Nhà xuất bản Kim Đồng trực thuộc Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh,thành lập ngày 17 tháng 6 năm 1957; Giám đốc đầu tiên là nhà văn Nguyễn Huy Tưởng. Nhà xuất bản Kim Đồng (NXBKĐ) là nhà xuất bản tổng hợp có chức năng xuất bản sách và văn hóa phẩm phục vụ thiếu nhi và các bậc phụ huynh trong cả nước, quảng bá và giới thiệu văn hóa Việt Nam ra thế giới.
NXBKĐ có nhiệm vụ tổ chức bản thảo, biên soạn, biên dịch, xuất bản và phát hành các ấn phẩm với các nội dung; giáo dục truyền thống dân tộc và cách mạng, giáo dục về đạo đức, lối sống, về tri thức, kỹ năng, bồi đắp trí tuệ, tâm hồn… thông qua các thể loại văn học, nghệ thuật, khoa học kỹ thuật nhằm cung cấp cho các em thiếu nhi cũng như các bậc phụ huynh kiến thức cần thiết trong cuộc sống, những tinh hoa của tri thức nhân loại, góp phần giáo dục và hình thành nhân cách thế hệ trẻ.
Đối tượng phục vụ là các em ở lứa tuổi mẫu giáo (1 tháng đến 5 tuổi), nhi đồng (6 đến 9 tuổi), thiếu niên (10 đến 15 tuổi), tuổi mới lớn (16 đến 18 tuổi) và các bậc phụ huynh.
NXBKĐ phát triển qua 2 giai đoạn chính:
Giai đoạn 1957-1987: NXBKĐhoạt động trong cơ chế bao cấp. Trung bình mỗi năm xuất bản được trên dưới 100 đầu sách với gần 3 triệu bản.Trong 30 năm đã xuất bản được 2.121 tên sách với hơn 76 triệu bản in, trong đó có 578 tựa sách dịch của tác giả nước ngoài.
Đây chính là thời kỳ hình thành đội ngũ các tác giả viết và vẽ cho thiếu nhi với những tên tuổi nổi tiếng tiêu biểu: Tô Hoài, Nguyễn Huy Tưởng, Võ Quảng, Đoàn Giỏi, Phạm Hồ, Hà Ân, Nguyễn Kiên, Định Hải, Xuân Quỳnh, Bích Thuận, Hải Hồ, Ngô Quân Miện, Phong Thu, Mai Long, Nguyễn Bích, Tạ Thúc Bình, Huy Toàn, Ngô Mạnh Lân, Hồ Quảng, Trương Qua, Vũ Duy Nghĩa… và trên 300 cộng tác viên là các nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ, nhà khoa học giáo dục, dịch giả, nhà nghiên cứu nổi tiếng và yêu thích thiếu nhi.
Ngoài 8 cuốn sách đầu tiên ra mắt bạn đọc chỉ sau 2 tháng thành lập (năm 1957),NXBKĐđã xuất bản được một số tác phẩm tiêu biểu, những cuốn sách được coi là kinh điển của văn học thiếu nhi:Lá cờ thêu sáu chữ vàng. Đất rừng phương Nam, Đội thiếu niên du kích, Đình Bảng, Góc sân và khoảng trời, Quê nội, Búp sen xanh…
Giai đoạn từ 1988 đến nay.Giai đoạn 1988-1992 là giai đoạn khó khăn nhất đối với toàn ngành xuất bản, đặc biệt là đối với Nhà xuất bản Kim Đồng chỉ làm sách cho thiếu nhi. Thời kỳ này chỉ làm được 866 tựa sách với 14,6 triệu bản. Trải qua những khó khăn ban đầu của thời kỳ chuyển đổi, bằng những biện pháp tích cực, tìm tòi, thử nghiệm táo bạo, NXBKĐđã vượt qua cơn khủng hoảng của giai đoạn này để đến giai đoạn (1993-2006) từng bước thích nghi, ổn định và phát triển vững chắc trong cơ chế thị trường. Trong 14 năm tăng trưởng (1993 - 2006),NXBKĐ đã xuất bản 11.000 đầu sách, hơn 180 triệu bản in, lớn gấp nhiều lần số đầu sách và số bản in của 35 năm trước đó. Cuối năm 1992 sự kiện xuất bản bộ truyện tranh Đôrêmon (Nhật Bản) đã tạo nên cơn chấn động chưa từng có trong lịch sử xuất bản Việt Nam.
Thành công của bộ sách này đã thúc đẩy hoạt động xuất bản, tạo nguồn lực mạnh mẽ để Nhà xuất bản đầu tư cho tác giả, tác phẩm, hình thành và phát triển hàng loạt tủ sách mang dấu ấn, làm nên diện mạo của NXBKĐtrong thời kỳ đổi mới: Tủ sách vàng, Tủ sách tác giả - tác phẩm, Tủ sách doanh nhân thế giới .v.v… Người có đóng góp lớn trong giai đoạn này là giám đốc Nguyễn Thắng Vu.
NXBKĐđã thực hiện trách nhiệm đối với xã hội bằng một loạt các chương trình vì cộng đồng: cấp tủ sách, xây dựng trường, lớp cho thiếu nhi ở các vùng miền khó khăn, cấp học bổng Qũy Đôrêmon, phụng dưỡng 100 bà mẹ Việt Nam anh hùng. NXBKĐđã cấp 1.000 tủ sách cho xã nghèo và 1.000.000 quyển sách cho trẻ em nghèo.
Giai đoạn (2007 đến nay) có thể gọi là giai đoạn hội nhập - phát triển. NXBKĐđi tiên phong trong công tác bản quyền, là nhà xuất bản đầu tiên ký kết bản quyền với nước ngoài để xuất bản tại Việt Nam. Ngay sau khi công ước Berne có hiệu lực,NXBKĐđã lập Phòng bản quyền, thực thi nghiêm túc luật bản quyền. 100% sách Kim Đồng xuất bản có bản quyền: Kết quả xuất bản sách (2007-2016): 19.705 tựa sách với 161,7 triệu bản in.
Bộ máy nhân sự hiện nay của NXBKĐcó Ban giám đốc (gồm Giám đốc, các phó Giám đốc) điều hành 2 khối:Khối biên tập gồm 4 ban biên tập; Khối sản xuất - kinh doanh - dịch vụ gồm 8 phòng.
Ngoài trụ sở chính ở 55 Quang Trung, Hà Nội, NXBKĐcòn có chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh và chi nhánh miền Trung, đặt tại Đà Nẵng.
Có quan hệ hợp tác với hàng trăm đơn vị trong nước: Các cơ quan báo chí, truyền thông, xuất bản. đối ngoại, NXBKĐcó quan hệ thân thiết với hàng trăm nhà xuất bản và nhiều tổ chức uy tín trên thế giới.
NXBKĐ đã được Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Độc lập Hạng Ba (1997) Huân chương Độc lập Hạng Nhì (2002) Huân chương Độc lập Hạng Nhất (2007); Huân chương Lao động Hạng Ba (1977) Hạng Nhì (1982) Hạng Nhất (1987); nhiều bằng khen của Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.NXBKĐđã đoạt nhiều giải thưởng về sách hay, sách đẹp trong và ngoài nước.
Tài liệu tham khảo[sửa]
- 60 năm Nhà xuất bản Kim Đồng. Nxb.Kim Đồng (2017).
- Nhà xuất bản Kim Đồng 60 năm đi cùng tuổi thơ. Nxb.Kim Đồng (2017).
- Các nhà xuất bản Việt Nam thế kỷ XX, Nxb.Giáo dục (2006)
