Văn kiện Đảng Cộng sản Việt Nam, toàn tập các Nghị quyết, Chỉ thị, Thông tri, Quyết định, Báo cáo, Diễn văn… tại các kỳ họp, hội nghị, đại hội Đảng. Văn kiện Đảng toàn tập (VKĐTT) là một bộ sách lớn, một khối lượng tư liệu đồ sộ, được xử lý bằng các phương pháp khoa học. Đánh dấu một bước phát triển mới của công tác nghiên cứu văn bản và nghiên cứu lịch sử Đảng.

Tác giả bộ sách đồ sộ VKĐTT là Đảng Cộng sản Việt Nam. Bộ sách Văn kiện Đảng toàn tập có Hội đồng xuất bản (Thường trực Bộ Chính trị, hoặc Thường trực Ban Bí thư làm Chủ tịch Hội đồng), có các Chủ tịch Hội đồng, Phó Chủ tịch Hội đồng và các Ủy viên hội đồng. Dưới là Ban chỉ đạo xây dựng bản thảo, có Trưởng ban, Phó Trưởng ban, Thường trực và các thành viên. Ở mỗi tập có các nhóm xây dựng bản thảo riêng.

Đến nay, đã hơn 90 năm Đảng lãnh đạo cách mạng, đã để lại khối lượng văn kiện đồ sộ, phong phú, phản ánh cuộc đấu tranh cách mạng đầy gian khổ, hy sinh, kiên cường, sáng tạo của đồng bào và các chiến sĩ cộng sản, kết tinh nhiều giá trị lý luận, tư tưởng và kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của Đảng và nhân dân.

Bộ Văn kiện Đảng toàn tập, từ tập 1 đến tập 69 xuất bản năm 2010 (Ảnh tư liệu NXB CTQG Sự thật)

VKĐTT là các văn kiện do cấp trung ương ban hành kể từ thời kỳ hoạt động của các tổ chức tiền thân của Đảng trở đi. Đó là các văn kiện của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Tân Việt Cách mệnh Đảng, Đông Dương Cộng sản Đảng, An Nam Cộng sản Đảng, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn. Tiếp theo là các văn kiện của Hội nghị thành lập Đảng, văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc và Hội nghị cán bộ Trung ương, Hội nghị đại biểu giữa nhiệm kỳ, văn kiện của các Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương và văn kiện của Ban Thường vụ Trung ương, Bộ Chính trị, Thường vụ Bộ Chính trị, Thường trực Bộ Chính trị - Ban Bí thư, Trung ương Cục miền Nam, một số văn kiện quan trọng của các xứ uỷ. Văn kiện Đảng toàn tập còn có một số tác phẩm quan trọng và tiêu biểu của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các Tổng Bí thư về đường lối, chủ trương của Đảng trong các thời kỳ cách mạng.

Ngoài ra, còn có một số tài liệu quan trọng khác có quan hệ chặt chẽ với hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam như tài liệu của Quốc tế Cộng sản, thông báo về hội đàm đối ngoại của Đảng, lời chào mừng và tham luận tại các Đại hội Đảng... được công bố trong phần Phụ lục.

Các văn kiện của Đảng được sắp xếp và xuất bản theo trình tự thời gian kể từ các tổ chức tiền thân của Đảng trước năm 1930. Một số sự kiện, tổ chức, nhân vật được được chú thích ngắn gọn, dễ hiểu. Cùng một chú thích có thể tìm thấy ở các tập khác nhau để tiện lợi cho việc tra cứu. Ngoài ra, trong bộ VKĐTT, có một số tên gọi tổ chức khác với tên thường dùng trước đây hoặc một số sự kiện được đính chính, giám định dựa trên những thông tin xác thực, tin cậy và những tài liệu lưu tại Kho Lưu trữ Trung ương Đảng. Trong nhiều tập VKĐTT, chủ yếu là các văn kiện ban hành trước Cách mạng Tháng Tám, có một số từ viết không phù hợp với cách viết thông dụng như dùng chữ k thay cho chữ c, chữ z thay cho chữ d... nay được biên tập đúng với cách viết thông dụng. Những danh từ mà nghĩa của nó đã thay đổi hoặc hiện nay không dùng nữa, thì vẫn giữ nguyên và giải nghĩa...

Do yêu cầu của công tác nghiên cứu, giảng dạy, tuyên truyền, giới thiệu lịch sử Đảng và tổng kết kinh nghiệm hoạt động của Đảng, từ những năm 60 của thế kỷ XX, Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Trung ương đã tiến hành sưu tầm tài liệu, xây dựng bản thảo và xuất bản Văn kiện Đảng, từ thời kỳ hoạt động của các tổ chức tiền thân của Đảng đến tháng 7 - 1954. Tiếp đó, Trường Nguyễn Ái Quốc Trung ương (nay là Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) và một số cơ quan đã xuất bản một số tập văn kiện Đảng theo các chuyên đề. Một khối lượng khá lớn văn kiện Đảng là các tài liệu đánh máy, in thạch, viết tay bằng nhiều thứ tiếng: Việt, Pháp, Trung Quốc, Nga, Anh, Đức. Sự khác nhau giữa các bản cùng một văn kiện cũng thường xảy ra, trong đó có cả những ngôn từ, ngày thành lập và tên gọi của một số tổ chức. Do đó việc xây dựng bản thảo của văn kiện Đảng đòi hỏi rất nhiều công sức, trí tuệ, tôn trọng văn bản gốc và đối với các dị bản phải được giám định nghiêm túc, cẩn thận.

Việc công bố các tập văn kiện Đảng đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giáo dục, huấn luyện, tổng kết lý luận và thực tiễn của Đảng. Song công tác xây dựng bản thảo và xuất bản chưa được quản lý và chỉ đạo thống nhất, thiếu liên tục và hệ thống. Đến nay, do yêu cầu phát triển của nhiều lĩnh vực công tác đảng, của nhiều ngành khoa học xã hội và nhân văn, của công tác đối nội và đối ngoại, việc công bố rộng rãi văn kiện Đảng càng trở nên cấp thiết; kết quả sưu tầm, xác minh, giám định văn kiện Đảng trong những năm qua cũng đã bổ sung nhiều văn kiện, làm sáng tỏ nhiều sự kiện, nhiều vấn đề lịch sử, tạo điều kiện cho việc xuất bản tương đối đầy đủ bộvăn kiện Đảng.

Năm 1995, Bộ Chính trị, Ban Bí thư (khoá VII) đã chủ trương xuất bản VKĐTT. Ban Bí thư (khoá VII) đã ra Quyết định số 101 QĐ/TW, ngày 12 - 10 - 1995 và Bộ Chính trị (khoá VIII) ra Quyết định số 25 - QĐ/TW, ngày 3 - 2 - 1997 về việc xuất bản bộ VKĐTT, từ thời kỳ hoạt động của các tổ chức tiền thân của Đảng trở đi.

Lần xuất bản VKĐTT đầu tiên 54 tập, tập 1 (1924-1930), đến tập 54 (1995). Năm 2013, Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, đã ra Quyết định số 208 - QĐ/TƯ, ngày 1 tháng 11 năm 2013, xuất bản lần thứ nhất Văn kiện Đảng toàn tập. In nối tiếp từ tập 55 (1996) đến tập 69 (2010). Bộ sách VKĐTT do Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, xuất bản từ năm 2015 đến năm 2018. Từ lần xuất bản đầu tiên 54 tập đến lần xuất bản thứ nhất từ tập 55 đến tập 69, có thể nói đây là bộ sách lớn trong di sản tư tưởng - lý luận của dân tộc. Trong lần xuất bản VKĐTT đầu tiên đã được số hóa dưới dạng CD-Rom, DVD-Rom và gần đây năm 2020 là 69 tập đã được số hóa, rất tiện lợi trong việc sử dụng tra cứu đỡ tốn kém hơn các bộ in sách và thuận lợi trong việc vận chuyển, tiết kiệm được nhiều thời gian khi sử dụng văn kiện. VKĐTT góp phần phản ánh một cách khách quan quá trình hình thành, phát triển của Đảng và tiến trình cách mạng Việt Nam do Đảng lãnh đạo; làm sáng tỏ hơn bản chất cách mạng và tinh thần sáng tạo của Đảng ta, vai trò và công lao to lớn của Đảng trong lịch sử cách mạng của dân tộc. Với bộ Văn kiện Đảng toàn tập, tất cả những người cần nghiên cứu và sử dụng văn kiện Đảng đều có thể dễ dàng tìm thấy những tài liệu chính thức và xác thực. Cũng từ các văn kiện Đảng, vốn gắn liền với hoạt động cách mạng của Đảng và nhân dân, có thể rút ra những bài học kinh nghiệm bổ ích cho hiện tại và tương lai trên mọi lĩnh vực hoạt động của Đảng.

VKĐTT giúp các cơ quan lãnh đạo Đảng kế thừa, bổ sung và phát triển đường lối của Đảng cho phù hợp với yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới. Việc xuất bản VKĐTT nhằm cung cấp những tư liệu lịch sử xác thực, có hệ thống cho công tác nghiên cứu lý luận, nghiên cứu và biên soạn lịch sử Đảng, cho công tác tuyên truyền, giáo dục và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên, nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về những tri thức và kinh nghiệm chính trị, về truyền thống và đạo đức cách mạng, về lòng yêu nước, tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc và tinh thần quốc tế trong sáng của những người cộng sản Việt Nam.

VKĐTT là một nguồn tư liệu chứa đựng những thông tin chân thực, chống lại những luận điệu xuyên tạc, làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên và nhân dân hiểu rõ hơn về hoạt động của Đảng và phong trào cách mạng của nhân dân, đồng thời cũng giới thiệu với bạn bè quốc tế về lịch sử vẻ vang và những bài học kinh nghiệm của Đảng ta.

VKĐTT cung cấp những tư liệu lịch sử xác thực và có hệ thống cho công tác nghiên cứu lý luận, nghiên cứu biên soạn lịch sử Đảng, tuyên truyền, giáo dục và bồi dưỡng cán bộ, đảng viên, nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về truyền thống cách mạng của Đảng, của dân tộc. Ngoài ra, Văn kiện Đảng còn cung cấp tư liệu lịch sử Đảng dùng cho việc giới thiệu với bạn bè quốc tế về lịch sử vẻ vang và bài học kinh nghiệm của Đảng ta.

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Chính trị, Quyết định của Bộ Chính trị, Số 25-QĐ/TW, ngày 3 tháng 2 năm 1997, Về việc xuất bản công khai bộ Toàn tập văn kiện Đảng.
2. Ban Bí thư Trung ương Đảng, Quyết định của Ban Bí thư Trung ương, Số 101-QĐ/TW, ngày 12-10-1995, Về việc thành lập Hội đồng và Ban chỉ đạo xuất bản toàn tập văn kiện ĐảngĐảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1998
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, tập 56 (1997), Nxb Chính trị quốc gia, 2015.
4. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập, tập 69 (2010), Nxb Chính trị quốc gia, 2018.
5. Ban Bí thư Trung ương Đảng, Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Số 208-QĐ/TW, ngày 1 tháng 11 năm 2013, Về việc xuất bản lần thứ nhất Văn kiện Đảng toàn tập.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đảng toàn tập (69 tập), Nxb Chính trị quốc gia, 2020.