuật sử dụng năng lượng điện để tiêu diệt mụn cóc, gây đau đớn nhất trong các phương pháp điều trị loại bỏ mụn cóc hậu môn, và thường được dành cho các mụn cóc lớn hơn. Phương pháp này được thực hiện với gây tê tại chỗ, và có thể gây ra chảy máu tại vị trí đốt hoặc chảy máu từ hậu môn. Tái khám từ 3 -6 tháng để đảm bảo rằng mụn cóc không tái phát.
Điều trị bằng laser carbon và sấy điện được dành riêng cho mụn cóc lớn hoặc những người tiếp tục tái phát mặc dù đã điều trị nhiều lần. Tuy nhiên, do virus HPV có thể lây truyền qua khói do các quy trình này gây ra, nên chúng được dành riêng cho các bệnh nhân nhiễm trùng nặng.
Đối với những mụn cóc nhỏ chỉ ảnh hưởng đến vùng da xung quanh hậu môn, có sẵn một số loại thuốc, có thể được bôi trực tiếp lên bề mặt của mụn cóc.
Các loại thuốc này bao gồm nhựa podophyllum (PodoCoil-25, Pod-Ben-25), một chất được làm từ chiết xuất độc tế bào của một số loại cây. Tác nhân này cung cấp tỷ lệ chữa khỏi 20-50% khi sử dụng một mình, và được bác sĩ áp dụng hàng tuần và sau đó rửa sạch 6 giờ sau đó bởi bệnh nhân.
Axit trichloroacetic và bichloroacetic ở một nồng độ 80% để điều trị sùi mào gà. Các axit này có tác dụng làm tổn thương da và khá bào mòn da. Tuy nhiên, chúng gây ra ít kích ứng và tác động tổng thể cơ thể hơn các tác nhân khác. Tuy nhiên, tỷ lệ tái phát cao.
Kem bôi imiquimod 5% cũng được áp dụng trong điều trị sùi mào gà. Nó được dùng ba lần mỗi tuần, trong tối đa 16 tuần và đã được chứng minh là loại bỏ mụn cóc trong vòng 8 đến 10 tuần.
Tiêm interferon hoặc 5-fluorouracin/cấy epinephrine gel có hiệu quả trong điều trị các thương tổn nhỏ và ít. Tuy nhiên, có một số tác dụng phụ và giá thành đắt. Interferon là các protein xuất hiện tự nhiên có tác dụng chống vi rút và chống ung thư, được tiêm vào mỗi tổn thương hai lần trong một tuần và dùng tối đa 8 tuần.
Bạn tình của những người bị mụn cóc hậu môn cũng nên được khám xét, như một biện pháp phòng ngừa.
Phòng bệnh[sửa]
- Biện pháp phòng ngừa hữu hiệu nhất hiện nay vẫn là sử dụng bao cao su.
- Nếu người bệnh được điều trị bằng đốt điện thì nên sử dụng kim đốt dùng một lần nhằm hạn chế lan truyền sùi mào gà và các bệnh virút khác như HIV.
- Tiêm vắc-xin phòng nhiễm HPV.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Dise‹ises, 1600 Clifton Road, Atlanta, GA, 30333, (800) 232-4636, cdcinfo a cdc.gov, http:/ www.cdc.gov /STD/.
- Bộ y tế. Bệnh sùi mào gà sinh dục, Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị các bệnh da liễu, Hà Nội, 2015.
- Bùi Đại. Bệnh học truyền nhiễm, Nhà xuất bản y học, Hà Nội, 2005.
