Văn học kị sĩ (Pháp ngữ : Roman de chevalerie, Đức ngữ : Höfische roman, Anh ngữ : Chivalric romance, Hán ngữ : 騎士文學) là thuật ngữ đề cập các tài liệu thế tục mô tả lối sống và hành trạng giới kị sĩ, sau bành trướng thành tinh thần và phẩm hạnh kị nhân, trực tiếp liên đới Bộ quy tắc hiệp sĩ[1].
Lịch sử[sửa]
Dòng văn nghệ này manh nha tại nơi ngày nay là Pháp thế kỉ XI và chóng phát triển dưới sự bảo trợ của Tòa Thánh trong nhiều thế kỉ tiếp theo. Đa số trứ tác thường tập trung phản ánh đức trung thành phụng hiến tín điều, sự thượng võ, những cuộc phiêu lưu hành hiệp và ái tình của kị nhân, hoặc có thể là quá trình rèn rũa từ kị nhân nên kị sĩ rồi cuối cùng là hiệp sĩ. Cùng dòng văn học thành thị, văn học kị sĩ đã phá thế độc quyền của văn học nhà thờ, nhưng lại vun bồi cho văn học và triết học sĩ lâm thêm dồi dào sống động. Nhân vật chính trong các truyện kể kị sĩ thường có hành động trượng nghĩa và vô cùng mộ đạo, do thế, được coi là sự tiếp nối dạng nhân vật tráng sĩ cổ đại[2].
Văn hóa[sửa]
Theo nghĩa hẹp, văn học kị sĩ gồm những trứ tác xuất hiện tại Âu châu trung đại và xoay quanh lối sống cùng đức tin của giới kị nhân. Nhưng một cách phổ quát hơn, là những văn phẩm thể hiện được lối sống, tính cách và lí tưởng giới võ bị, do đó mà không cố định thời đại và quốc gia nào. Cả hai ý nghĩa này đều được chấp nhận trong học giới, nhưng vế sau có nhiều phần trội hơn[3].
Ngay từ trung đại, các văn phẩm kị sĩ đã được sáng tác bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau nên ngày nay ít nhất có giá trị chủ đạo trong phạm trù ngôn ngữ học, thậm chí bảo tồn nhiều tử ngữ, ngoài ra còn tự gầy dựng được phong cách mĩ thuật độc đáo thông qua sự minh diễn nội dung câu từ. Đây cũng là một trong những dòng văn học hi hữu hấp dẫn được lượng tác gia, độc giả và phong cách sáng tạo khổng lồ. Đối với các quốc gia hình thành muộn tại Âu châu, nó còn có tác dụng kiến tạo bản sắc[4].
Tiêu biểu[sửa]
Danh sách chỉ liệt kê tương đối.
Tác phẩm[sửa]
- Trứ tác Chrétien de Troyes
- Queste del Saint Graal
- Perceforest
- The Knight in the Panther's Skin
- Valentine and Orson
- King Horn
- The Squire of Low Degree
- Romance of the Rose
- Ngài Gawayn và Lục Kị Sĩ
- Guilhem de la Barra by Arnaut Vidal
- Guillaume de Palerme
- Le Morte D'Arthur - Sir Thomas Malory
- Amadis de Gaula - João Lobeira và Garci Rodríguez de Montalvo
- "The Knight's Tale" và "The Wife of Bath's Tale" trong The Canterbury Tales của Geoffrey Chaucer
- Chevalere Assigne
- Sir Eglamour of Artois
- Octavian
- Ipomadon
- Sir Gawain and the Carle of Carlisle
- The Knightly Tale of Gologras and Gawain
- Tirant lo Blanch - Joanot Martorell
- Amadas
- Sir Cleges
- The King of Tars
- Sir Isumbras
- Erl of Toulouse
- Generides
- Roswall and Lillian
- Hertig Fredrik av Normandie
Tác giả[sửa]
Văn hóa[sửa]
Dòng văn học này là cảm hứng vô tận cho nhiều ngành nghệ thuật và khoa học khác nhau, thậm chí là nền cho sự phát triển tiểu thuyết võ hiệp Á Đông.
Tham khảo[sửa]
Liên kết[sửa]
- ↑ Chris Baldick (2008), "Chivalric Romance", The Oxford Dictionary of Literary Terms (lxb. 3rd), Oxford University Press, ISBN 978-0-19-172717-7, OCLC 4811919031
- ↑ Lewis, C. S. (1994), The Discarded Image (lxb. Canto), Cambridge: Cambridge University Press, tr. 9, ISBN 978-0-521-47735-2CS1 maint: ref=harv (link)
- ↑ Lewis, C. S. (1961), A Preface to Paradise Lost, London: Oxford University Press, tr. 6, ISBN 978-0-19-500345-1
- ↑ Huizinga, Johan (1996), The Autumn of the Middle Ages, Chicago: University of Chicago Press, tr. 354, ISBN 978-0-226-35992-2CS1 maint: ref=harv (link)
- The International Courtly Literature Society
- Base de datos bibliográfica sobre literatura caballeresca Clarisel
- Amadís de Gaula 1508. Quinientos años de libros de caballerías. Exposición en el museo de la Biblioteca Nacional de España
- Catálogo descriptivo de libros de caballerías
- Caballeros andantes
- Английские, французские, бретонские рыцарские романы
- Сэр Гавейн и Зелёный рыцарь
- Смерть Артура