Yehoshua là húy vị lĩnh tụ và truyền giáo sĩ có tầm ảnh hưởng lớn nhất ý thức hệ Cơ Đốc.
Danh hiệu
Theo cổ sự kí, đức Yehoshua vốn người Do Thái, nhưng giáng sinh ở thời toàn bộ miền Knʿn tùy thuộc La Mã đế quốc. Hơn nữa, theo truyền thống, cứ liệu cổ nhất nhắc đến danh Ngài là Tân Ước lại soạn bằng Hi văn, cho nên các danh hiệu Ngài thường được hậu thế dùng ba ngữ hệ Ivrit, Hi Lạp và La Mã. Trong thời kì thực dân, các giáo sĩ La Mã thường phổ biến Thánh Kinh bằng Ý ngữ và Anh ngữ, nên tới nay có 5 ngôn ngữ thông dụng nhất để xướng danh Ngài khi thánh lễ.
- Húy danh : Yehoshua (ישוע)
- Biệt danh : Yehoshua con Yosef (ישוע בר יוסף), Yehoshua xứ Natzeret (ישוע בר נצרת)
- Xước hiệu : Khristós (Χριστός), Mashiakh (משיח), INRI (IESVS NAZARENVS REX IVDÆORVM)
- Thụy hiệu : Yehoshua Khristos
- Tôn xưng : Đức Chúa Yehoshua, Đức Chúa Con, Đức Ngài
Lịch sử
Theo truyền thống, cứ liệu chính thức về hành trạng đức Yehoshua là trong Tứ đại phúc âm, hay cách khác, Ngài là nhân vật trung tâm của Tân Ước. Từ đó, tùy mỗi hệ phái Cơ Đốc giáo lại có cách diễn giảng khác, nhưng tựu trung các sự kiện chính không đổi.
Các thủ cảo cổ nhất chỉ chép đại khái rằng, đức Yehoshua quán tại xứ Galil miền Knʿn cực Tây La Mã đế quốc. Năm ba mươi tuổi, Ngài được Thiên Chúa mặc khải nên bắt đầu đi truyền giáo lý, mà nhờ đó khai sáng Cơ Đốc giáo khắp Địa Trung Hải.
Tuy nhiên, theo các văn bản chính thức được Thánh Tòa công nhận hoặc cho bổ khuyết các giai đoạn sau, đức Yehoshua là con ông thợ mộc Yosef với bà Miriam. Nhưng Ngài đích thực là Con Thiên Chúa, mà Thiên Chúa khiến bà Miriam chịu thai nên vẫn đồng trinh.
- Thời vua Horedos Cả, có ba hiền giả ở Đông phương theo vì phúc tinh tới bệ kiến, nói rằng trong dân Do Thái có vị vua sắp sinh ở Beitlehem. Vua bèn sai người đi giết bé trai từ 2 tuổi trở xuống. Bấy giờ, ông thợ mộc Yosef xin nghỉ tạm ở chuồng ngựa để đỡ vợ là bà Miriam sắp trở dạ. Đêm 24 rạng 25 tháng 12, bà Miriam hạ sinh một bé trai và đặt trong máng cỏ, ba hiền giả trờ tới dâng lễ vật và lạy mừng. Vì thế, đứa bé được định danh Yehoshua (cứu rỗi). Chừng canh ba, thiên sứ báo mộng cho ông Yosef đưa vợ con trốn sang Ai Cập. Nhờ thế mà thoát nạn. Mươi năm sau, vua Horedos Cả mất, gia đình thánh lại về bản quán Beitlehem làm ăn.
