Nhân Mã (chòm sao)

Mục từ này chưa được bình duyệt và có thể cần sự giúp đỡ của bạn để hoàn thiện.

Nhân Mã là một trong những chòm sao của hoàng đạo và nằm ở bán cầu Nam. Nó là một trong 48 chòm sao được nhà thiên văn học Ptolemy ở thế kỷ thứ 2 liệt kê và vẫn là một trong 88 chòm sao hiện đại. Tên của chòm sao trong tiếng Latinh có nghĩa là "cung thủ", và biểu tượng của nó là (kí hiệu ♐), hình một mũi tên cách điệu. Nhân Mã thường được miêu tả như một sinh vật nửa người, nửa ngựa đang kéo dây cung. Chòm sao Nhân Mã nằm giữa Chòm sao Bọ Cạp với Chòm sao Xà Phu ở phía tây và Chòm sao Ma Kết với Chòm sao Kính Hiển Vi ở phía đông.

Trung tâm của Dải Ngân hà nằm ở cực tây của Nhân Mã (xem Nhân Mã A).

Hình dung

Nhóm sao "Ấm Trà" trong Chòm sao Nhân Mã. Dải Ngân Hà như là "hơi nước" đang bay lên từ vòi ấm.

Khi nhìn từ bán cầu Bắc, chòm sao này có các ngôi sao sáng tạo thành một nhóm sao dễ nhận ra, được gọi là "Ấm trà". Các ngôi sao δ Sgr (Kaus Media), ε Sgr (Kaus Australis), ζ Sgr (Ascella), và φ Sgr tạo thành phần thân của cái ấm; λ Sgr (Kaus Borealis) là phần chóp của nắp ấm; [[γ² Sgr]] (Alnasl) là đầu của vòi ấm; và σ Sgr (Nunki) và τ Sgr là tay cầm. Cũng chính những ngôi sao này hình thành cái cung và cung tên của Nhân Mã.

Đánh dấu phần dưới của "tay cầm" của ấm trà (hay chính là khu vực vai của người bắn cung), là ngôi sao sáng Zetaariesarii (ζ Sgr) (độ sáng biểu kiến 2,59), tên là Ascella, và một ngôi sao mờ nhạt hơn là Tau Sagittarius (τ Sgr).

Để hoàn thiện hình ảnh ẩn dụ ấm trà thì trong điều kiện thời tiết tốt, có thể quan sát thấy một khu vực đặc biệt dày đặc của Dải Ngân Hà vắt qua bầu trời theo hình vòng cung phía tây bắc phía trên vòi của ấm trà, giống như một làn hơi nước bốc lên từ một ấm nước đang sôi.

Toàn bộ chòm sao thường được miêu tả có hình dáng gấp khúc của một cung thủ đang giương cung lên, với các ngôi sao mờ hơn vạch ra đường nét của con ngựa. Chòm sao Nhân Mã nổi tiếng với việc hướng mũi tên của mình vào trái tim của Chòm sao Bọ Cạp, chính là ngôi sao màu đỏ Antares, khi hai chòm sao rượt đuổi nhau quanh bầu trời. Đường thẳng nối Delta Sagittarii (δ Sgr) và Gamma2 Sagittarii (γ²Sgr) hướng gần như trực tiếp đến Antares. Gamma2 Sagittarii hay còn gọi là Alnasl, một từ tiếng Ả Rập có nghĩa là "đầu mũi tên", và Delta Sagittarii được gọi là Kaus Media, "trung tâm của cung", nơi đuôi mũi tên nhô ra. Kaus Media chia đôi Lambda Sagittarii (λ Sgr) và Epsilon Sagittarii (ε Sgr), hai ngôi sao này có tên lần lượt là Kaus Borealis và Kaus Australis, chúng chỉ phần phía bắc và phần phía nam của cung.

Nhân mã là một trong những đặc trưng nổi bật của bầu trời mùa hè ở bán cầu bắc mặc dù ở phía bắc dãy núi Pyrenees ở Châu Âu, nó di chuyển rất thấp dọc theo đường chân trời và khó có thể được nhìn thấy rõ ràng. Ở Scotland và bán đảo Scandinavia còn hoàn toàn không thể nhìn thấy chòm sao Nhân Mã. Ở phía nam Brazil, Nam Phi và miền trung Australia (30 ° nam), Nhân Mã di chuyển ngay trên đỉnh đầu. Nó ẩn sau ánh sáng chói của Mặt trời từ giữa tháng 11 đến giữa tháng 1 và ở ngay vị trí của Mặt trời vào ngày đông chí (ngày 21 tháng 12). Đến tháng 3, Nhân Mã sẽ mọc lúc nửa đêm. Vào tháng 6, nó đạt đến vị trí xung đối và có thể được quan sát cả đêm. Trăng tròn tháng 6 xuất hiện ở Nhân Mã.

Vào thời Hy Lạp - La Mã cổ đại, chòm sao Ma Kết ở vị trí của Mặt Trời vào ngày đông chí, nhưng do sự tuế sai của điểm phân, hiện tượng này đã chuyển sang Nhân Mã vào thời Đế chế La Mã. Vào khoảng năm 2700 sau Công Nguyên, Mặt Trời sẽ ở chòm sao Thiên Yết vào ngày đông chí.

Đặc điểm nổi bật

α Sgr (Rukbat, nghĩa là "đầu gối của cung thủ") mặc dù có ký hiệu "alpha" nhưng nó không phải là ngôi sao sáng nhất của chòm sao, độ sáng biểu kiến chỉ là 3,96. Nó nằm về phía trung tâm bên dưới cùng của bản đồ như hình. Thay vào đó, ngôi sao sáng nhất là Epsilon Sagittarii (ε Sgr) ("Kaus Australis," hay "phần phía nam của cung"), có độ sáng biểu kiến là 1,85.