Lễ kí

Lễ kí (chính văn : 禮記) là nhan đề một kinh điển Nho học, do học giả thời Tây Hán cố công sưu tầm trứ tác của môn đệ đức Khổng Tử và chư gia Xuân Thu Chiến Quốc.

Lịch sử

Ở thời Hán sơ có lệnh tầm khảo những thủ cảo lưu lạc dân gian vì biến động trong và sau phần thư khanh nho. Vì thế, tác gia Lưu Hướng sưu tập được 130 thiên chép về lễ chế Tiên Tần. Dựa theo số cảo bản này, tác gia Đái Đức hiệu chính làm 85 thiên, tạm đặt nhan đề Đại Đái lễ kí (大戴禮記), sau có người cháu ông là Đái Thánh giản ước còn 46 thiên với nhan đề Tiểu Đái lễ kí (小戴禮記). Nguyên bản Đại Đái đã thất tán phần lớn thời Tùy-Đường, chỉ còn 39 thiên ; vì thế, Tiểu Đái là bản Lễ kí toàn vẹn nhất và được lưu hành trong trường kì lịch sử Hán quyển.

Khoảng triều Hán Cảnh đế, có Lỗ Cung vương Lưu Dư cho phá Khổng miếu để lập cung thất, vô tình phát hiện cổ bản 56 thiên Lễ kí giấu trong tường. Tuy nhiên, ngoài 17 thiên đã có trong Tiểu Đái, những thiên còn lại được gọi chung Dật lễ kí (逸禮記) và không được dùng.

Kể từ triều Hán, Lễ kí được liệt vào kinh điển phải học trong sĩ lâm. Sang giai đoạn Tùy-Đường về sau, Lễ kí càng có vị thế lớn trong việc củng cố ý thức hệ Nho gia, với phương châm lấy lễ nghi làm căn bản trị nhân. Trong không gian Hán tự văn hóa quyển, tùy từng quốc gia và thị tộc lại có cách giảng nghĩa Lễ kí khác nhau.

Tham khảo

• Tứ thư ngũ kinh

Liên kết

Tài liệu

• 葉衡選註, 《禮記》, 學生國學叢書, 台北市: 台灣商務印書館, OCLC 37636933

Tư liệu

• 禮記單註本
• 《禮記》全文在線閱讀（簡繁體翻譯）
• 《禮記》全文在線閱讀（正體）
• 《大戴禮記》原文（繁 / 簡）
• 《小戴禮記》原文 （繁 / 簡）
• 工藤卓司：近一百年日本《禮記》研究概況