Nhà xuất bản giao thông vận tải nhà xuất bản chuyên ngành duy nhất trong lĩnh vực giao thông vận tải, trực thuộc Bộ Giao thông vận tải.Nhà xuất bản Giao thông vận tải (NXBGTVT) được thành lập vào ngày 07 tháng 7 năm 1983 theo Quyết định 1453/TCCB của Bộ Giao thông vận tải.
Quá trình xây dựng và phát triển của NXBGTVTtrải qua các giai đoạn sau: Từ năm 1983 - 1988: Đây là thời kỳ bao cấp, Nhà xuất bản hoạt động theo cơ chế tự hoạch toán, với chức năng xuất bản sách khoa học kỹ thuật, khoa học quản lý, sách có nội dung chính trị, văn hóa, văn nghệ, lịch sử - truyền thống, các sách giáo trình, giáo khoa, các văn hóa phẩm thuộc lĩnh vực Giao thông vận tải và giúp Bộ Giao thông vận tải quản lý công tác xuất bản của Ngành.
Các xuất bản phẩm đầu tiên là: Tổ chức và quản lý vận tải của GS.TS Phạm Văn Nghiêm; Sổ taycông thức giản đơn dùng trong tính toán kiểm tra thiết kế và thi công cầu của Tổng công trình sư Đỗ Hựu.Tiếp theo là một loạt sách đặc biệt vào thời kỳ đó: Neo ổn định các cồng trình trong đất của GS.TS Bùi Danh Lưu; Trang trí động lực điezen tàu thủy của Đặng Hộ; Sổ tay bảo dưỡng sửa chữa ôtô; Sổ tay cần trục; Xẻ dọc Trường Sơn; Mạch máu đỏ; Bí mật các vụ đắm tàu… Giai đoạn 1988 - 1996: Đây là giai đoạn đầy khó khăn đối với NXBGTVTkhi phải chuyển đổi phương thức từ bao cấp sang hoạch toán kinh doanh.
Các ấn phẩm tiêu biểu trong thời kỳ này có thể kể đến: Danh bạ fax và Telefax, Danh bạ điện thoại toàn quốc; Tư tưởng Hồ Chí Minh về Giao thông vận tải; Bác Hồ với Thanh niên xung phong;Điều lệ báo hiệu đường bộ; Bộ quy trình - quy phạm ngành Giao thông vận tải; Bộ giáo trình cho trường đại học Hàng Hải, Đại học Giao thông vận tải, Đại học mỏ Địa chất và các trường dạy nghề trong ngành; Các bộ sổ tay kỹ thuật ôtô, đóng tàu; Các bộ Từ điển thuật ngữ chuyên ngành Giao thông vận tải Việt - Nga - Anh - Pháp.
Giai đoạn 1996 đến nay: Số đầu sách và số bản in đã tăng lên gấp nhiều lần. Từ 110 đầu sách/năm (năm 1996) đã tăng lên 351 xuất bản phẩm (trong đó có 234 đầu sách) năm 2019. Số bản in từ 245.000 bản năm 1996 đã tăng lên 2,12 triệu bản năm 2006.
Các ấn phẩm tiêu biểu trong giai đoạn này có thể kể đến: Sổ tay máy xây dựng; Cơ sở hạ tầng Giao thông vận tải; Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật công trình ngành Giao thông vận tải; Các bộ sách giáo trình, giáo khoa cho các trường đại học và dạy nghề của ngành.Đặc biệt là cuốn "Lịch sử Giao thông vận tải Việt Nam" in năm 1999 dày hơn 1000 trang với sự chủ biên của Giám đốc kiêm Tổng biên tập Nhà xuất bản, TS. Nguyễn Xuân Thủy. Cuốn sách chứa nhiều tư liệu quý giá về ngành Giao thông vận tải nước ta, được đánh giá là thành tựu lớn nhất của Nhà xuất bản cho đến nay.
Sau 38 năm hoạt động, qua hàng chục nghìn đầu sách và các xuất bản phẩm khác với hàng chục triệu bản in,NXBGTVT đã góp phần trang bị cho cán bộ công nhân viên trong ngành và xã hội những hành trang tri thứcvề Giao thông vận tải thể hiện qua: Hệ thống các văn bản pháp quy và công ước về Giao thông vận tải; Hệ thống các tiêu chuẩn, các định mức phục vụ công tác đầu tư, sản xuất, sử dụng vào bảo trì các khối lượng cơ sở, vật chất kỹ thuật là kết cấu hạ tầng, các loại hình phương tiện và trang thiết bị chuyên dùng trong Giao thông vận tải; Hệ thống các quy trình, quy phạm điều khiển và vận hành các quá trình vận tải đường bộ, đường sắt, đường sông, hàng không, hàng hải; Tủ sách giáo khoa đa ngành phục vụ sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực Giao thông vận tải với các cấp học từ thấp tới cao; Tập hợp các công trình khoa học, các loại sách chuyên đề bao gồm cả đầu sách của nước ngoài được chuyển ngữ sang tiếng Việt, nhằm phục vụ cho nhu cầu tham khảo, nghiên cứu chuyên sâu về Giao thông vận tải; Các ấn phẩm tôn vinh lịch sử và con người của Giao thông vận tải.
Đặc biệt phải kể đến "Tủ sách an toàn giao thông" mang thương hiệu đặc trưng của Nhà xuất bản, phục vụ công tác tuyên truyền về pháp luật giao thông, đào tạo sát hạch cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, các tài liệu giảng dạy và học tập phổ cập pháp luật về Giao thông vận tải cho mọi đối tượng, lứa tuổi… góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông, chống ùn tắc giao thông và bước đầu xây dựng văn hóa giao thông.
NXBGTVT đã được Nhà nước tặng thưởng: Huân chương lao động Hạng Ba (2003), Huân chương Lao động hạng Nhì (2013); các bằng khen và cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, Tổng liên đoàn Lao động; Bộ Văn hóa - Thông tin và Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- 25 năm xây dựng những nhịp cầu tri thức, Nxb.GTVT, HN, (7.2008).
- Các nhà xuất bản Việt Nam thế kỷ XX, Nxb Giáo dục, HN, (2006).
- Lịch sử Giao thông vận tải Việt Nam. Nxb.GTVT (1999)
