Sửa đổi La Niña
Chú ý: Bạn chưa đăng nhập và địa chỉ IP của bạn sẽ hiển thị công khai khi lưu các sửa đổi.
Bạn có thể tham gia như người biên soạn chuyên nghiệp và lâu dài ở Bách khoa Toàn thư Việt Nam, bằng cách đăng ký và đăng nhập - IP của bạn sẽ không bị công khai và có thêm nhiều lợi ích khác.
Các sửa đổi có thể được lùi lại. Xin hãy kiểm tra phần so sánh bên dưới để xác nhận lại những gì bạn muốn làm, sau đó lưu thay đổi ở dưới để hoàn tất việc lùi lại sửa đổi.
Bản hiện tại | Nội dung bạn nhập | ||
Dòng 3: | Dòng 3: | ||
'''La Niña''' là pha lạnh của [[El Niño–Dao động phương Nam]] (ENSO) và sự lạnh đi diện rộng của bề mặt Trung và Đông Thái Bình Dương nhiệt đới.<ref name="Scaife">{{cite journal | last1 = Scaife | first1 = Adam | last2 = Guilyardi | first2 = Eric | last3 = Cain | first3 = Michelle | last4 = Gilbert | first4 = Alyssa | title = What is the El Niño–Southern Oscillation? | journal = Weather | date = 23 January 2019 | volume = 74 | issue = 7 | pages = 250–251 | doi = 10.1002/wea.3404 | s2cid = 126993827 | doi-access = free}}</ref><ref name="WMO">{{cite book | date = 2014 | title = El Niño/Southern Oscillation | url = https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=7888 | publisher = World Meteorological Organization | isbn = 978-92-63-11145-6}}</ref>{{rp|2}} Trong quá khứ, La Niña ít được quan tâm hơn phiên bản đối lập với nó là [[El Niño]] hay pha nóng ENSO.<ref name="Glantz"/>{{rp|6}} Ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi El Niño được nhìn nhận là hiện tượng thời tiết nguy hiểm đáng lo ngại thì trạng thái không El Niño, bao gồm trung tính và La Niña, đều được xem như bình thường.<ref name="Glantz"/>{{rp|7}} Mặc dù vậy cả El Niño và La Niña đều có thể gây ra những hậu quả tương tự thông qua những tác động khác nhau.<ref name="Glantz">{{cite book | last = Glantz | first = Michael H. | title = La Niña and Its Impacts: Facts and Speculation | publisher = United Nations University Press | publication-place = Tokyo | date = 2002 | isbn = 0-585-43416-6}}</ref>{{rp|6}} | '''La Niña''' là pha lạnh của [[El Niño–Dao động phương Nam]] (ENSO) và sự lạnh đi diện rộng của bề mặt Trung và Đông Thái Bình Dương nhiệt đới.<ref name="Scaife">{{cite journal | last1 = Scaife | first1 = Adam | last2 = Guilyardi | first2 = Eric | last3 = Cain | first3 = Michelle | last4 = Gilbert | first4 = Alyssa | title = What is the El Niño–Southern Oscillation? | journal = Weather | date = 23 January 2019 | volume = 74 | issue = 7 | pages = 250–251 | doi = 10.1002/wea.3404 | s2cid = 126993827 | doi-access = free}}</ref><ref name="WMO">{{cite book | date = 2014 | title = El Niño/Southern Oscillation | url = https://library.wmo.int/doc_num.php?explnum_id=7888 | publisher = World Meteorological Organization | isbn = 978-92-63-11145-6}}</ref>{{rp|2}} Trong quá khứ, La Niña ít được quan tâm hơn phiên bản đối lập với nó là [[El Niño]] hay pha nóng ENSO.<ref name="Glantz"/>{{rp|6}} Ở nhiều nơi trên thế giới, trong khi El Niño được nhìn nhận là hiện tượng thời tiết nguy hiểm đáng lo ngại thì trạng thái không El Niño, bao gồm trung tính và La Niña, đều được xem như bình thường.<ref name="Glantz"/>{{rp|7}} Mặc dù vậy cả El Niño và La Niña đều có thể gây ra những hậu quả tương tự thông qua những tác động khác nhau.<ref name="Glantz">{{cite book | last = Glantz | first = Michael H. | title = La Niña and Its Impacts: Facts and Speculation | publisher = United Nations University Press | publication-place = Tokyo | date = 2002 | isbn = 0-585-43416-6}}</ref>{{rp|6}} | ||
− | La Niña xảy ra khi nhiệt độ bề mặt biển ở Trung và Đông Thái Bình Dương xích đạo (170°T–120°T, 5°B–5°N) duy trì thấp hơn trung bình 0,5 °C hoặc hơn.<ref name="Boyne">{{cite web | url = https://www.weather.gov/arx/why_lanina | title = What is La Niña? | last = Boyne | first = Jeff | publisher = NWS La Crosse, WI | access-date = 8 May 2023 | archive-url = http://web.archive.org/web/20230508033902/https://www.weather.gov/arx/why_lanina | archive-date = 8 May 2023 | url-status = live}}</ref><ref name="NCEI/TD"/> Sự thay đổi nhiệt độ này gắn liền với sự thay đổi áp suất khí quyển trên một phạm vi rộng lớn hay còn được gọi là dao động phương Nam.<ref name="WMO"/>{{rp|3}} Cụ thể đó là sự biến thiên khí áp mực nước biển giữa trạm quan trắc ở [[Darwin (Úc)|Darwin]] (Australia) và [[Tahiti]] (Nam Thái Bình Dương), được đo lường bằng Chỉ số dao động phương Nam (SOI).<ref name="NCEI/TD">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/technical-discussion | title = ENSO/Technical Discussion | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref> SOI có giá trị dương | + | La Niña xảy ra khi nhiệt độ bề mặt biển ở Trung và Đông Thái Bình Dương xích đạo (170°T–120°T, 5°B–5°N) duy trì thấp hơn trung bình 0,5 °C hoặc hơn.<ref name="Boyne">{{cite web | url = https://www.weather.gov/arx/why_lanina | title = What is La Niña? | last = Boyne | first = Jeff | publisher = NWS La Crosse, WI | access-date = 8 May 2023 | archive-url = http://web.archive.org/web/20230508033902/https://www.weather.gov/arx/why_lanina | archive-date = 8 May 2023 | url-status = live}}</ref><ref name="NCEI/TD"/> Sự thay đổi nhiệt độ này gắn liền với sự thay đổi áp suất khí quyển trên một phạm vi rộng lớn hay còn được gọi là dao động phương Nam.<ref name="WMO"/>{{rp|3}} Cụ thể đó là sự biến thiên khí áp mực nước biển giữa trạm quan trắc ở [[Darwin (Úc)|Darwin]] (Australia) và [[Tahiti]] (Nam Thái Bình Dương), được đo lường bằng Chỉ số dao động phương Nam (SOI).<ref name="NCEI/TD">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/technical-discussion | title = ENSO/Technical Discussion | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref> Vào thời kỳ La Niña SOI có giá trị dương, tức khí áp ở Tahiti cao và khí áp ở Darwin thấp hơn trung bình.<ref name="NCEI/SOI">{{cite web | url = https://www.ncei.noaa.gov/access/monitoring/enso/soi | title = ENSO/Southern Oscillation Index (SOI) | publisher = National Centers for Environmental Information | access-date = 8 May 2023}}</ref> |
− | Trong pha ENSO trung tính, [[gió mậu dịch]] xích đạo thổi từ đông sang tây đẩy nước biển bề mặt ấm về phía tây và thay thế là nước lạnh trồi lên từ dưới sâu.<ref name="Scaife"/><ref name="NCSU"/> Hệ quả là tồn tại sự khác biệt về nhiệt độ và khí áp bề mặt giữa hai phần đông tây của Thái Bình Dương.<ref name="Scaife"/> Vào | + | Trong pha ENSO trung tính, [[gió mậu dịch]] xích đạo thổi từ đông sang tây đẩy nước biển bề mặt ấm về phía tây và thay thế là nước lạnh trồi lên từ dưới sâu.<ref name="Scaife"/><ref name="NCSU"/> Hệ quả là tồn tại sự khác biệt về nhiệt độ và khí áp bề mặt giữa hai phần đông tây của Thái Bình Dương.<ref name="Scaife"/> Vào những năm La Niña sự khác biệt nhiệt độ và khí áp này tăng cường, gió mậu dịch mạnh hơn khiến Đông Thái Bình Dương lạnh thêm.<ref name="Scaife"/><ref name="NCSU">{{cite web | url = https://climate.ncsu.edu/learn/the-el-nino-southern-oscillation/ | title = The El Niño–Southern Oscillation | publisher = North Carolina State University | access-date = 8 May 2023 | archive-url = http://web.archive.org/web/20230508035830/https://climate.ncsu.edu/learn/the-el-nino-southern-oscillation/ | archive-date = 8 May 2023 | url-status = live}}</ref> |
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
{{clear}} | {{clear}} |