Trinh sát quân y là tổng thể các hoạt động nhằm điều tra, thu thập tình hình có liên quan đến bảo đảm quân y trong tác chiến.
Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ, Trinh sát quân y chia làm 2 loại: trinh sát chiến thuật quân y và trinh sát vệ sinh, dịch tễ. Trinh sát chiến thuật quân y nhằm điều tra, thu thập tình hình về các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, về tình hình quân y địch có liên quan đến việc lập kế hoạch tổ chức cứu chữa - vận chuyển thương binh, bệnh binh và tiếp tế quân y.
Trinh sát vệ sinh, dịch tễ nhằm điều tra, thu thập tình hình về các yếu tố tự nhiên, kinh tế - xã hội, về địch và quân y địch có liên quan đến việc tổ chức và thực hiện công tác vệ sinh - phòng dịch bảo vệ sức khỏe bộ đội trong chiến đấu.
Nhiệm vụ của Trinh sát quân y là điều tra tình hình vệ sinh, dịch tễ khu vực đóng quân, khu vực tác chiến và dọc đường hành quân cơ động; tình hình lực lượng, phương tiện, cơ sở vật chất y tế khu vực; tình hình hậu cần tại chỗ; tình hình vệ sinh, dịch tễ trong quân đội địch.
Điều tra tình hình vệ sinh, dịch tễ khu vực đóng quân, khu vực tác chiến và dọc đường hành quân cơ động gồm: nắm tình hình các bệnh truyền nhiễm, các bệnh dịch lưu hành trong dân cư và trong động vật có thể lây truyền cho bộ đội; xác định những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình phát triển bệnh dịch (quá trình dịch) như: phong tục, tập quán và điều kiện sống, tình trạng vệ sinh khu vực, chất lượng các công trình vệ sinh công cộng và hộ dân cư, nguồn nước và xử lý chất thải; nắm được tổ chức hoạt động của y tế khu vực và các tổ chức xã hội trong chăm sóc sức khỏe dân cư, đặc biệt là các biện pháp phòng chống dịch bệnh; xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức cứu chữa, vận chuyển thương binh, bệnh binh và triển khai bố trí lực lượng quân y như hang động, khe suối, nhà cửa, công sở, trường học, công sự, đường hầm..., các nguyên liệu, vật liệu ứng dụng có sẵn tại địa phương; xác định hệ thống đường sá, sông ngòi, cầu cống, bến vượt, đường vòng tránh... Điều tra tình hình lực lượng, phương tiện, cơ sở vật chất y tế khu vực là nắm khả năng của cơ quan y tế địa phương trong việc bảo đảm vệ sinh phòng dịch, tổ chức cứu chữa thương binh, bệnh binh và người bị thương, bị bệnh; khả năng dự trữ và huy động vật tư y tế, trang bị phương tiện tại các trạm y tế và bệnh viện. Đặc biệt, cần biết rõ kế hoạch tổ chức bảo đảm y tế nhân dân và lực lượng vũ trang địa phương trong khu vực phòng thủ để kết hợp tuyến cứu chữa, đường chuyển thương, xí nghiệp dược phẩm, kho tàng, trạm cung cấp máu, dịch truyền... Điều tra tình hình hậu cần tại chỗ, trọng tâm là điều tra tình hình hậu cần quân sự địa phương bảo đảm phục vụ công tác quân y, khả năng huy động phục vụ quân y và y tế địa phương của các ngành, đoàn thể về các mặt chủ yếu: lực lượng và phương tiện vận tải, tải thương, các xưởng sản xuất, chế biến dược liệu, cung cấp ôxi, tiếp tế thuốc men, máu và dịch truyền, khả năng cung cấp lương thực, thực phẩm cho các cơ sở điều trị, khả năng tiếp nhận thương binh, bệnh binh của các lực lượng tham gia chiến đấu trong khu vực, nhất là tại các căn cứ chiến đấu của lực lượng vũ trang địa phương. Điều tra tình hình vệ sinh, dịch tễ trong quân đội địch, hệ thống tổ chức bảo đảm, tình trạng cơ quan quân y địch cần nắm được tình hình về các bệnh dịch trong quân đội địch, tình trạng vệ sinh khu vực địch đóng quân, các biện pháp cơ bản về vệ sinh phòng dịch được tiến hành trong thời gian địch chuẩn bị chiến đấu.
Trinh sát quân y được tiến hành bằng các phương pháp: nghiên cứu trên bản đồ quân sự, tài liệu địa lý quân y; nghiên cứu các thông báo liên quan; điều tra, khai thác tin tức của địch; điều tra tin tức về hoạt động và khả năng của y tế địa phương; trinh sát thực địa.
Trinh sát quân y được tiến hành ở tất cả các tuyến, các cấp quân y, cả trước và cả trong quá trình thực hành chiến đấu. Ở tuyến đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn, trinh sát chiến thuật và trinh sát vệ sinh dịch tễ được tiến hành song song, do y tá đại đội, quân y sĩ tiểu đoàn, cán bộ cơ quan quân y trung đoàn và đại đội quân y trung đoàn đảm nhiệm. Ở tuyến sư đoàn, tùy tình hình cụ thể mà tổ chức trinh sát kết hợp hoặc riêng rẽ 2 nội dung trên.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- Tổng cục Hậu cần, Mấy vấn đề cơ bản của công tác quân y trong chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1982
- Tổng cục Hậu cần, Tổ chức và chiến thuật quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1989
- Học viện Quân y, Y học quân sự, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1991
- Tổng cục Hậu cần, Tổ chức chỉ huy quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1994
- Bộ Quốc phòng, Điều lệ công tác quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2001
- Học viện Quân y, Tổ chức và chiến thuật quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2002
- Trung tâm Từ điển Bách khoa quân sự, Từ điển Bách khoa quân sự, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2005
- Cục Quân y, Tổ chức và chiến thuật quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2006
- Cục Quân y, Tổ chức và chỉ huy quân y, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2009
- Trung tâm Từ điển Bách khoa quân sự, Từ điển Thuật ngữ quân sự, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2007
- Tổng cục Hậu cần, Từ điển Hậu cần quân sự, Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 2009
