Ba máy tính trạm SUN SPARCstation 5

Máy tính trạm (còn gọi là trạm làm việc; tiếng Anh workstation) là loại máy tính có tốc độ xử lý và bộ nhớ lớn, hoạt động tin cậy 24/24, 7/7, nối với các thiết bị ngoại vi mạnh và cơ sở dữ liệu trên mạng, sử dụng đồ họa phân giải cao và hệ điều hành phù hợp để giải quyết các bài toán khoa học kỹ thuật phức tạp, dữ liệu lớn.

Máy tính trạm có nhiều tính năng mạnh hơn hẳn máy tính cá nhân, đặc biệt ở CPU đa lõi, có bộ xử lý đồ họa và bộ nhớ riêng, hệ điều hành đa nhiệm có giao diện thân thiện. Máy tính trạm sử dụng các linh kiện chất lượng cao, ECCRAM có khả năng tự kiểm tra và sửa lỗi, nguồn điện công suất lớn và hệ thống tản nhiệt nhanh v.v. để đảm bảo tính ổn định khi hoạt động liên tục lâu dài. Các thiết bị ngoại vi thường dùng với máy tính trạm gồm: màn hình độ phân giải lớn, máy vẽ, máy in màu khổ rộng, đĩa cứng RAID, cần điều khiển, bút ánh sáng và chuột cực nhậy. Máy tính trạm có thể nhập dữ liệu từ camera, máy quét, và đưa ra hình ảnh cực lớn trên nhiều màn hình liên kết với nhau.

Mỗi máy tính trạm chỉ phục vụ một người sử dụng ở một thời điểm làm việc xác định, tuy nhiên có thể kết nối nhiều máy tính trạm với máy chủ cơ sở dữ liệu trên mạng cục bộ và/hoặc mạng diện rộng tốc độ lớn để phục vụ cùng lúc nhiều người sử dụng, cho phép xử lý song song các công việc trong thời gian thực. Một nhóm máy tính trạm có thể xử lý các công việc của một máy tính lớn. Phần mềm ứng dụng trên máy tính trạm thường được viết bằng các ngôn ngữ lập trình: Fortran, C, LISP.

Xerox Alto là máy tính trạm đúng nghĩa đầu tiên ra đời năm 1973. Từ thập kỉ 1980, máy tính trạm phát triển và thường được cài hệ điều hành kiểu Unix với giao diện đồ họa X Windows. Ban đầu sử dụng họ vi xử lí Motorola 68k, về sau thay bằng các họ SUN SPARC, IBM PowerPC và Intel đa lõi. Phổ biến là: SUN SPARCstation, Silicon Graphics Workstation, DEC Alpha Workstation, NEXT station, Apple PowerMac.

Máy tính trạm thường dùng để xử lý các bài toán khoa học kỹ thuật tốn thời gian và phức tạp như cấu trúc cơ khí, vật liệu, bản vẽ diễn tả trong không gian 3 chiều, mô phỏng các hiện tượng vật lý, sinh học, hóa học, y học, tạo ra âm thanh, hình ảnh động, dựng phim, suy luận logic trí tuệ nhân tạo, giải mật mã, thiết kế kiến trúc, CAD/CAM/CAE, điều khiển robot, v.v. Đầu thế kỉ XXI, những máy vi tính cao cấp của DELL, Lenovo, HP sử dụng các bộ xử lí 64 bit đa lõi cực mạnh của Intel và AMD chạy trên hệ điều hành Windows, Linux cùng dòng máy của Apple bắt đầu chia sẻ thị trường máy tính trạm với giá bán cạnh tranh.

Tài liệu tham khảo

1. Benjamin W. Wah, Wiley Encyclopedia of Computer Science and Engineering, Publisher: Wiley-interscience, 2008. ISBN-10: 0471383937, ISBN-13: 978-0471383932.
2. Brian Ward, Book of VMware: The Complete Guide to VMware Workstation, Publisher: No Starch Press, 2002; ISBN-10: 1886411727, ISBN-13: 978-1886411722.
3. Stefan Strobel, Volker Elling, Linux: Unleashing the Workstation in Your PC, Publisher: Springer, 3rd Edition, 1997. ISBN-10: 0387948805, ISBN-13: 978-0387948805.
4. Katherine Haramundanis, Exploring Workstation Applications in CDE and Motif, Publisher: Digital Press, 1996. ISBN-10: 155558151X, ISBN-13: 978-1555581510.
5. Michael Russo, The New User’s Guide to the Sun Workstation, Publisher: Springer-Verlag New York, 1991. ISBN-13: 978-1-4612-3000-7.